Marzec 2013 r. zapamiętamy jako miesiąc dużych zmian w kwestii urlopów macierzyńskich i wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Zobacz, co jeszcze zmieniło się w prawie.

Więcej praw dla pasażerów autobusów i autokarów w UE

Od 1 marca 2013 r. obowiązuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 181/2011 dotyczące praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (Dz.Urz.UE.L nr 55, str. 1).

Co gwarantuje unijne rozporządzenie?

• Osoby podróżujące autobusami i autokarami nie mogą być dyskryminowane ze względu na obywatelstwo w odniesieniu do cen przejazdu i innych warunków;

• Zakazana jest także dyskryminacja osób niepełnosprawnych i o ograniczonej sprawności ruchowej, które mają otrzymywać bezpłatną pomoc zarówno na wyznaczonych terminalach autobusowych, jak i w autobusach i autokarach;

• Niepełnosprawnym pasażerom przysługiwać ma odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie sprzętu służącego im do poruszania się;

• Przy przejazdach na trasach dłuższych niż 250 km pasażerowie mają prawo do odzyskania pełnego kosztu biletu w przypadku nadkompletu bądź odwołania lub opóźnienia przejazdu o ponad dwie godziny w stosunku do planowanej godziny odjazdu, a także do odszkodowania w wysokości 50 proc. ceny biletu, jeżeli przewoźnik nie zaproponuje pasażerowi wyboru między zwrotem kosztu a zmianą trasy;

• W razie odwołania kursu lub opóźnienia wynoszącego ponad 90 minut przewoźnik musi zapewnić pasażerom odpowiednią pomoc, jak np. przekąski, posiłki, napoje oraz ewentualne zakwaterowanie; dotyczy to jednak wyłącznie przejazdów na trasach przekraczających 250 km.

Trybunał Konstytucyjny: przymusowe badania podejrzanego musi regulować ustawa

Zapis o doprowadzeniu siłą podejrzanego lub oskarżonego na badania powinien być regulowany ustawą – orzekł 5 marca 2013 r. Trybunał Konstytucyjny. Sędziowie rozpatrzyli wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący obowiązku oskarżonego poddania się badaniom.
Trybunał stwierdził także, że kwestionowane przepisy wprowadzają ograniczenie nietykalności osobistej i wolności osobistej, ingerując w sferę zastrzeżoną wyłącznie dla ustawy.

Ustawa śmieciowa – kwestia naliczania opłat

6 marca 2013 r. wyszła w życie ustawa z dnia 25 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r., poz. 228).

Daje ona więcej swobody władzom lokalnym i uelastycznia politykę ustalania opłat za śmieci, ale przede wszystkim ma skłaniać mieszkańców do zbierania i recyklingu odpadów i ograniczyć powstawanie dzikich wysypisk śmieci:

Zgodnie z ustawą gmina może naliczać opłaty za śmieci od:

1) liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość;

2) ilości zużytej wody albo;

3) powierzchni lokalu mieszkalnego;

4) gospodarstwa domowego.

Co ważne, dopuszcza się stosowanie więcej niż jednej metody ustalenia opłat na obszarze danej gminy.

Zakaz testowania kosmetyków na zwierzętach w UE

Od 11 marca br. nie wolno wprowadzać na rynek UE kosmetyków testowanych na zwierzętach. Przepisy zabraniają także importu oraz sprzedaży kosmetyków i składników do ich produkcji.

Testowanie na zwierzętach produktów kosmetycznych jest w UE zakazane już od 2004 r., a od 2009 r. zakaz dotyczy także składników kosmetycznych.
Od marca 2009 r. na unijny rynek nie dopuszcza się również produktów kosmetycznych zawierających składniki, które były testowane na zwierzętach – ale na prośbę wielu firm kosmetycznych Bruksela wydłużyła termin wejścia w życie całkowitego zakazu do 2013 roku.

Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie w sprawie zwrotu mienia Kościołowi Katolickiemu

13 marca Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zaskarżone przez Rzecznika Praw Obywatelskich przepisy dotyczące Komisji Regulacyjnej i zwrotu mienia gminom wyznaniowym żydowskim są zgodne z konstytucją. TK umorzył postępowanie w części dotyczącej Komisji Majątkowej, a więc Kościoła Katolickiego.

W uzasadnieniu podkreślono, że Komisja od dwóch lat nie istnieje i odpowiednie regulacje straciły moc. Kwestionowany przepis mówiący, że od decyzji Komisji nie ma odwołania i jest ona ostateczna zinterpretowali następująco: nie można się było odwołać do Komisji, ale do sądów tak.

Dłuższy urlop macierzyński dla rodziców dzieci urodzonych po 17 marca 2013 r.

Rodzice dzieci urodzonych po 17 marca nabywają nowe przywileje. Płatny urlop macierzyński wydłużony zostaje do 12 miesięcy. Obecnie urlop macierzyński ma wymiar 20 tygodni, a dodatkowy - czterech. Zakłada się, że ustawa wydłużająca okres płatnego urlopu związanego z urodzeniem dziecka do jednego roku wejdzie w życie z dniem 1 września 2013 r.

Projekt wprowadza także nową instytucję - urlop rodzicielski. Łączny wymiar tych urlopów wyniesie 52 tygodnie, w przypadku urodzenia jednego dziecka, natomiast w przypadku porodów mnogich - od 65 do 71 tygodni.
Ojcowie będą mogli skorzystać z urlopu rodzicielskiego na takich samych zasadach jak matki dzieci.

Sąd Najwyższy: Komornikowi należy się zapłata, nawet gdy nakaz utracił moc

Komornik ma prawo pobrać wynagrodzenie nawet wtedy, gdy postępowanie zostało umorzone z powodu utraty mocy nakazu zapłaty – uchwalił 18 marca 2013 r. Sąd Najwyższy.

Trybunał Konstytucyjny: przepisy regulujące zmianę sądów są zgodne z ustawą

27 marca 2013 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodne z prawem przepisy, regulujące zmianę sądów. Trybunał wydał orzeczenie w sprawie reorganizacji małych sądów. O uznanie za niekonstytucyjne przepisów, na podstawie których minister Jarosław Gowin zreformował sądy rejonowe wnioskowało PSL i Krajowa Rada Sądownictwa.

Trybunał Konstytucyjny uznał przepisy regulujące zmianę sądów za zgodne z prawem i uzasadnione społecznie i zwrócił uwagę, że określanie siedzib i obszaru działania nie jest zastrzeżone dla Sejmu. Powierzenie tego zadania ministrom pozwala na szybkie i skuteczne dostosowanie aparatu do potrzeb kraju i obywateli.

Trybunał orzekł także, że jest to jak najbardziej zgodne z konstytucyjnym wymogiem zapewnienia obywatelom powszechnego dostępu do sądów i rozpatrzenia ich spraw w rozsądnym terminie.