Nasza konstytucja stanowi, że obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie. Przyjęcie obywatelstwa obcego, z punktu widzenia naszych przepisów, nie oznacza więc konieczności rezygnacji z polskiego. Jednak – jak w opisanym przez pana Janusza przypadku – niektóre kraje oczekują, że kandydat na obywatela porzuci swoją poprzednią przynależność państwową.
Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego przez rodziców rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli z obywatelstwa zrezygnuje jedno z rodziców, zrzeczenie się obejmie dziecko pozostające pod jego władzą rodzicielską, jeżeli drugiemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska lub drugie z rodziców złoży oświadczenie, że wyraża na to zgodę. Młody człowiek, który ukończył lat 16, straci w takiej sytuacji obywatelstwo polskie, tylko jeśli się na to zgodzi.
Wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego składa się do Prezydenta RP za pośrednictwem wojewody, a w wypadku osób zamieszkałych za granicą – za pośrednictwem konsula. Można to zrobić osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym. Dokumenty wydane w języku obcym należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski, sporządzonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula RP.
Do wniosku o zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego dołącza się:
● dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo polskie osób objętych wnioskiem,
● odpisy polskich aktów urodzenia,
● odpisy polskich aktów małżeństwa lub inne dokumenty określające stan cywilny,
● potwierdzenie posiadania innego obywatelstwa lub przyrzeczenie jego nadania,
● dokumenty stwierdzające tożsamość i obywatelstwo małżonka,
● oświadczenia drugiego rodzica w sprawie zgody na utratę przez małoletniego obywatelstwa polskiego,
● oświadczenie małoletniego, który ukończył 16 lat, że wyraża zgodę na utratę obywatelstwa polskiego;
● fotografie osób, których dotyczy wniosek.
Postępowanie w sprawie zrzeczenia się obywatelstwa polskiego nie podlega opłacie skarbowej. Jeśli jednak prowadzimy je z zagranicy, opłata konsularna z tytułu przyjęcia wniosku i opracowania dokumentacji w tej sprawie wyniesie 360 euro.
Podstawa prawna
Art. 34 ust. 2 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483). Art. 46–54 ustawy z 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2012 r. poz. 161). Rozporządzenie Prezydenta RP z 7 sierpnia 2012 r. w sprawie określenia wzoru formularza wniosku o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego (...) oraz wzoru zawiadomienia o treści postanowienia w sprawie wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego (Dz.U. z 2012 r. poz. 928).