Od momentu postawienia spółki z o.o. w stan likwidacji zmieniają się w określony sposób zasady jej funkcjonowania. Czy w czasie postępowania likwidacyjnego wspólnicy takiej spółki mogą swobodnie rozporządzać wypracowanym przez nią zyskiem?
W okresie likwidacji nie można – nawet częściowo – wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki z o.o. przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Wynika to z art. 275 par. 2 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Zakaz wypłaty dotyczy wszelkich zysków wypracowanych przez likwidowaną spółkę.
W doktrynie prawa ukształtowały się jednak dwa stanowiska. Według pierwszego zakaz wypłaty wspólnikom zysku dotyczył wszelkich wypłat, nawet tych, które powinny być im przekazane na podstawie uchwał zgromadzenia wspólników podjętych jeszcze przed otwarciem likwidacji. Zgodnie z drugim stanowiskiem zakaz wypłaty zysku nie powinien obejmować sytuacji, w których podzielono go uchwałą podjętą przez zgromadzenie wspólników przed otwarciem likwidacji. W takim bowiem wypadku wspólnicy stają się wierzycielami spółki i również należy im się ochrona.
Wątpliwości w tym zakresie rozwiał Sąd Najwyższy (SN) w uchwale z 18 czerwca 2015 r., sygn. akt III CZP 31/15. SN stwierdził, że w okresie likwidacji spółki z o.o. do czasu spłaty jej zobowiązań nie jest dopuszczalne dokonywanie wypłat dywidendy, także wtedy gdy uchwała o podziale zysku została podjęta jeszcze przed otwarciem likwidacji. Sąd potwierdził całkowity zakaz wypłat z zysku wspólnikom, bez względu na czas podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników w tym względzie. W uchwale SN stwierdzono, że celem wymienionego na wstępie przepisu k.s.h. jest bowiem ochrona wierzycieli spółki w okresie likwidacji przed jej niewypłacalnością. Zakaz służy zatem zachowaniu majątku spółki w jak największym rozmiarze, aby jak najszerzej zaspokoić jej wierzycieli. Zakaz określony we wspomnianym przepisie nie pozbawia wspólników przyznanych im praw majątkowych, lecz przesuwa ich rzeczywiste uzyskanie do czasu po zaspokojeniu innych wierzycieli.
Agata Okorowska, radca prawny z Kancelarii Prawnej Law-Taxes.pl we Wrocławiu