Zarząd musi zgłosić wniosek o upadłość spółki

Niekiedy podmiot ponosi stratę, która uniemożliwia jego dalsze działanie. Zarząd musi wtedy zwołać zgromadzenie wspólników dla powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki. Czy zarząd powinien też zgłosić wniosek o ogłoszenie jej upadłości?

W przypadku gdy bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przekraczającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd powinien niezwłocznie zwołać zgromadzenie w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki. Tak wynika z art. 233 par. 1 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Jednak sformułowanie tego przepisu nie jest jednoznaczne. Może bowiem budzić wątpliwości to, czy chodzi o stratę bieżąco wygenerowaną przez spółkę w roku obrotowym, czy też uwzględniającą również straty z lat ubiegłych. Nie ulega jednak wątpliwości, że zarząd powinien monitorować stratę narastająco i niezależnie od tego badać możliwość wystąpienia przesłanek upadłości spółki.

Przepis art. 233 k.s.h. wskazuje, że do wspólników należy decyzja, co będzie działo się ze spółką: czy zostanie ona zlikwidowana, czy też ma funkcjonować dalej. W drugim przypadku niezbędne jest przyjęcie planu naprawczego bądź dofinansowanie spółki.

Należy jednak mieć na uwadze, że uchwała wspólników dotycząca dalszego istnienia spółki nie wpływa na obowiązki zarządu wynikające z prawa upadłościowego, czyli złożenia wniosku o ogłoszenia upadłości, gdy spółka staje się niewypłacalna. Taki pogląd potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2013 r. (sygn. akt II UK 196/13). W wyroku tym podkreślono m.in., że jeżeli wielkość straty zagraża bytowi spółki, to zarząd jest zobowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego jej istnienia. Obowiązek zwołania zgromadzenia wspólników przewidziany we wspomnianym art. 233 k.s.h. nie wyłącza ani nie zastępuje ciążącego na zarządcach obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Nie ogranicza też zarządu w jego prawie reprezentacji spółki w zakresie zgłoszenia takiego wniosku.