Oczekując na wyrok II instancji, przedsiębiorca może wystąpić do sądu o udzielenie zabezpieczenia. We wniosku ma prawo zażądać m.in. zajęcia rachunku dłużnika, jego ruchomości bądź ustanowienia hipoteki przymusowej.
W I instancji uzyskałam korzystny dla siebie wyrok w sprawie o zapłatę od byłej członek zarządu sp. z o.o. (na podstawie art. 299 k.s.h.). Pozwana złożyła apelację, wnosząc równocześnie o zwolnienie jej od kosztów procesu w całości. Do wniosku załączyła formularz oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, z którego wynika, że jest współwłaścicielką lokalu mieszkalnego o pow. 60 mkw., który został zajęty w postępowaniu egzekucyjnym. Nie posiada innych nieruchomości, jak również oszczędności, wierzytelności pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Przysługują jej natomiast udziały w spółkach, które w listopadzie 2013 r. oraz w styczniu i kwietniu 2014 r. zajęto w postępowaniu komorniczym. Pozwana nie przedłożyła jednak dokumentów obrazujących aktualną sytuację co do ewentualnego dalszego zajęcia tych udziałów. Obawiam się, że w zaistniałej sytuacji mogę nie uzyskać swojej należności. Natomiast apelacja będzie rozpatrzona dopiero za około 8 miesięcy. Czy istnieje jakiś sposób, aby jeszcze przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd II instancji zablokować chociaż konto pozwanej, ewentualnie zająć jej ruchomości?
Tak. Istnieje taka możliwość poprzez złożenie przez czytelniczkę wniosku o udzielenie zabezpieczenia.
W każdej sprawie cywilnej, a więc np. o zapłatę podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny, można żądać udzielenia zabezpieczenia.
Z owym żądaniem może wystąpić każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia bądź w inny sposób uniemożliwi ewentualnie poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
Co do zasady zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia (chyba że szczególne unormowania kodeksu postępowania cywilnego stanowią inaczej).
Gdzie złożyć
Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd I instancji. Jeżeli nie można ustalić takiego sądu, właściwy jest ten, w którego okręgu ma być wykonane postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, a z braku tej podstawy lub w przypadku, w którym postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia miałoby być wykonane w okręgach różnych sądów – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy. Przy czym wniosek o udzielenie zabezpieczenia zgłoszony w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której ono się toczy, z wyjątkiem przypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sąd I instancji. Czytelniczka powinna zatem skierować wniosek wprost do sądu II instancji.
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia w sprawie o zapłatę podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. Brak jest jednak przeszkód do jego rozstrzygnięcia na rozprawie. Tak jest np. wtedy, gdy został złożony na kilka dni przed terminem rozprawy (w sądzie I instancji).
Zawartość pisma procesowego
Wniosek ten powinien odpowiadać wymogom formalnym przewidzianym dla każdego pisma procesowego. Powinien zatem zawierać oznaczenie sądu, do którego jest skierowany, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, oznaczenie rodzaju pisma, osnowę wniosku, podpis, wymienienie ewentualnych załączników, a w opisywanej sprawie czytelniczki – dodatkowo sygnaturę albo już sądu II instancji, albo jeszcze sądu I instancji. Ponadto powinien zawierać wskazanie sposobu zabezpieczenia i uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek, w sprawach o roszczenie pieniężne – także wskazanie sumy zabezpieczenia.
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia w sprawie o zapłatę podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu (chyba że będzie on podlegał rozpatrzeniu na rozprawie – w sądzie I instancji).
Sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia m.in. w sprawie o zapłatę w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. W przypadku sprawy czytelniczki materiał ten przede wszystkim będzie stanowić wyrok sądu I instancji uwzględniający jej powództwo, a także dane zawarte w oświadczeniu pozwanej o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania wskazujące na sytuację majątkową pozwanej, która uzasadnia obawę, że czytelniczka nie uzyska zaspokojenia swojej należności nawet w części.
Wachlarz możliwości
Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez:
1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego;
2) obciążenie nieruchomości zobowiązanego hipoteką przymusową;
3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu;
4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską;
5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym zobowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego zobowiązanego.
W opisywanej sprawie czytelniczka może więc zażądać zabezpieczenia np. poprzez zajęcie rachunku bankowego pozwanej, a ponadto ruchomości znajdujących się w miejscu jej zamieszkania czy samochodów stanowiących jej własność. Trzeba wskazać we wniosku numer konta zobowiązanej i bank, w którym jest on prowadzony. Nie ma jednak obowiązku wskazywania numerów rejestracyjnych pojazdów, jak również ich marek, a także precyzowania ruchomości, których zajęcia żąda uprawniony. Trzeba jednak określić, gdzie owe ruchomości się znajdują (patrz: „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz” pod red. prof. dra hab. Andrzeja Zielińskiego, dr Kingi Flaga-Gieruszyńskiej, C.H. Beck, Warszawa 2011, wydanie 5; J. Bodio, T. Demendecki, A. Jakubecki, O. Marcewicz, P. Telenga, M.P. Wójcik „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz”, Wydawnictwo Oficyna, Warszawa 2008, wydanie 3).
