Przedłużenie przez prokuratora dochodzenia w sprawie o przestępstwo skarbowe na okres powyżej 6 miesięcy oznacza objęcie nad tym postępowaniem nadzoru – uchwalił Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów. Oznacza to, że możliwe jest pociągnięcie odpowiedzialności takiego funkcjonariusza za przewlekłość. Dotychczas nie było wiadomo, czy taka skarga jest dopuszczalna.
W rozstrzyganej przez SN sprawie chodziło o wykładnię art. 153 par. 1 zd. 3 kodeksu karnego skarbowego. Wynika z niego, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach właściwy prokurator może przedłużyć dochodzenie w sprawie o przestępstwo skarbowe na okres powyżej 6 miesięcy. Powstało więc pytanie, czy wydanie decyzji o przedłużeniu dochodzenia jest równoznaczne z objęciem przez prokuratora nadzoru nad nim i czy w konsekwencji może on odpowiadać za przewlekłość tej procedury. Zgodnie bowiem z przepisami skargę taką w odniesieniu do postępowania przygotowawczego można złożyć tylko, gdy do przewlekłości doszło na skutek działania lub bezczynności prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie.
Dotychczas orzecznictwo było sprzeczne. Jedne sądy twierdziły, że sam fakt wydania postanowienia o przedłużeniu dochodzenia nie oznacza jeszcze objęcia tego postępowania nadzorem; inne, że nadzór rozpoczyna się w momencie przedłożenia prokuratorowi akt sprawy.
Ostatecznie sprawę rozstrzygnął Sąd Najwyższy. Wyjaśnił, że art. 153 par. 1 zd. 3 k.k.s. reguluje kwestie przedłużania przez prokuratora dochodzenia prowadzonego przez inny podmiot (np. inspektora kontroli skarbowej, urząd skarbowy), a więc podejmowania czynności nadzorczej. Przyznał, że tak samo jest na gruncie powszechnej procedury karnej. SN wskazał, że o nadzorze nie można mówić jednak, gdy prokurator w związku z dokonaniem (na wniosek np. inspektora kontroli skarbowej) czynności procesowych (o których mowa w art. 122 par. 2 zd. 1 k.k.s.) został powiadomiony o prowadzeniu dochodzenia i w związku tym zapoznał się z jego materiałami.
Tak samo prokurator nie będzie odpowiadał za przewlekłość, gdy organ nie wystąpił do niego o przedłużenie postępowania, a mimo to nadal ono trwa.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2016 r., sygn. akt I KZP 13/15.