Subskrybuj nas na Youtube
Obecna regulacja dotycząca składania przez pokrzywdzonego subsydiarnego aktu oskarżenia wymaga nowelizacji – uważa rzecznik praw obywatelskich. Prof. Irena Lipowicz napisała w tej sprawie do ministra sprawiedliwości. Rzecznik wskazuje na potrzebę nowelizacji art. 330 par. 2 kodeksu postępowania karnego. Stanowi on, że pokrzywdzony może samodzielnie wnieść akt oskarżenia, jeżeli prokurator powtórnie odmówił wszczęcia lub umorzył postępowanie w sprawie.
RPO uważa, że to nie gwarantuje ochrony pokrzywdzonego. Jako słuszne rozwiązanie podaje propozycję, która była przedmiotem prac parlamentarnych w 2009 r. Ówczesny rządowy projekt przewidywał skuteczniejszą kontrolę działań prokuratorskich: sąd mógłby wezwać oskarżyciela do uzupełnienia luk w materiale dowodowym. „Dopiero w sytuacji, w której sąd nie podzielał oceny prawnej lub faktycznej prokuratora, ale uznawał materiał dowodowy za kompletny i uchylał postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowania przygotowawczego, pokrzywdzony zyskiwał prawo do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, jeżeli prokurator ponownie odmówił ścigania” – wskazuje rzecznik.
Takie unormowanie zdaniem prof. Lipowicz gwarantowałoby realną kontrolę działań prokuratora. Co więcej, nie nakładałoby na pokrzywdzonego obowiązku gromadzenia materiału dowodowego. Jest to bowiem o tyle trudniejsze, że nie posiada on uprawnień, jakie w tym zakresie przysługują oskarżycielowi publicznemu.
W odpowiedzi na poprzednie wystąpienia RPO w tej sprawie minister zapewnił, że sąd dysponuje kompetencjami potrzebnymi do oceny zasadności działań prokuratorskich. „Tym niemniej, w ocenie Ministra Sprawiedliwości, analiza istniejącego brzmienia art. 330 par. 2 k.p.k. prowadzi do wniosku, że w płaszczyźnie legislacyjnej nie jest ono wystarczająco precyzyjne, czego negatywny rezultat stanowią występujące w praktyce błędne interpretacje tego przepisu” – dodał resort, zapewniając o podjęciu prac legislacyjnych w celu rozwiania tych wątpliwości.
Rzecznik po analizie obecnie procedowanych projektów zmian wskazuje jednak, że nowelizacje nie poprawiają sytuacji pokrzywdzonego chcącego skorzystać z subsydiarnego aktu oskarżenia.
1255 subsydiarnych aktów oskarżenia wpłynęło do sądów w 2013 r.
Subsydiarny akt oskarżenia: co to jest i jak z niego skorzystać? >>