Subskrybuj nas na Youtube
Komornik ściąga należności przysługujące wierzycielowi. Robi to na jego żądanie, jeżeli roszczenie potwierdzone jest tytułem wykonawczym. Za wynagrodzeniem może też szukać majątku dłużnika
Czy wystarczy zawiadomienie o zadłużeniu
Dłużnik nie reaguje na wezwania do zapłaty niezwróconej w terminie pożyczki, które przesyła mu wierzyciel i jego adwokat. Wierzyciel chce powierzyć prowadzenie egzekucji komornikowi. Czy wystarczy złożyć tylko sam wniosek?
Złożenie samego wniosku nie wystarczy. Wierzyciel powinien wskazać świadczenie, które ma być spełnione, określić sposób egzekucji i dołączyć do niego tytuł wykonawczy. Chodzi o dokument potwierdzający istnienie roszczenia. Najczęściej jest to tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Tytuł wykonawczy stanowi podstawę egzekucji.
Gdy dłużnik nie reaguje na wezwania do zwrotu pożyczki, to wówczas warto wnieść przeciwko niemu do sądu pozew o zapłatę. Tak wszczęta sprawa może się zakończyć ugodą między wierzycielem a dłużnikiem albo orzeczeniem. Zarówno prawomocny wyrok, jak i ugoda są tytułami egzekucyjnymi. Mogą nimi być także m.in. prawomocne orzeczenie referendarza sądowego lub akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej, a także notarialne, w których dłużnik poddał się egzekucji. Po uzyskaniu tytułu egzekucyjnego należy się zwrócić o nadanie mu klauzuli wykonalności do sądu pierwszej instancji, w którym sprawa się toczyła. Sąd drugiej instancji może również nadać tę klauzulę, ale tylko dopóki akta sprawy znajdują się w tym sądzie. Na nadanie klauzuli wierzyciel nie czeka długo, ponieważ sąd powinien wniosek rozpoznać niezwłocznie, nie później niż w ciągu trzech dni od jego złożenia. Gdyby w sprawie nieuregulowanego roszczenia został nadany nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, to klauzula wykonalności nadawana jest z urzędu niezwłocznie po jego uprawomocnieniu się. Klauzulę wykonalności podpisuje sędzia lub referendarz sądowy i zawiera ona stwierdzenie, że tytuł egzekucyjny uprawnia do egzekucji.
Podstawa prawna
Art. 776, 777, 782, 783, 797 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).
Czy przekazanie majątku żonie ograniczy egzekucję
Dłużnik postanowił ukryć swój majątek, twierdząc, że najbardziej wartościowe rzeczy, z których korzysta, należą do jego żony. Czy tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim ogranicza egzekucję prowadzoną przez komornika tylko do jego majątku osobistego?
Pozostawanie w związku małżeńskim nie chroni majątku dłużnika przez egzekucją. Tytuł wykonawczy umożliwia prowadzenie egzekucji nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia przez niego innej działalności zarobkowej oraz korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. Wynagrodzenie oraz wymienione tutaj dochody i korzyści wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków. Nawet zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej o rozszerzeniu wspólności majątkowej nie spowoduje, że komornik nie zajmie tych składników, które należałyby do majątku dłużnika, gdyby takiej umowy małżonkowie nie sporządzili. Wierzyciel może starać się o to, żeby sąd nadał klauzulę wykonalności także przeciw małżonkowi dłużnika, wówczas gdy tytuł egzekucyjny został wydany przeciwko osobie, która pozostaje w związku małżeńskim. Jednakże w takim przypadku odpowiedzialność męża lub żony ogranicza się tylko do majątku objętego wspólnością majątkową. W dodatku wierzyciel musi przedstawić dokumenty urzędowe lub prywatne, z których wynika, że ta wierzytelność stwierdzona tytułem egzekucyjnym powstała z czynności prawnej, na której dokonanie małżonek dłużnika wyraził zgodę.
Zdarza się, że do majątku wspólnego małżonków wchodzi przedsiębiorstwo. Wierzyciel może się starać, aby tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko żonatemu przedsiębiorcy sąd nadał klauzulę wykonalności również przeciwko jego żonie (mężowi). Powinien okazać dokument urzędowy lub prywatny potwierdzający, że wierzytelność stwierdzona tytułem egzekucyjnym powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Sąd ograniczy wówczas odpowiedzialność małżonka zadłużonego przedsiębiorcy do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków.
Tylko po takiej procedurze komornik będzie miał możliwość prowadzić egzekucję z tych składników majątku wspólnego małżonków. Na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim można prowadzić egzekucję z rachunku wspólnego obojga małżonków. Gdyby znajdowały się tam środki niewchodzące do majątku osobistego dłużnika albo niepochodzące z jego wynagrodzenia za pracę, dochodów z innej działalności zarobkowej lub korzyści z praw autorskich lub praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz praw twórcy, to małżonek zadłużonego ma prawo wnieść powództwo o wyłączenie spod egzekucji.
Podstawa prawna
Art. 7761, 778, 7781, 8912 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).
Czy komornik poszuka majątku dłużnika
Czytelnik chce wystąpić do komornika z wnioskiem o wszczęcie egzekucji. Czy może wskazać kilka sposobów egzekucji oraz domagać się, aby znalazł majątek dłużnika?
