Subskrybuj nas na Youtube
Podjęcie decyzji o przeniesieniu grobu nie jest łatwe. Wiąże się z ogromnymi rozterkami emocjonalnymi, ponieważ oznacza konieczność ekshumacji czyli wydobycia z grobu zmarłego. Poza obciążeniem psychicznym trzeba pokonać niełatwą procedurę prawną.
W polskim ustawodawstwie istnieje obowiązek pochowania zwłok wyrażony w art. 10 ust. 3 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 1959 r. Nr 11, poz. 62 z zm. dalej ustawa). Na jego podstawie każdy zmarły musi mieć miejsce pochówku. Zalecenie to ma ogromne znaczenie w przypadku przeniesienia grobu. Zainteresowani nie uzyskają zezwolenia na ekshumację i przeniesienie grobu, dopóki nie przedstawią dokumentu świadczącego o tym, że mają już dopełnione wszystkie formalności z nowym miejscem pochówku.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy jedną z trzech, przewidzianych w przepisach, podstaw ekshumacji jest umotywowana prośba osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego. W praktyce potrzebne są aż trzy zgody:
• administratora cmentarza, na którym znajdują się zwłoki/szczątki, których dotyczy ekshumacja
• administratora cmentarza, na który chcemy przenieść ekshumowane zwłoki/szczątki
• Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, która wydawana jest na wniosek uprawnionych podmiotów w formie decyzji administracyjnej
Osobami uprawnionymi są podmioty wymienione w art. 10 ustawy. Czyli przedstawiciele najbliższej rodziny, którym przysługuje prawo pochowania zwłok. Do grupy tej należą:
• pozostały małżonek
• krewni zstępni
• krewni wstępni
• krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa
• powinowaci w linii prostej do 1 stopnia
Kolejnym aktem regulującym omawianą materię jest rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U z 2001 r. Nr 153, poz. 1783). Dowiadujemy się z niego, że ekshumacja zwłok i szczątków dopuszczalna jest jedynie pomiędzy 16 października a 15 kwietnia. A powinno się ją przeprowadzać we wczesnych godzinach rannych. Przedstawiciel Państwowej Inspekcji Sanitarnej, który sprawuje nadzór nad ekshumacją może zezwolić na dokonanie jej w innym niż wskazany terminie, pod warunkiem zachowania środków ostrożności.
Przepisy wspominają również o „okresie mineralizacji”, od którego uzależniają odpowiedni sposób działania. Przed upływem tego okresu mamy do czynienia ze zwłokami po jego upływie mówimy o szczątkach ludzkich. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie sposobu przechowywania zwłok i szczątków (Dz. U. z 2011 r., Nr 75, poz. 405) doprecyzowuje ten okres na 20 lat. Jeżeli ekshumacja dokonywana jest zanim minęło 20 lat od pogrzebu zwłoki wydobywane są wraz z trumną, którą należy zabezpieczyć na czas transportu w skrzyni wyłożonej blachą. Gdy upłynęło więcej czasu wydobyte szczątki i resztki trumny należy umieścić w nowej trumnie i przewozić zgodnie z szczególnymi zasadami. Zasady te, jak i sama specyfika czynności zmuszają do skorzystania z usług profesjonalnej firmy. Oznacza to, że z ekshumacją wiążą się spore koszty,
Ponadto, jak przewiduje rozporządzenie w sprawie sposobu przechowywania zwłok i szczątków zarówno osoby dokonujące ekshumacji, jak i te w niej uczestniczące powinny zachować szczególne środki odpowiednio: ochrony osobistej i ostrożności, określone przez państwowego inspektora sanitarnego.