Od lat kwestia płacenia bądź niepłacenia abonamentu RTV budzi ożywione dyskusje. Z danych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wynika, że abonamentu RTV w zeszłym roku nie zapłaciło ponad 2,5 mln osób. Na kim ciąży obowiązek uiszczania opłaty za abonament?

Długi, długi..

Z analizy rozliczeń wpływów abonamentowych przeprowadzonej przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji wynika, że systematycznie wzrasta liczba firm, które opłacają abonament radiowo-telewizyjny. Jednak na koniec czerwca 2012 roku zaległości Polaków z tytułu niepłacenia na publiczne radio i telewizję wynosiły ponad 2 miliardy 136 milionów 900 tys. zł, zaś zarejestrowanych było ponad 6 milionów 900 tysięcy abonentów.

Za co płaci się abonament? Z ustawy wynika, że celem pobierania opłaty za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych jest umożliwienie realizacji misji publicznej przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji.

Tutaj jednak często pojawiają się głosy, że za treści publikowane w telewizji publicznej, a zwłaszcza zmniejszający się poziom kultury i zwiększającą ilość reklam – abonamentu nie powinniśmy płacić.

Użytkownik komputera i telefonu nie płaci

Zgodnie z Ustawą z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych i regulacjach zawartych w rozporządzeniach Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, obowiązek uiszczania opłaty za abonament RTV ciąży na osobach, które korzystają z odbiorników radiowych i telewizyjnych.

Co ważne, ustawodawca przyjął domniemanie, że każda osoba posiadająca odbiornik w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór – używa go. Jeśli więc nawet nasz zarejestrowany telewizor stoi na strychu i się kurzy – i tak jesteśmy zobligowani do płacenia abonamentu.

Nie wszyscy także wiedzą, że korzystanie z satelitarnych platform cyfrowych czy telewizji kablowej nie zwalnia nas z płacenia abonamentu. Może się więc zdarzyć, że będziemy jednocześnie płacić rachunek za kablówkę i abonament RTV.

Spać spokojnie mogą jednak osoby, które korzystają z telewizji za pomocą komputerów i telefonów - są to bowiem urządzenia wielofunkcyjne, których głównym przeznaczeniem nie jest odbiór programów radiowych i telewizyjnych, i za ich użytkowanie nie trzeba płacić abonamentu.

Odbiornikiem radiofonicznym albo telewizyjnym jest: telewizor, radio, radio samochodowe, radiomagnetofon, wieża stereo z radiem.

Kogo dotyczy abonament

Za korzystanie z odbiorników RTV muszą płacić osoby fizyczne, przedsiębiorcy, publiczne zakłady opieki zdrowotnej, sanatoria, żłobki, domy pomocy społecznej oraz prywatne i publiczne szkoły.

Obowiązek uiszczenia opłaty abonamentowej powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano rejestracji odbiornika radiowego lub telewizyjnego. Zwolnieni z abonamentu będziemy dopiero od dnia, w którym sprzęt wyrejestrujemy na poczcie.

Ściągalność abonamentu w Polsce oscyluje w granicach około 45 procent.

Stawki abonamentu

Wysokość opłat abonamentowych w roku 2013, zgodnie z rozporządzeniem KRRiT z dnia 7 maja 2012 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc wynosi:

• za używanie odbiornika radiofonicznego – 5,65 zł za jeden miesiąc,

• za używanie odbiornika telewizyjnego lub telewizyjnego i radiofonicznego – 18,65 zł za jeden miesiąc.

Opłatę abonamentową wnosi się do 25. dnia pierwszego okresu rozliczeniowego. Trzeba także pamiętać, że za zwłokę w uiszczaniu opłat abonamentowych naliczane są odsetki w takiej wysokości, jak dla zaległości podatkowych.

Można zaoszczędzić na abonamencie (nawet 10 procent), jeśli zapłacimy z góry za cały rok.

Osoby fizyczne

Osoby fizyczne w tym samym gospodarstwie domowym lub w samochodzie stanowiącym ich własność – i co ważne, niezależnie od liczby używanych odbiorników radiowych i telewizyjnych płacą tylko jeden abonament, czyli 18,65 zł miesięcznie.

Oznacza to, że jeśli mamy np. telewizor w domu, w altance na działce i radia w dwóch samochodach, to i tak będziemy płacić tylko jeden abonament.
Odrębną opłatę abonamentową wnosi się za odbiorniki znajdujące się w lokalu o charakterze handlowym, usługowym czy produkcyjnym – mieszczącym się poza lokalem mieszkalnym.

Jedną opłatę abonamentową niezależnie od liczby używanych odbiorników wnoszą również: publiczne zakłady opieki zdrowotnej, sanatoria, żłobki, publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne systemu oświaty, państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe oraz domy pomocy społecznej - w tym samym budynku, zespole budynków lub w samochodach będących w ich używaniu.

Firmy

W przypadku firm ustawodawca przyjął inny sposób naliczania opłat. Płaci się za każdy używany odbiornik radiowy i telewizyjny, z odbiornikami w samochodach służbowych włącznie.

Wprowadzono tutaj dwie opłaty:

• za używanie odbiornika telewizyjnego lub telewizyjnego i radiowego,

• za używanie wyłącznie odbiornika radiowego.

Za każdą parę odbiorników radiowych i telewizyjnych wnosi się jedną ujednoliconą opłatę radiowo-telewizyjną.

Informacja o abonamencie RTV
pobierz plik

Gdy liczba odbiorników radiofonicznych przewyższa liczbę odbiorników telewizyjnych, wówczas za odbiorniki radiofoniczne przewyższające liczbę odbiorników telewizyjnych wnosi się opłaty jak za używanie odbiornika radiofonicznego.

