Mimo iż święta są tradycyjnie dniami ustawowo wolnymi od pracy, Kodeks pracy przewiduje sytuacje, w których dopuszczalne jest wykonywanie obowiązków służbowych. Szczegółowe regulacje dotyczące pracy w święta zawiera artykuł 151. Oto szczegóły.
W Polsce niedziele i święta ustawowo uznane są za dni wolne od pracy. Jednak Kodeks pracy, w szczególności art. 151(10), przewiduje możliwość wykonywania pracy w te dni w ściśle określonych przypadkach. Praca w święto, zgodnie z definicją zawartą w przepisach, oznacza wykonywanie obowiązków służbowych w okresie od godziny 6:00 do godziny 6:00 dnia następnego. Za taką pracę pracownikowi przysługuje odpowiednia rekompensata, najczęściej w formie dnia wolnego lub dodatku finansowego.
Dni wolne od pracy (święta) w Polsce
Ustawodawca, w ustawie o dniach wolnych, w sposób precyzyjny określił okresy, w których pracownik jest zwolniony z obowiązku wykonywania pracy. Dni wolne od pracy w Polsce to:
- 1 stycznia – Nowy Rok,
- 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
- pierwszy dzień Wielkanocy,
- drugi dzień Wielkanocy,
- 1 maja – Święto Pracy,
- 3 maja – Święto Konstytucji Trzeciego Maja,
- pierwszy dzień Zielonych Świątek,
- Boże Ciało,
- 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Święto Wojska Polskiego,
- 1 listopada – Wszystkich Świętych,
- 11 listopada – Święto Niepodległości,
- 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
- 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.
Kodeks pracy definiuje pracę w niedzielę i święto jako wykonywanie obowiązków służbowych w godzinach od 6:00 danego dnia do 6:00 dnia następnego, chyba że pracodawca określi inaczej.
W tych przypadkach praca może być wykonywana w święto [LISTA]
Artykuł 151(10) Kodeksu pracy określa sytuacje, w których dopuszczalne jest wykonywanie pracy w niedziele i święta, mimo że są to zazwyczaj dni wolne od pracy. Oto szczegółowy wykaz takich sytuacji:
- Akcje ratownicze, usuwanie awarii, ochrona życia i zdrowia ludzi, mienia oraz środowiska.
- Praca w zakładowych strażach pożarnych i służbach ratowniczych.
- Pilnowanie mienia i ochrona osób.
- Praca w ruchu ciągłym (np. w zakładach produkcyjnych, gdzie procesy nie mogą być przerwane).
- Praca zmianowa.
- Niezbędne remonty.
- Transport i komunikacja.
- Rolnictwo i hodowla.
- Zakłady świadczące usługi dla ludności (np. sklepy, poczta).
- Gastronomia.
- Hotelarstwo.
- Gospodarka komunalna.
- Zakłady opieki zdrowotnej.
- Pomoc społeczna.
- Kultura, oświata, turystyka i wypoczynek.
- Pracownicy zatrudnieni wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
- Usługi świadczone drogą elektroniczną lub telekomunikacyjną, jeśli w kraju odbiorcy usługi dni te są dniami pracy.
Kodeks pracy przewiduje możliwość organizowania pracy w niedziele i święta w określonych, ściśle wskazanych sytuacjach.
Jaka rekompensata za pracę w święta?
Za pracę świadczoną w święto pracownikowi przysługuje ekwiwalent w postaci dodatkowego dnia wolnego, który pracodawca obowiązany jest udzielić w ramach okresu rozliczeniowego. W sytuacji, gdy udzielenie takiego dnia wolnego nie jest możliwe, pracownikowi przysługuje dodatek wynagrodzenia w wysokości 100 proc. za każdą godzinę pracy w święto.
Pracownikowi, który przekroczy ośmiogodzinny wymiar czasu pracy w święto, przysługuje, oprócz dnia wolnego, dodatkowa rekompensata za godziny nadliczbowe, która może przybrać formę dodatku finansowego w wysokości 100 proc. wynagrodzenia zasadniczego za każdą godzinę pracy przekraczającą wymiar czasu pracy.
Polecamy miesięczną subskrypcję cyfrową DGP - Pakiet Premium