Przy rozpoznawaniu wniosku o ubezwłasnowolnienie sąd cywilny nie może się opierać wyłącznie na opinii biegłych, wydanej w procesie karnym przeciwko osobie, której dotyczy wniosek – orzekł Sąd Najwyższy.

Sprawa dotyczyła wniosku o ubezwłasnowolnienie Teodora S., złożonego przez jego brata Wiesława. Motywem była rzekoma nieporadność oraz nietypowe zachowania Teodora S., który miał nie dbać o swoje mieszkanie, ubierać się w niestandardowy sposób itp. Brat chciał reprezentować jego interesy w postępowaniu spadkowym.
Sąd I instancji zasięgnął opinii biegłych oraz świadków i orzekł o ubezwłasnowolnieniu. To postanowienie uchylił jednak sąd II instancji i oddalił wniosek. Rozpoznając apelację Teodora S., oparł się tym razem na opiniach biegłych psychiatrów, która została wydana w związku z toczącą się rok wcześniej sprawą karną przeciwko Teodorowi S. o groźby karalne. Wtedy biegli orzekli, że pan S. jest poczytalny i może odpowiadać karnie za swoje czyny. Dodatkowo jego pełnomocnik przedłożył opinię prywatną – autorytetu z dziedziny psychiatrii, profesora nauk medycznych. Wynikało z niej, że Teodor S. jest całkowicie zdrowy psychicznie i nie ma podstaw do jego ubezwłasnowolnienia.
Od tego orzeczenia odwołał się z kolei Wiesław S., składając skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. SN orzeczenie apelacyjne uchylił i nakazał ponowne rozpoznanie sprawy.
SN uznał, że sąd II instancji zbyt pochopnie oparł się tylko na opiniach biegłych uzyskanych w procesie apelacyjnym, wyłącznie korzystnych dla Teodora S. – W sądzie I instancji przeprowadzono dowód z opinii biegłych zgodnie z prawem i zasadami sztuki lekarskiej, które to opinie zostały całkowicie pominięte przez sąd II instancji – podkreślił sędzia Górowski.
Do otwarcia działalności niezbędny będzie tytuł prawny do nieruchomości wskazanej, jako adres korespondencyjny
Do otwarcia działalności niezbędny będzie tytuł prawny do nieruchomości wskazanej, jako adres korespondencyjny

Zobacz również
SN wskazał, że opinia uzyskana w procesie karnym nie odpowiada treści opinii co do stanu zdrowia psychicznego osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, wymaganej przez art. 553 kodeksu postępowania cywilnego. Przy tym postępowanie takie prowadzone jest głównie w interesie osoby, której dotyczy wniosek. Dlatego, zgodnie z art. 5541 par. 1 k.p.c. postępowanie dowodowe powinno ustalić przede wszystkim stan zdrowia, sytuację osobistą, zawodową i majątkową tej osoby, sposób zaspokajania jej potrzeb życiowych itp.
– W takich sprawach nie wolno opierać się tylko na jednej opinii biegłych, bowiem w zaistniałej sytuacji nie mamy już pewnych danych co do stanu zdrowia Teodora S. Należy więc przeprowadzić dodatkowy dowód z opinii biegłych, zasięgnąć opinii instytutu naukowego, ewentualnie skonfrontować biegłych wydających opinię w procesie karnym ze sprzeczną opinią wydaną w procesie cywilnym – stwierdził w konkluzji sędzia Górowski.

ORZECZNICTWO

Postanowienie Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2015 r., sygn. akt III CSK 149/14.