Do 31 grudnia 2010 roku Inspekcja Transportu Drogowego kontrolowała ruch drogowy głównie wobec kierowców autobusów i pojazdów ciężarowych. Nie mogła jednak zatrzymać kierowcy samochodu osobowego za przekroczenie prędkości. Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym dała inspektorom możliwość sprawdzenia również tych samochodów, o ile:
- wykonują przewóz drogowy w rozumieniu ustawy o transporcie drogowym,
- zachodzi w stosunku do nich uzasadnione podejrzenie, iż kierowca pojazdu jest w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
- kierujący pojazdem naruszył przepisy ruchu drogowego, a to naruszenie zostało zarejestrowane za pomocą przyrządów kontrolno-pomiarowych lub urządzenia rejestrującego;
- kierujący pojazdem rażąco naruszył przepisy ruchu drogowego lub spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Inspektorom Inspekcji Transportu Drogowego przysługują przy tym uprawnienia takie, jak funkcjonariuszom policji, w tym:
- prawo do legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń,
- sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem i jego używaniem (prawo jazdy, dowód rejestracyjny, dowód zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego OC lub stwierdzającego opłacenie składki),
- kontrola stanu trzeźwości kierującego pojazdem oraz stanu technicznego pojazdu.
Dokonując kontroli inspektor może przy tym między innymi zatrzymać pojazd, polecić kierowcy jazdę za pojazdem ITD lub poprosić go o opuszczenie pojazdu. W szczególnych przypadkach inspektor może także kierować zatrzymanym pojazdem.
O szczegółach nowelizacji z 2010 roku przeczytasz tutaj >>
Kłopotliwe fotoradary
Do kontroli wykroczeń na drogach - przekraczania dopuszczalnej prędkości czy niestosowania się do sygnałów świetlnych - ITD może używać także fotoradarów, zarówno mobilnych, jak i stacjonarnych.
W przypadku tych ostatnich ITD jest także odpowiedzialna za ich funkcjonowanie (zakup, instalacja w pasie drogowym, utrzymanie i naprawy). Odpowiada jednak tylko za urządzenia instalowane na wniosek Głównego Inspektora Transportu Drogowego oraz należące do Policji. O pozostałe troszczą się jednostki samorządu terytorialnego lub straży gminnej (miejskiej).
Wszystkie zdjęcia z fotoradarów trafiają do Generalnej Inspekcji Transportu Drogowego, która identyfikuje sprawcę wykroczenia oraz nakłada na niego mandat. Ostatnio jednak słychać, że wicepremier Elżbieta Bieńkowska rozważa rewolucyjne zmiany w GITD. Z jego likwidacją włącznie. Przeczytasz o tym tutaj >>
Kiedy kierowca dostanie mandat
Kontrolerzy Inspekcji Transportu Drogowego są uprawnieni do nakładania mandatów karnych w ramach postępowania mandatowego, gdy:
- sprawca wykroczenia został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
- kontroler jest w stanie stwierdzić popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy, a nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu,
- kontroler stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu.
Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie 14 dni od daty ujawnienia czynu, a jeżeli chodzi o wykroczenie zarejestrowane przy pomocy fotoradaru - w ciągu 180 dni.