Subskrybuj nas na Youtube
Już od kilku lat nie prowadzę wspólnego gospodarstwa z mężem, jednak na separację zdecydowaliśmy się dopiero niedawno. Czy za długi powstałe przed jej ustanowieniem nadal odpowiadamy wspólnie – pyta pani Justyna
Małżeństwa, które pozostają we wspólnocie majątkowej, razem odpowiadają za długi zaciągnięte przez któregokolwiek z małżonków. Zobowiązania, które powstały w czasie trwania małżeństwa, przed ustanowieniem separacji, są więc wspólne. Jeśli jedna osoba uchyla się od uregulowania zadłużenia, to możliwa jest egzekucja z majątku, jaki wypracował tylko drugi współmałżonek.
Według litery prawa oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich, wynikające z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny. Bazując na orzecznictwie sądowym, do zwykłych potrzeb rodzinnych zalicza się wydatki na żywność, odzież, opłaty związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego oraz na zakup drobnych sprzętów. W szczególnej sytuacji sąd może na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za wskazane zobowiązanie odpowiada tylko ten, który je zaciągnął. Strona pokrzywdzona musi wtedy wykazać w sądzie, że współmałżonek jest na przykład osobą rozrzutną, lekkomyślną.
Przy większych transakcjach potrzebna jest zgoda drugiego współmałżonka. W ustawie wymieniony jest katalog takich czynności, należą do niego m.in. obciążenia, zbywania i nabywania nieruchomości, przedsiębiorstw, gospodarstw rolnych lub podpisanie umowy darowizny z majątku wspólnego. Przy czynnościach, co do których wymagana jest umowa, nieobecny współmałżonek może wyrazić zgodę już po jej podpisaniu, jeśli jednak tego nie dopełni, umowa będzie nieważna.
Orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej, przerywa wspólnotę majątkową i od tego momentu każdy z nich działa tylko we własnym imieniu i na swój rachunek. Jednak każdy ma prawa do majątku wspólnego nabytego przed orzeczeniem separacji. Na wniosek jednego z małżonków sąd może dokonać jego podziału.
Separację można znieść na zgodny wniosek obojga. Z tą chwilą powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy, jednak i tu na wniosek stron sąd może orzec o utrzymaniu rozdzielności majątkowej.
Podstawa prawna
Art. 41, art. 54, art. 61 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 2015 poz. 583).
OPINIA EKSPERTA
Patrycja Frenkiel aplikant adwokacki:f
Zgodnie z prawem orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Powstaje ona w dacie uprawomocnienia się orzeczenia.
Najważniejszą kwestią przy ustalaniu odpowiedzialności za zobowiązania małżonków jest czas, w którym zostały one zaciągnięte. Jeżeli zobowiązanie powstało w trakcie trwania małżeństwa i przed orzeczeniem separacji, odpowiedzialność ponosić będą wspólnie małżonkowie. Jeśli jednak miało to miejsce po orzeczeniu separacji przez sąd, to każdy małżonek będzie odpowiadał samodzielnie za swoje długi.
Sąd w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika bada następujące przesłanki:
● po pierwsze – czy przedłożony dokument stwierdzający obowiązek świadczenia przez dłużnika spełnia kryteria stawiane tytułowi egzekucyjnemu;
● po drugie – czy wierzyciel udokumentował, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika;
● po trzecie – czy osobę wskazaną we wniosku łączył związek małżeński z dłużnikiem w chwili wydania tytułu egzekucyjnego, a ponadto czy pozostaje ona w tym związku w czasie postępowania klauzulowego.
Dopiero spełnienie tych trzech przesłanek łącznie otwiera możliwość egzekucji długu z majątku małżonka dłużnika.
Zgodnie z kodeksem, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.