Sąd rozstrzyga wniosek o udzielenie zabezpieczenia postanowieniem.
Poniżej zamieszczamy wzór wniosku o udzielenie zabezpieczenia. [wzór]
Ważne
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia w sprawie o zapłatę podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. Brak jest jednak przeszkód do jego rozstrzygnięcia na rozprawie
Wzór. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia w sprawie o zapłatę przed sądem II instancji
Płock, 28 września 2015 r.
Sąd Okręgowy
w Łodzi
X Wydział Gospodarczy
Powód: Iwa Iksińska
prowadząca działalność gospodarczą pod firmą
Przedsiębiorstwo Budowlane Iwa Iksińska
ul. Pastelowa 34, 09–400 Płock
(NIP: 774-000-11-22);
Pozwany: Berenika Igrekowska
zam. ul. Zimowa 21, 09–400 Płock
W sprawie o zapłatę na podstawie art. 299 k.s.h.
sygn. akt V GC 00/14 (Sąd Rejonowy w Płocku)
Wartość przedmiotu zabezpieczenia: 17 582,68 zł
Opłata sądowa: 100 zł
Wniosek o udzielenie zabezpieczenia
Działając w imieniu własnym, wypis z CEIDG znajduje się w aktach sprawy, na podstawie art. 730, 7301 i 747 pkt 1 k.p.c. niniejszym wnoszę o:
udzielenie zabezpieczenia przez czas trwania postępowania o zapłatę poprzez:
zajęcie ruchomości stanowiących własność pozwanej znajdujących się w miejscu jej zamieszkania w Płocku ul. Zimowa 21, a ponadto samochodów stanowiących własność pozwanej o wartości do kwoty 17 582,68 zł;
ewentualnie poprzez:
zajęcie rachunku bankowego pozwanej o nr 00 1111 0001 0000 4444 2222 5555 prowadzonego w DEF Bank SA O/Płock.
Uzasadnienie
Pomiędzy stronami toczy się sprawa o zapłatę. 13 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Płocku V Wydział Gospodarczy wydał w sprawie o sygn. akt V GC 00/14 wyrok, na mocy którego pozwana miała uiścić na rzecz powódki kwotę 15 183,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 11 874,40 zł od 23 listopada 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3309,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Pozwana w ustawowym terminie wniosła apelację od ww. wyroku do Sądu Rejonowego.
Suma zabezpieczenia wynosi: 17 582,68 zł, gdyż:
Sąd Rejonowy w Płocku V Wydział Gospodarczy wyrokiem wydanym 13 kwietnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt V GC 00/14 zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 15 183,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 11 874,40 zł od 23 listopada 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3309,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Odsetki ustawowe wyliczone od kwoty 11 874,40 zł od 23 listopada 2013 r. do 28 września 2015 r. (czyli do daty wystąpienia z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia) wynoszą 2399,28 zł.
Stąd: 11 874,40 zł + 2399,28 zł = 14 273,68 zł
Sumę zabezpieczenia w kwocie 17 582,68 zł stanowi zatem suma następujących kwot:
–14 273,68 zł (tj. należność główna wraz z ustawowymi odsetkami od 23 listopada 2013 r. do 28 września 2015 r.),
– 3309,00 zł (tj. koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2417,00 zł zasądzone od pozwanej na rzecz powódki w ww. wyroku Sądu Rejonowego w Płocku V Wydział Gospodarczy z 13 kwietnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt V GC 00/14).
Z oświadczenia pozwanej o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania załączonego do apelacji wynika, że Berenika Igrekowska jest współwłaścicielką lokalu mieszkalnego o pow. 60 m2 położonego w Płocku, który został zajęty w postępowaniu egzekucyjnym. Nie posiada ona innych nieruchomości, jak również oszczędności, wierzytelności pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Przysługują jej natomiast udziały w spółkach, które w listopadzie 2013 r. oraz w styczniu i kwietniu 2014 r. zajęto w postępowaniu komorniczym. Pozwana nie przedłożyła jednak dokumentów obrazujących aktualną sytuację co do ewentualnego dalszego zajęcia tych udziałów.
Powyższe wskazuje, że bieżąca sytuacja finansowa pozwanej może wykluczyć uzyskanie dochodzonego przez powódkę roszczenia. W przyszłości kondycja ekonomiczna Bereniki Igrekowskiej może jeszcze ulec pogorszeniu. Czas oczekiwania na rozpoznanie niniejszej sprawy przez tutejszy sąd jest znaczny.
Według powódki brak zabezpieczenia uniemożliwi albo poważnie utrudni uzyskanie dochodzonego przez nią roszczenia.
Roszczenie powódki oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia zostały zatem uprawdopodobnione, a wniosek nie zmierza do zaspokojenia roszczenia.
Z tych względów jako uzasadniony zasługuje on na uwzględnienie.
W załączeniu:
– odpis wniosku,
– dowód uiszczenia opłaty sądowej od wniosku.
................................................
(Iwa Iksińska – właściciel
Przedsiębiorstwo
Budowlane Iwa Iksińska)
Podstawa prawna
Art. 730, 7301, 731–732, 734, 735 par. 1, art. 736 par. 1 oraz art. 747 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).
Art. 299 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.).