W związku z tym jeśli firma ma np. 5 odbiorników telewizyjnych i 10 radiofonicznych, to wnosi 5 opłat radiowo-telewizyjnych i 5 opłat radiofonicznych.

Warto także wiedzieć, że firma nie musi płacić abonamentu za odbiorniki, które nie stanowią jej wyposażenia. Jeśli jednak pracownik w miejscu pracy używa prywatnego odbiornika – na nim spoczywa obowiązek wnoszenia opłat abonamentowych.



Zwolnieni z opłat

KRRiT przewidziała sytuacje zwolnienia z opłat abonamentowych niektórych osób.

Po dopełnieniu formalności w urzędzie pocztowym i złożeniu odpowiedniego wniosku, abonamentu nie muszą płacić osoby:

- zaliczane do I grupy inwalidów,

- całkowicie niezdolne do pracy,

- o znacznym stopniu niepełnosprawności,

- całkowicie lub okresowo niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym,

- które ukończyły 75 lat,

- pobierające świadczenie pielęgnacyjne,

- pobierające rentę socjalną, np. z ZUS,

- niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę,

- niesłyszące z obustronnym upośledzeniem słuchu,

- niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15 proc.

- które ukończyły 60 lat oraz mają prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w roku poprzedzającym,

- spełniające kryteria dochodowe o przyznaniu świadczenia rodzinnego,

- które mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych, takich jak np. zasiłek stały, okresowy lub celowy,

- bezrobotne,

- z prawem do zasiłku przedemerytalnego,

- z prawem do świadczenia przedemerytalnego,

- inwalidzi wojenni i wojskowi,

- kombatanci będący inwalidami wojennymi lub wojskowymi,

- posiadające status członka rodziny po zmarłym kombatancie, który był inwalidą wojennym lub wojskowym.

Jak zarejestrować odbiornik

Zgodnie z wytycznymi KRRiT rejestracji odbiorników radiowych i telewizyjnych dokonuje się w urzędach pocztowych w ciągu 14 dni od dnia wejścia w ich posiadanie.

Dowodem zarejestrowania odbiornika są:

• wniosek o rejestrację odbiorników radiofonicznych/telewizyjnych,

• zawiadomienie o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego użytkownikowi odbiorników radiofonicznych/telewizyjnych.

Same zaś opłaty abonamentowe wnosi się za pomocą:

• blankietów wpłat spersonalizowanych otrzymanych drogą korespondencyjną,

• standardowych blankietów wpłat na rachunek bankowy, ogólnie dostępnych w placówkach pocztowych.

Abonament RTV można wpłacać we wszystkich placówkach pocztowych bez ponoszenia dodatkowych opłat. Wpłat można także dokonywać w pozostałych instytucjach finansowych i przez internet.

Abonament RTV
pobierz plik

Poczta Polska skontroluje

Kontrolę obowiązku rejestracji odbiorników radiowych i telewizyjnych oraz obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej prowadzi Poczta Polska. Jak może wyglądać taka kontrola?

Kontroler przed wejściem do lokalu abonenta powinien przedstawić cel swojej wizyty, okazać upoważnienie podpisane przez kierownika jednostki Poczty Polskiej i legitymację służbową (na żądanie także dowód). Kontrole nie mogą odbywać się w dowolnych porach – zgodnie z ustawą przewidziany jest na to czas pomiędzy 8.00 a 20.00.

Jeśli nie zamierzamy kontrolera wpuścić do lokalu, wówczas powinien on odstąpić od kontroli i sporządzić protokół. Gdy zaś abonent nie życzy sobie wizyty kontrolera w swoim mieszkaniu – wystarczy, że przedstawi mu dowód zarejestrowania odbiorników.

Trybunał Konstytucyjny dokonał oceny regulacji dotyczących egzekucji opłat abonamentowych (wyrok z dnia 6 marca 2010 r., sygn. akt K 24/08). W opinii sędziów egzekucja nieuiszczonego abonamentu RTV jest prawnie możliwa, a wybór Poczty Polskiej jako podmiotu odpowiedzialnego za rejestrację odbiorników i egzekwowanie wpływów z abonamentu nie wywołuje zastrzeżeń.

Kary

Kara za używanie niezarejestrowanego odbiornika wynosi trzydziestokrotność miesięcznej opłaty, czyli 559,50 zł w przypadku posiadania telewizora i 169,50 zł, gdy mamy tylko radio.

Co ciekawe, zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych połowa wpływów powyższych opłat stanowi dochód wyznaczonego operatora, czyli Poczty Polskiej.

KRRiT we współpracy z Pocztą Polską, wysyła dłużnikom wezwania do zapłaty abonamentu. Jeśli mimo wszystko płatność nie zostanie uregulowana, wówczas dane abonenta mogą być przekazane do Krajowego Rejestru Długów. Pamiętajmy, że w przypadku, gdy okaże się, że abonent posiadający radio czy telewizor nie opłacał abonamentu, będzie musiał zapłacić zaległości sięgające nawet 5 lat wstecz.

Wzrosły wpływy uzyskiwane przez Pocztę Polską w wyniku ściągania zaległości abonamentowych, po akcji upomnień wysyłanych do abonentów zalegających z opłatami.

Warto jednak wiedzieć, że w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy społeczne lub przypadki losowe, KRRIT może umorzyć lub rozłożyć na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych wraz z odsetkami.

Jeśli zostanie stwierdzony przypadek używania niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego kierownik jednostki operatora wyznaczonego przeprowadzający kontrolę, wydaje decyzję, w której nakazuje rejestrację odbiornika oraz ustala opłatę za używanie niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego. Od takiej decyzji można się odwołać.