Jedną z pierwszych czynności, jaką powinni wykonać szczęśliwi rodzice noworodka jest wyrobienie mu numeru PESEL. W tym celu należy wybrać się do odpowiedniego ze względu na miejsce zamieszkania urzędu miasta lub gminy. Gdy numer PESEL jest znany należy zgłosić malucha do ubezpieczenia. O konieczności tej rodzice są informowani jeszcze w szpitalu. Dlaczego jest to tak ważne? Najważniejsze kwestie wyjaśnia Sylwia Wądrzyk – Główny Specjalista w Biurze Prasowym Centrali NFZ.
Natalia Ryńska: Kto i kiedy powinien zgłosić dziecko do ubezpieczenia?
Sylwia Wądrzyk: Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z zm.) wskazuje osoby podlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, określając warunki zgłoszenia dzieci do ubezpieczenia. Zgodnie z nimi dziecko, jako członka rodziny, zgłasza do ubezpieczenia jego matka lub ojciec, ewentualnie babcia lub dziadek. Zgłoszenia może dokonać również inna osoba jeżeli zgodnie z prawem sprawuje nad nim opiekę, także w ramach rodziny zastępczej. Zgłoszenie powinno zostać dokonane niezwłocznie
Zgłoszenia może dokonać tylko jedna osoba. Czy wysokość wynagrodzenia powinna mieć znaczenie przy jej wyborze?
Przy wyborze osoby ważny jest tytuł ubezpieczenia rodzica. Zgłoszenie dziecka lub dzieci do ubezpieczenia jako członków rodziny nie ma wpływu na wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne zgłaszającego. Aby zgłosić dziecko do ubezpieczenia rodzic powinien poinformować swojego płatnika składek (najczęściej pracodawcę) o członkach rodziny, których ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego. Zgłoszenie powinno zostać dokonane niezwłocznie. Trzeba pamiętać, że w przypadku zmiany pracodawcy należy ponowić zgłoszenie u nowego pracodawcy. Wysokość wynagrodzenia nie ma znaczenia.
A jeśli rodzice są bezrobotni?
Jeżeli rodzice są zarejestrowani jako bezrobotni, powinni zgłosić dzieci do ubezpieczenia w urzędzie pracy. Jeżeli żadne z rodziców nie jest zarejestrowane w urzędzie pracy i nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego lub nie jest osobą uprawnioną do świadczeń na podstawie innych przepisów, do ubezpieczenia zdrowotnego mogą zgłosić dziecko np. ubezpieczeni dziadkowie.
Jeśli dziecko nie podlega ubezpieczeniu jako członek rodziny, to podlega ubezpieczeniu jako uczeń - wtedy obowiązek zgłoszenia go do ubezpieczenia spoczywa na szkole.
Jeśli brak jest osoby, na której ciąży obowiązek zgłoszenia dziecka, ustawa daje mu prawo - do ukończenia 18 roku życia - do świadczeń opieki zdrowotnej jako dziecku nieubezpieczonemu (art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy). Warunkiem jest posiadanie obywatelstwa polskiego.
Prawo gwarantuje wybranej grupie obywateli w tym dzieciom i kobietom w ciąży prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych, po co więc dodatkowy obowiązek zgłaszania do ubezpieczenia?
Na podstawie ww. ustawy (art. 2 ust. 1 pkt 4) nieubezpieczone kobiety w okresie ciąży i połogu – do 42. dnia po porodzie - mają prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej, jeśli mieszkają na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i mają obywatelstwo polskie lub które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.
Jakie skutki niesie nie zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia?
Zgłoszenie do ubezpieczenia jest istotne, ponieważ od tego zależy, z jakich środków finansowane jest leczenie. Przepisy stanowią bowiem, że opieka zdrowotna nad dzieckiem ubezpieczonym finansowana jest przez Narodowy Fundusz Zdrowia ze składek osób ubezpieczonych, natomiast za opiekę nad dzieckiem nieubezpieczonym także płaci Fundusz, ale z dotacji, którą otrzymuje z budżetu państwa.
Świadczeniodawca ma obowiązek sprawdzić, z jakiego tytułu dziecko korzysta ze świadczeń opieki zdrowotnej, jednak brak odpowiedniego dokumentu nie może być powodem odmowy udzielenia dziecku świadczenia opieki zdrowotnej.