Subskrybuj nas na Youtube
Dziewiąta część komentarza jest poświęcona głównie przepisom dotyczącym kosztów egzekucyjnych. Składają się na nie opłaty i wydatki.
Te pierwsze organ egzekucyjny pobiera za dokonanie czynności zarówno co do obowiązków o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym. Ich wysokość jest oznaczona w komentowanej ustawie w stosunku procentowym do egzekwowanych należności bądź też kwotowo. Naliczanie i pobieranie opłat egzekucyjnych nie jest uzależnione od wyegzekwowania przez organ dochodzonej należności ani też od wysokości faktycznie poniesionych przez niego wydatków. Dlatego zwykle się mówi, że mają one charakter ryczałtowy. Natomiast wydatki egzekucyjne to określone kwoty, które organ wyłożył ze swoich środków w związku z podejmowanymi czynnościami mającymi na celu wyegzekwowanie określonych obowiązków. Ich wysokość nie jest w ustawie ściśle określona. Dlatego muszą być one szczegółowo udokumentowane. Katalog wydatków egzekucyjnych jest otwarty. Ustawa w art. 64b wymienia jedynie najważniejsze z nich. Opłaty oblicza się oddzielnie od każdego tytułu wykonawczego, który był podstawą dokonania czynności.
Ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (cz. 9)>>
Ponadto organ egzekucyjny pobiera opłatę manipulacyjną. Stanowi ona zwrot wydatków za wszystkie czynności związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych. Opłata wynosi 1 proc. kwoty należności objętych każdym tytułem wykonawczym, przy czym dolną granicą jest kwota 1 zł 40 gr. Obowiązek uiszczenia tej opłaty powstaje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Nie jest ona zależna od skuteczności przeprowadzonych czynności.
Co do zasady koszty egzekucyjne obciążają zobowiązanego. Są one bowiem następstwem uchylania się przez niego od wykonania obowiązku i w konsekwencji konieczności wszczęcia przeciwko niemu przymusowej egzekucji. Koszty te są pobierane na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego na należność, wskutek egzekwowania której powstały. Korzystają one z pierwszeństwa zaspokojenia przy podziale kwot uzyskanych z egzekucji. Czyli w pierwszej kolejności rekompensuje się koszty, a pozostałe należności pokrywa się dopiero po całkowitym rozliczeniu. Taka regulacja zabezpiecza w pewien sposób interes organu egzekucyjnego, sprawiając, że po wyegzekwowaniu dochodzonej należności głównej kwestia kosztów egzekucyjnych jest zamknięta.
W niniejszej części komentarza omówiony zostanie bardzo ważny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2016 r. (sygn. akt SK 31/14, Dz.U. z 2016 r. poz. 1244). W orzeczeniu tym trybunał zakwestionował sposób, w jaki ustawodawca określił wysokość opłat. Zarzucił mu bowiem, że przepisy ustawy nie przewidują maksymalnej ich wysokości. Zdaniem TK brak określenia górnej granicy opłaty, o której mowa w art. 64 par. 1 pkt 4 ustawy (za zajęcie wierzytelności pieniężnych lub innych praw majątkowych), oraz opłaty manipulacyjnej powoduje, że w pewnych warunkach (w wypadku należności o znacznej wartości) następuje całkowite wręcz zerwanie związku między świadczeniem organu egzekucyjnego a wysokością ponoszonych za dokonanie tych czynności opłat. Te nie są wtedy formą zryczałtowanego wynagrodzenia organu prowadzącego egzekucję za podejmowane czynności, ale z perspektywy dłużnika stają się jedynie dodatkową sankcją pieniężną. W ocenie trybunału mechanizm ustalania opłaty stosunkowej z wyznaczoną górną granicą chroniłby przed tego typu sytuacjami.
Kolejna część komentarza ukaże się 23 sierpnia.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w tygodniku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
● z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
● z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
● z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych
● z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
● z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
● z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
● z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195), chodzi o program 500+
● z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 960).
Poprzednie części komentarza do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ukazały się:
cz. 1 – 23 listopada 2016 r. (nr 226)
cz. 2 – 21 grudnia 2016 r. (nr 246)
cz. 3 – 18 stycznia 2017 r. (nr 12)
cz. 4 – 15 lutego 2017 r. (nr 32)
cz. 5 – 22 marca 2017 r. (nr 57)
cz. 6 – 19 kwietnia 2017 r. (nr 76)
cz. 7 – 24 maja 2017 r. (nr 99)
cz. 8 – 21 czerwca 2017 r. (nr 118)
Wykaz skrótów
konstytucja – ustawa z 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.)
k.p.a. – ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23 ze zm.)
k.p.c. – ustawa z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.)
r.o.w.w.b.s. – rozporządzenie ministra finansów z 20 maja 2014 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia biegłego skarbowego (Dz.U. z 2014 r. poz. 654)
r.s.s.d.d.d. – rozporządzenie ministra finansów z 1 września 2016 r. w sprawie sposobu sporządzania i dokonywania doręczeń dokumentów przesyłanych w ramach stosowanego środka egzekucyjnego z użyciem środków komunikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1394)
r.u.d.w.e. – rozporządzenie ministra finansów z 21 maja 2014 r. w sprawie sposobu ustalania i dokumentowania wydatków egzekucyjnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 975)
r.w.d.s.e.n.p. – rozporządzenie ministra finansów z 22 sierpnia 2016 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych w egzekucji należności pieniężnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1339)
u.f.p. – ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.)
u.n.z.f. – ustawa z 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 891)
u.o.p. – ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.)
u.p.e.a. – ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1201)
