Obowiązki kierowcy w zakresie ogumienia – przepisy w Polsce

Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1251), pojazd uczestniczący w ruchu musi być utrzymany w stanie zapewniającym bezpieczeństwo. Obejmuje to m.in. stan techniczny ogumienia i możliwość samodzielnego usunięcia jego awarii.

Minimalna głębokość bieżnika w oponach

Zgodnie z § 11 ust. 7 pkt 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 502), opony samochodu osobowego muszą mieć bieżnik o głębokości co najmniej 1,6 mm. Ogumienie musi być również wolne od pęknięć odsłaniających lub naruszających ich osnowę, wybrzuszeń, nierównomiernego zużycia i innych uszkodzeń mechanicznych. W okresie letnim – szczególnie przy wysokich temperaturach i pełnym załadunku – przestarzałe lub zużyte opony mogą stanowić zagrożenie techniczne, a także podstawę do nałożenia mandatu.

Uwaga: Minimalna dopuszczalna głębokość bieżnika 1,6 mm wynika również z przepisów unijnych. To wartość graniczna, uznana za zapewniającą podstawowe bezpieczeństwo. Eksperci zalecają jednak wymianę opon letnich już przy 3 mm, a zimowych przy 4 mm.

Przypominamy również, że pojazd z uszkodzonym lub nieodpowiednim ogumieniem może nie przejść przeglądu technicznego. Diagnosta ocenia stan opon pod kątem głębokości bieżnika, uszkodzeń mechanicznych (np. pęknięcia, wybrzuszenia), a także ich zgodność z wymaganiami technicznymi pojazdu.

Mandaty w Polsce. Ile grozi za zły stan opon?

Za niewłaściwy stan ogumienia kierowca może zostać ukarany:

  • mandatem w wysokości nawet do 3.000 zł (art. 97 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 734)),
  • zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego,
  • zakazem dalszej jazdy do czasu usunięcia nieprawidłowości.

Koło zapasowe, dojazdowe lub zestaw naprawczy. Co musi być w aucie?

Polskie przepisy nie nakładają obowiązku posiadania koła zapasowego, dojazdowego czy zestawu naprawczego. Brak któregokolwiek z tych środków sam w sobie nie skutkuje mandatem. W razie awarii – np. przebicia opony – może jednak doprowadzić do unieruchomienia pojazdu. To z kolei może zostać zakwalifikowane jako niesprawność techniczna, co wiąże się z zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego, koniecznością wezwania pomocy drogowej oraz ewentualną odpowiedzialnością za utrudnianie ruchu.

Poniżej znajduje się porównanie koła zapasowego i dojazdowego, które wyjaśnia różnice konstrukcyjne i eksploatacyjne:

Cecha Koło zapasowe Koło dojazdowe
Rozmiar pełnowymiarowe zredukowane, wąskie
Prędkość maksymalna bez ograniczeń zwykle do 80 km/h
Zasięg bez ograniczeń 50–70 km
Komfort i prowadzenie bez zmian zmniejszona stabilność, wpływ na ABS i ESP

Opony w krajach UE – głębokość bieżnika, wyposażenie, mandaty

Kraj Minimalna głębokość bieżnika – lato / zima Wymagane wyposażenie w razie awarii ogumienia Mandat za niewłaściwe ogumienie
Polska 1,6 mm dowolny środek techniczny (zapas, dojazdówka lub zestaw) do 3.000 zł + możliwe zatrzymanie DR
Niemcy 1,6 mm brak obowiązku zapasu do 120 € + 1 pkt (za zły stan opon)
Austria 1,6 mm / 4–5 mm zalecany zapas lub zestaw 35 € – 5.000 €
Czechy 1,6 mm / 4 mm zapas lub zestaw naprawczy wymagany do 75 € (administracyjnie do 93 €)
Słowacja 1,6 mm / 3 mm brak obowiązku zapasu do 60 €
Francja 1,6 mm wymogi regionalne w niektórych departamentach 90 € – 375 € (maksymalnie do 750 €)
Włochy 1,6 mm opony w dobrym stanie, dopasowane do regionu kilkaset euro (zależnie od regionu i sytuacji)
Chorwacja 1,6 mm / 4 mm zestaw naprawczy obowiązkowy 130 €

Jazda na kole dojazdowym. Ile można przejechać?

Koło dojazdowe to rozwiązanie tymczasowe. Większość producentów ogranicza jego użycie do 80 km/h i maksymalnie 50–70 km dystansu. Jazda na dojazdówce powinna być traktowana wyłącznie jako sposób dotarcia do warsztatu – nie jako pełnoprawna alternatywa dla standardowego ogumienia.

W przypadku kontroli drogowej, jeśli funkcjonariusz uzna, że koło dojazdowe jest niesprawne, zbyt zużyte lub eksploatowane niezgodnie z przeznaczeniem (np. przez wiele dni), może nałożyć mandat, zatrzymać dowód rejestracyjny z adnotacją o niesprawnym ogumieniu, a nawet zakazać dalszej jazdy, jeżeli pojazd zagraża bezpieczeństwu ruchu.

Podsumowanie

Opony stanowią podstawowy element bezpieczeństwa w podróży – także latem. W Polsce kierowca nie ma obowiązku posiadania koła zapasowego, ale powinien mieć na wyposażeniu środek techniczny pozwalający na usunięcie awarii ogumienia. Minimalna głębokość bieżnika w Polsce i większości krajów UE to 1,6 mm, zgodnie z unijnymi normami, ale są państwa, które wymagają więcej – szczególnie zimą. Warto upewnić się, że wyposażenie pojazdu spełnia lokalne wymogi przed wyjazdem zagranicznym.

Najczęstsze pytania – FAQ

Czy posiadanie koła zapasowego jest obowiązkowe?

Nie. Warto jednak posiadać środek pozwalający na usunięcie awarii ogumienia – może to być koło zapasowe, dojazdowe lub zestaw naprawczy.

Czym się różni koło zapasowe od koła dojazdowego?

Koło zapasowe ma standardowy rozmiar i można na nim jeździć bez ograniczeń. Koło dojazdowe jest mniejsze, lżejsze i przeznaczone wyłącznie do tymczasowej jazdy – z ograniczeniem prędkości i dystansu.

Czy można dostać mandat za jazdę na dojazdówce?

Tak – jeśli jest zbyt zużyta, niesprawna albo używana przez dłuższy czas, może to zostać uznane za naruszenie przepisów.

Ile można przejechać na kole dojazdowym?

Zwykle maksymalnie 50–70 km i z prędkością nieprzekraczającą 80 km/h.

Czy można dostać mandat za łyse opony?

Tak. W Polsce grozi za to mandat do 3.000 zł na podstawie art. 97 Kodeksu wykroczeń, zatrzymanie dowodu rejestracyjnego, a nawet zakaz dalszej jazdy. Podobnie jest w innych krajach UE – wysokość mandatów podano w tabeli powyżej.