Każdy działkowiec objęty jest przepisami powszechnie obowiązującymi, a także ustawą o ogrodach działkowych oraz regulaminem stowarzyszenia ogrodowego. Regulamin Rodzinnego Ogrodu Działkowego (ROD) ogłoszony przez Radę Krajową Polskiego Związku Działkowców (obowiązuje od początku 2016 roku, link na końcu) stanowi, że działka w ROD nie może być wykorzystywana do innych celów, niż określone w tymże regulaminie. W szczególności działkowców obowiązuje całkowity zakaz prowadzenia na działce działalności gospodarczej lub innej działalności zarobkowej oraz wynajmowania części lub całej działki. Działka nie może być także wykorzystywana do zamieszkiwania (według regulaminu przez zamieszkiwanie rozumie się przebywanie z zamiarem skupienia i realizacji swoich spraw życiowych).
Paragraf 67 regulaminu ROD wylicza ponadto, że każdy działkowiec ma obowiązek:
1) dbania o estetyczny wygląd działki i ROD,
2) niezakłócania spokoju sąsiadom,
3) utrzymywania w czystości drogi, alei oraz rowów melioracyjnych (na połowie ich szerokości, gdy do nich przylegają działki po obu stronach lub na całej ich szerokości, gdy do nich przylegają działki z jednej strony).
Czego na działkach nie wolno?
Działkowcom i innym osobom przebywającym na terenie ROD regulamin ROD zabrania (§ 68):
1) zanieczyszczania działek, alejek, dróg, rowów melioracyjnych, terenów przylegających do działki oraz otoczenia ogrodu wszelkimi odpadami, w tym pochodzącymi z działki, np. gałęzie, chwasty,
2) wrzucania do ogrodowych pojemników na śmieci części roślin oraz nie pochodzących z działki odpadów komunalnych,
3) gromadzenia i przechowywania na działce przedmiotów niepotrzebnych do uprawy (korzystania z działki), a obniżających jej estetyczny wygląd, a także wszelkich odpadów, w tym nie pochodzących z działki,
4) stawiania szop, komórek, toalet wolnostojących itp.,
5) spalania na terenie ROD wszelkich odpadów i resztek roślinnych,
6) wjazdu na teren ROD osobowymi pojazdami mechanicznymi bez zgody walnego zebrania ROD,
7) parkowania na terenie ROD, poza wyznaczonymi do tego celu miejscami postojowymi, wszelkich pojazdów mechanicznych bez zgody walnego zebrania ROD,
8) mycia i naprawiania na terenie ROD - także na miejscach postojowych - wszelkich pojazdów mechanicznych,
9) polowania, detonowania petard i innych ładunków wybuchowych oraz strzelania z wszelkiej broni, w tym także z pneumatycznej, na terenie ROD,
10) wprowadzania i trzymania na terenie ROD psów bez smyczy i kagańca oraz stałego utrzymywania kotów i psów na działce,
11) naruszania, zmieniania infrastruktury ogrodowej, a w szczególności budowania bram i furtek w ogrodzeniu zewnętrznym,
12) sadzenia, a także usuwania drzew i krzewów na terenach ogólnych ROD,
13) prowadzenia na działce uprawy jednorodnej o charakterze produkcyjnym.
Zabronione jest także umieszczanie na ogrodzeniach ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego oraz innych podobnych wyrobów i materiałów (par. 51).
Mandaty karne
Szereg wykroczeń, które zdarzają się na terenach działkowych może być karana mandatami na podstawie kodeksu wykroczeń. Oto przykłady:
- Zakłócenie spokoju, porządku publicznego, spoczynku nocnego albo wywoływanie zgorszenia w miejscu publicznym - od 100 do 500 zł (art. 51 § 1 i 2 kodeksu wykroczeń - k.w.)
- Nieumieszczenie przez właściciela, administratora, dozorcę lub użytkownika nieruchomości tabliczki z numerem porządkowym nieruchomości - 100 zł (art. 64 § 1 k.w.)
- Niezachowanie środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia - od 50 do 250 zł (art. 77 k.w.)
- Naruszenie obowiązku czystości i porządku w obrębie nieruchomości - 100 zł (art. 117 k.w.)
- Umieszczenie w miejscu publicznym nieprzyzwoitego ogłoszenia, napisu lub rysunku albo używanie słów nieprzyzwoitych - od 50 do 100 zł (art. 141 k.w.)
- Zanieczyszczanie lub zaśmiecanie miejsca dostępnego dla publiczności - od 50 do 500 zł (art. 145 k.w.)
- Niezbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych - 100 zł (art. 10 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach)
Wypowiedzenie umowy
Zgodnie z art. 36, ust. 3. ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, stowarzyszenie ogrodowe może wypowiedzieć umowę, nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, jeżeli działkowiec:
1) pomimo pisemnego upomnienia nadal korzysta z działki lub altany działkowej w sposób sprzeczny z przepisami ustawy lub regulaminem, niszczy infrastrukturę ogrodową albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi ogrodowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych działek lub
2) jest w zwłoce z zapłatą opłat ogrodowych lub opłat związanych z utrzymaniem działki na rzecz stowarzyszenia ogrodowego za korzystanie z działki co najmniej przez 6 miesięcy pomimo uprzedzenia go na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, lub
3) oddał działkę lub jej część osobie trzeciej do płatnego lub bezpłatnego używania.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. 2014 poz. 40 ze zm.)
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (Dz.U. 2013 poz. 1624)
Regulamin ROD obowiązujący od 1 stycznia 2016 r. (tekst)