Gdy wierzyciel nie zna składników majątkowych dłużnika, to ma prawo zlecić komornikowi poszukiwanie ich za wynagrodzeniem. Taki wniosek wierzyciela wiąże komornika. Od 1 lipca 2014 r. jest mu łatwiej ustalić, jakie nieruchomości wchodzą w skład majątku dłużnika, ponieważ znając jego nazwisko, odnajdzie numer księgi wieczystej, która jest dla nich prowadzona. Natomiast organ egzekucyjny nie ma prawa badać, czy dochodzone roszczenie jest zasadne i wymagalne. We wniosku o wszczęcie egzekucji wierzyciel ma prawo wybrać sposób jej prowadzenia, np. z wynagrodzenia za pracę, z ruchomości albo z nieruchomości. W jednym wniosku może też przedstawić kilka sposobów egzekucji prowadzonych przeciwko temu samemu dłużnikowi. Wskazując kilka sposobów, ma obowiązek stosować najmniej uciążliwy dla dłużnika. Gdy np. egzekucja z wynagrodzenia za pracę pokryje należności, to nie powinien się domagać prowadzenia jej z cennych ruchomości stanowiących pamiątki rodzinne dłużnika. Tytuł wykonawczy umożliwia komornikowi prowadzenie egzekucji o całe objęte nim roszczenie i ze wszystkich części majątku dłużnika, pod warunkiem że treść tytułu nie stanowi inaczej.
Podstawa prawna
Art. 7971, 799, 803 i 804 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).
Ustawa z 24 maja 2013 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2013 r. poz. 941 ze zm.).
Czy wierzyciel może być obecny przy przeszukaniu
Wierzyciel chce osobiście dopilnować, czy komornik dokładnie przeszuka mieszkanie i odzież dłużnika. Czy może się domagać, aby komornik mu to umożliwił?
Wierzyciel może być obecny przy prowadzeniu czynności egzekucyjnych przez komornika. Ma prawo żądać, aby przy nich byli obecni świadkowie (nie więcej niż po dwóch ze strony dłużnika i ze strony wierzyciela). Świadkom nie przysługuje wynagrodzenie. Komornik może zarządzić otworzenie mieszkania oraz innych pomieszczeń i schowków dłużnika, pod warunkiem że cel egzekucji tego wymaga. Gdyby to nie wystarczyło, może przeszukać jego rzeczy, a nawet odzież, którą ma na sobie. Gdyby zauważył, że dłużnik oddał poszukiwane przedmioty swemu domownikowi, albo innej osobie do ukrycia to ma prawo przeszukać odzież tej osoby oraz przedmioty, które ma ona przy sobie. Zanim jednak nastąpi przeszukanie odzieży na osobie dłużnika i przedmiotów, które ma przy sobie, w sytuacji gdy znajduje się on poza miejscem zamieszkania, przedsiębiorstwem, zakładem czy gospodarstwem, na dokonanie tych czynności prezes sądu rejonowego musi wydać pisemne zezwolenie. W przypadkach niecierpiących zwłoki przeszukanie może zostać dokonane bez zezwolenia, lecz potem niezwłocznie prezes sądu. Zawsze odzież powinna przeszukiwać osoba tej samej płci co dłużnik. Wierzyciel ma prawo również się domagać, aby zajęcie ruchomości dłużnika nastąpiło w jego obecności. Wtedy musi zostać zawiadomiony o terminie, w którym ma się to odbyć. Jeśli wierzyciel nie stawi się w wyznaczonym terminie, komornik ma prawo dokonać zajęcia podczas jego nieobecności. W odwrotnej sytuacji, gdy komornik bez zawiadomienia wierzyciela dokona zajęcia w jego nieobecności, to ten ostatni ma prawo zażądać sprawdzenia zajęcia ze swoim udziałem.
Podstawa prawna
Art. 812, 814, 850 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).
Czy można zażądać pomocy w wyjawieniu majątku
Wierzyciel był przekonany, że majątek został ukryty przed egzekucją. Dlatego domagał się od komornika pomocy w doprowadzeniu do tego, aby dłużnik te dobra wyjawił. Komornik odmówił, twierdząc, że wyjawienie majątku nie jest tożsame z podjęciem działań mających na celu szukanie majątku. Czy wierzyciel miał prawo wystąpić z takim żądaniem do organu egzekucyjnego?
Wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku wierzyciel powinien złożyć w sądzie i dołączyć do niego odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające taką prośbę. Gdy wniosek został złożony przed wszczęciem egzekucji, to składa się też tytuł wykonawczy. Komornik miał rację, twierdząc, że czynności zmierzające do poszukiwania majątku nie są tożsame z podjętymi w celu wyjawienia majątku. Dlatego komornik nie może ich podejmować. Wyjawienie polega na zobowiązaniu przez sąd dłużnika do przedstawienia wykazu dóbr z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, a także przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych. Z wnioskiem do sądu wierzyciel ma prawo wystąpić, jeśli majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności lub wykaże, że na skutek przeprowadzonej egzekucji nie odzyskał całej należności. W dwóch przypadkach może też z taką prośbą do sądu wystąpić jeszcze przed wszczęciem egzekucji:
● gdy uprawdopodobni, że znanego mu majątku dłużnika albo bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy nie wystarczy na pokrycie ciążących na nim zobowiązań stosunku do wnioskodawcy,
● gdy po uzyskaniu tytułu wykonawczego wezwał dłużnika do zapłaty należności listem poleconym, a dłużnik nie spełnił świadczenia w ciągu 14 dni od doręczenia mu wezwania do zapłaty.
Podstawa prawna
Art. 913, 915 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.).