Obecnie procesuję się z jednym ze znanych banków. Ponieważ postanowienie sądu cywilnego jest dla mnie niekorzystne, rozważam złożenie apelacji. Muszę jednak mieć pewność, że mam rację. Otóż w 2011 r. sąd orzekł, że mam spłacać dalej swój kredyt. Wyznaczył komornika, który od listopada 2011 r. do stycznia 2014 r. za pośrednictwem ZUS prowadził egzekucję z mojej renty. Jednocześnie w tym okresie bank cały czas naliczał odsetki karne. Czy to jest zgodne z prawem, czy nie doszło do przedawnienia? Czy instytucje finansowe może po orzeczeniu sądu i w trakcie ściągania swoich pieniędzy cały czas naliczać odsetki karne? Bardzo proszę o informację – pisze pan Paweł
W opisanej przez czytelnika sytuacji trzeba ocenić działania banku i komornika jako właściwe. Naliczanie odsetek od zaległości, mimo że trwa skuteczna egzekucja, jest dopuszczalne i stanowi jedną z dolegliwych konsekwencji dla dłużników, którzy złamali warunki umowy i nie spłacali zadłużenia w terminie (patrz: opinia eksperta).
Oczywiście, w miarę gdy komornik skutecznie ściąga z majątku dłużnika kolejne kwoty na poczet spłaty zobowiązania, dług się zmniejsza, więc odsetki karne naliczane są od coraz niższej kwoty. Nie zmienia to jednak faktu, że aż do momentu wyegzekwowania ostatniej złotówki są one naliczane przez cały czas.
Jeśli chodzi o kwestię przedawnienia odsetek, to sprawa jest nieco skomplikowana. Co do zasady roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i roszczenia o świadczenia okresowe, jak właśnie odsetki, przedawniają się z upływem trzech lat od momentu, gdy stały się wymagalne, czyli gdy dłużnik był zobowiązany je uregulować. Od tej reguły jest jednak wyjątek. Otóż roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się dopiero po upływie 10 lat. Jeśli w ramach orzeczenia zasądzono również odsetki, to i do nich stosuje się wydłużony termin 10 lat. Ale uwaga! Chodzi o odsetki naliczone do dnia wyroku sądowego. Okres przedawnienia dla odsetek rosnących za okres przypadający już po orzeczeniu sądu wynosi trzy lata.
Okres przedawnienia zostaje jednak przerwany, gdy wierzyciel, czyli bank, podejmie działania przed sądem lub organem egzekucyjnym (komornik). Naszego czytelnika powinno interesować to, że przerwanie biegu przedawnienia dotyczy nie tylko należności głównej, czyli pożyczonej kwoty, ale i odsetek karnych naliczanych od momentu wydania orzeczenia przez sąd. Potwierdza to orzecznictwo, np. wyrok Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z 10 grudnia 2013 r., sygn. akt I C 1491/13. W odniesieniu do sytuacji pana Pawła w praktyce oznacza to, że jeśli egzekucja należności głównej i odsetek naliczonych do dnia wyroku sądu została zakończona na początku 2014 r., to okres przedawnienia dla odsetek naliczonych za okres trwania postępowania egzekucyjnego jeszcze nie minął. Dodatkowo pan Paweł pisze, iż niedawno zapadł wyrok sądu pierwszej instancji dot. wymagalności tych drugich odsetek. Najwcześniej przedawnią się więc one dopiero w 2018 r., i to pod warunkiem, że w tym czasie bank nie skieruje sprawy do komornika,. Jest zaś mało prawdopodobne, by tak nie zrobił.
Podstawa prawna
Art. 118–120, 123–125, 190 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).
OPINIA EKSPERTA
Wierzyciel ma prawo naliczać odsetki od zaległych należności nawet w przypadku, gdy z majątku dłużnika stopniowo prowadzona jest skuteczna egzekucja. Zgodnie z art. 190 kodeksu postępowania cywilnego można dochodzić przyszłych, powtarzających się świadczeń, jeżeli nie sprzeciwia się temu treść łączącego strony stosunku prawnego. Regulacja powyższa oznacza, że dopuszczalne jest uwzględnienie przez sąd roszczenia, które stanie się wymagalne dopiero po wydaniu wyroku, a więc takim jak odsetki za opóźnienie w myśl art. 481 kodeksu cywilnego. Wobec tego utrwalaną praktyką sądową jest zasądzenie przez sąd odsetek należnych za okres opóźnienia pomiędzy datą wydania wyroku a dniem spełnienia świadczenia.
W związku z tym, iż wierzyciel na podstawie prawomocnego wyroku opatrzonego klauzulą wykonalności wszczął postępowanie egzekucyjne, może on skutecznie naliczać odsetki do dnia spełnienia świadczenia z tytułu niezapłacenia należności w terminie. Należy również mieć na względzie art. 46 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 790 ze zm.), zgodnie z którym do wartości egzekwowanego świadczenia lub zabezpieczonego roszczenia stanowiącej podstawę ustalenia opłaty wlicza się odsetki, koszty i inne należności podlegające egzekucji lub zabezpieczeniu wraz ze świadczeniem głównym w dniu złożenia wniosku lub rozszerzenia egzekucji.
