Ofiara oraz rodzina poszkodowanego przestępstwem mogą starać się o wsparcie finansowe przez państwo. Na mocy dotychczasowych przepisów uprawniony mógł otrzymać 12 tys. zł. Bez względu na to jaki skutek przyniósł czyn zabroniony.

13 stycznia 2016 roku zaczyna obowiązywać nowelizacja ustaw o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych (Dz. U. z 2005r., Nr. 169, poz. 1415 z zm.). Nowe regulacje zwiększają uprawnienia przysługujące ofiarom i ich rodzinom.

Kto jest ofiarą

Na potrzeby ustawy status ofiary przyznaje się osobie fizycznej, która na skutek czynu zabronionego poniosła śmierć lub doznała :
- ciężkiego uszczerbku na zdrowiu
- naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 5 dni.

Szerszy katalog uprawnionych

Artykuł 2 wprowadza nową definicję osoby najbliższej. Jest nią małżonek, osoba pozostająca z ofiarą we wspólnym pożyciu lub stosunku przysposobienia, wstępny oraz zstępny. Ustawodawca zniósł względem wymienionych konieczność pozostawania na utrzymaniu zmarłego. Tym samym poszerzono katalog osób, które mogą ubiegać się o świadczenie.

Ile wyniesie rekompensata

Dotychczas obowiązywała jedna stawka rekompensaty. Jej maksymalna wartość wynosiła 12 tys. zł. Ustawodawca postanowił zróżnicować wysokość wsparcia ze względu na skutek czynu zabronionego. Ofiara może ubiegać się o kwotę nie wyższą niż 25 tys. zł, ale osoba najbliższa w przypadku śmierci poszkodowanego może walczyć nawet o 60 tys. zł.

Przekazane pieniądze nie może pokrywać innych potrzeb niż:
- utracone zarobki lub inne środki utrzymania
- koszty związane z leczeniem lub rehabilitacją
- koszty pogrzebu.


To czy rekompensata zostanie przyznana, a jeśli tak to w jakiej wysokości zależy od właściwego sądu rejonowego. To on na podstawie wniosku uprawnionego oraz dowodów potwierdzających jego twierdzenia zadecyduje o dalszych losach żądań.

Kiedy można przyznać świadczenie

Jeśli czyn zabroniony został popełniony na terytorium Polski, a poszkodowanym ma miejsce stałego pobytu w tym kraju lub innym państwie należącym do Unii Europejskiej. Do tej pory kluczowe było obywatelstwo kraju UE.

RPO: Potrzebna ochrona pokrzywdzonych
RPO: Potrzebna ochrona pokrzywdzonych

Zobacz również

Kiedy rekompensaty nie przyznaje się

Ustawa wskazuje 3 przypadki, w których przyznanie pieniędzy jest niedopuszczalne. Są to:
- czynu nie popełniono
- nie ma danych uzasadniających popełnienie czynu zabronionego
- czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.


Ponadto ofiara swoim działaniem może wpłynąć na wartość rekompensaty lub odmowę jej przyznania. Jeżeli poszkodowany przyczyni się do popełnienia czynu zabronionego lub był współtwórcą zdarzenia sąd weźmie ten fakt pod uwagę.

Ważne

Rekompensata wypłacana jest z budżetu państwa. Nowe przepisy wydłużyły termin, w jakim uprawniony może złożyć wniosek o jej przyznanie. Zamiast dotychczasowych dwóch lat, są trzy, liczone od dnia ujawnienia się skutków czynu zabronionego. Termin ten nie może być jedna dłuższy niż 5 lat od dnia popełnienia.

Nowelizacja wchodzi w życie 13 stycznia 2016 roku.