W ostatnich latach kupowanie wierzytelności przez firmy wyspecjalizowane w działaniach windykacyjnych stało się niezwykle intratnym biznesu. Niestety jak zawsze w przypadkach, gdy gra toczy się o spore pieniądze, niektórzy podejmują próby ominięcia jej reguł. Warto wiedzieć więc, jakie prawa i obowiązki ma windykator w kontakcie z dłużnikami.

Zgodnie z prawem wierzyciel może przenieść wierzytelność na osobę trzecią (w tym firmę windykacyjną) i nie potrzebuje do tego zgody dłużnika. Na nabywcę wierzytelności przechodzą wówczas wszystkie związane z nią prawa. Pozycja dłużnika wobec windykatora jest w takiej sytuacji taka sama, jak wobec poprzedniego wierzyciela. Nie może być więc mowy o żadnych dodatkowych przywilejach i uprawnieniach, które miałyby przysługiwać profesjonalnym firmom windykacyjnym.

Czy windykator może wysyłać listy, e-maile i SMS-y przypominające o długu?

Zasadniczo firma windykacyjna może skorzystać z każdej dostępnej formy kontaktu z dłużnikiem, która może doprowadzić do uregulowania długu. Może być to więc zarówno list, e-mail, jak i rozmowa telefoniczna. Windykator nie ma jednak prawa do wykonywania tych czynności w sposób uporczywy. Zgodnie z artykułem 190a kodeksu karnego każdy, kto przez uporczywe nękanie osoby wzbudza w niej poczucie zagrożenia lub narusza istotnie jej prywatność, podlega karze do 3 lat więzienia. Za takie uporczywe nękanie można uznać choćby takie działania windykatorów, jak seria głuchych telefonów w środku nocy.

Gwoli formalności warto dodać, że w kontakcie z dłużnikiem windykator nie ma prawa do stosowania jakichkolwiek gróźb karalnych. Nie może straszyć dłużnika interwencją policji, sądu czy też aresztem, jak również wpisywać go na jakiekolwiek „czarne listy dłużników”.

Czy windykator może odwiedzić dłużnika w mieszkaniu?

Windykator może pojawić się pod drzwiami dłużnika, ale… w żadnym wypadku nie może przekroczyć progu jego mieszkania, jeśli dłużnik nie wyrazi na to zgody. Wszelkie informacje o tym, że windykator pojawi się w domu dłużnika w celu zajęcia cennych rzeczy należy więc traktować jako próbę zastraszenia, a ich realizację – jako włamanie.

Warto pamiętać, że prawo wejścia do prywatnego mieszkania w celu zajęcia dóbr materialnych przysługuje jedynie komornikowi – i to tylko wtedy, gdy dysponuje on tytułem wykonawczym.

Czy windykator może grozić egzekucją komorniczą?

Grożenie natychmiastową egzekucją komorniczą to jeden z najpopularniejszych „straszaków” stosowanych przez firmy windykacyjne w celu zmuszenia dłużnika do uregulowania zobowiązań. Warto więc pamiętać, że do wszczęcia postępowania egzekucyjnego potrzebny jest prawomocny wyrok sądu zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Żadne przepisy prawa nie dają firmie windykacyjnej prawa do wystawienia tytułu egzekucyjnego. Takie uprawnienia ma natomiast bank, który w określonej sytuacji może zdecydować się na wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego i ewentualną egzekucję komorniczą.

Czy windykator może rozmawiać na temat długu z rodziną i sąsiadami dłużnika?

Windykator nie ma prawa informować rodziny i sąsiadów dłużnika o jego długach. Informacje te są objęte tajemnicą bankową i żaden bank ani firma windykacyjna nie ma prawa ujawniać ich osobom trzecim. Złamanie tajemnicy może skutkować wszczęciem postępowania karnego – zarówno przeciwko firmie windykacyjnej, jak również samemu bankowi. Windykatorzy nie mają również prawa do wypytywania bliskich lub sąsiadów dłużnika o stan naszego majątku.

Czy windykator może odwiedzić dłużnika w pracy?

Teoretycznie nie ma przepisów prawnych, które zabraniałyby windykatorowi pojawienia się w miejscu pracy dłużnika. Warto jednak zaznaczyć, że możne to zrobić tylko w celu spotkania się z dłużnikiem - nie ma natomiast prawa rozmawiać z osobami trzecimi na temat celu swojej wizyty, jak również informować kolegów czy też pracodawcy dłużnika o istniejącym długu.

Czy windykator może zmusić dłużnika do ujawnienia informacji na temat stanu jego majątku?

Domaganie się przez firmę windykacyjną ujawnienia majątku dłużnika jest niezgodne z prawem. Nawet jeśli dłużnik wpuści windykatora do domu, nie może on dokonywać jakiegokolwiek spisu znajdujących się w nim dóbr. Nie może również grozić wystawieniem żadnych dóbr na licytację. O nakazie wyjawienia majątku może zadecydować tylko sąd. Do zajęcia ruchomości na poczet długu ma natomiast prawo jedynie komornik.

Czy windykator może doliczyć dodatkowe opłaty do istniejącego długu?

Domaganie się przez firmę windykacyjną wniesienia przez dłużnika dodatkowych opłat jest niezgodne z prawem i spełnia wszystkie znamiona przestępstwa wyłudzenia. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dłużnik podpisze zgodę na obciążenie go dodatkowymi kosztami z tytułu przedsądowego postępowania windykacyjnego.