Na listę mogą trafić osoby, które od 60 dni zalegają z płatnością przynajmniej 200 zł. Wierzyciel musi w ciągu 14 dni zawiadomić biuro informacji gospodarczej o spłacie zobowiązania. W przeciwnym razie popełnia przestępstwo
Czy mogę zgłosić niesolidnego pożyczkobiorcę
Znajomy od kilku miesięcy zalega ze spłatą 4 tys. zł. Przestał odbierać telefony, a jego matka powiedziała, że w podobny sposób pożyczył od kilku osób. Obawiam się, że będę musiał próbować odzyskać pieniądze na drodze sądowej. Czy mogę wpisać znajomego do oficjalnego rejestru dłużników?
Ustawa o udostępnieniu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych pozwala na złożenie wniosku o wpisanie na listę dłużników także osobom fizycznym. W rozumieniu jej przepisów są one uznawane za wierzycieli, o ile ich wierzytelność została stwierdzona tytułem wykonawczym. Przekazanie informacji o dłużnikach w celu ich ujawnienia jest możliwe dopiero po zawarciu umowy o udostępnianie informacji gospodarczych z Biurem Informacji Gospodarczej. Umowę taką trzeba sporządzić na piśmie pod rygorem nieważności. Wierzyciel może przekazać do biura informacje o zobowiązaniu dłużnika (w tym przypadku osoby fizycznej zobowiązanej względem niego stosunkiem prawnym), gdy zostały łącznie spełnione trzy warunki. Wierzytelność musi najpierw zostać stwierdzona tytułem wykonawczym. Jest to dokument sądowy nakazujący spłatę zobowiązań, opatrzony klauzulą wykonalności. Poza tym musi upłynąć co najmniej 14 dni od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika, pisma zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura. Jeżeli dłużnik nie wskazał takiego adresu, pismo musi zostać wysłane na adres miejsca zamieszkania, siedziby lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Ponadto wierzyciel musi przekazać do biura informację określającą dane organu orzekającego, datę wydania i sygnaturę tytułu wykonawczego stwierdzającego to zobowiązanie.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 2 pkt 4, 12, 16 ust. 1 ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. z 2010 r. nr 81, poz. 530 ze zm.).
Czy mogę wnieść o wykreślenie z rejestru dłużników
Spłaciłem już wszystkie zaległe alimenty i dług wobec Funduszu Alimentacyjnego. Wniosek o wpis do BIG złożył w imieniu mojej byłej żony wójt. Zależy mi jednak na czasie, bo chcę kupić nieruchomość na kredyt. Czy mogę samodzielnie wystąpić o wykreślenie z rejestru dłużników?
BIG musi usunąć dane gospodarcze na podstawie uzasadnionej informacji o wygaśnięciu zobowiązania, jeżeli dane dotyczą dłużnika będącego konsumentem. Za tego typu dłużnika uznawana jest również osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych, o której mowa w art. 2 pkt 3 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2012 r. poz. 1228 ze zm.), a więc dłużnik alimentacyjny. Z wnioskiem o wykreślenie z rejestru niezwłocznie powinien wystąpić sam wierzyciel. Jako wierzyciel, a właściwie organ właściwy wierzyciela, którym jest osoba uprawniona do alimentów, działa w takich sytuacjach wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej. W przypadku częściowego lub całkowitego wykonania zobowiązania albo jego wygaśnięcia wierzyciel ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia powzięcia tych informacji, wystąpić do biura, któremu przekazał dane o zobowiązaniu z żądaniem aktualizacji informacji gospodarczych, przekazując do biura aktualne dane. Aktualizacja w BIG powinna zostać dokonana najpóźniej w ciągu 14 dni od uzyskania informacji o częściowym lub całkowitym wykonaniu zobowiązania albo o jego wygaśnięciu, bądź od powzięcia wiarygodnej informacji o tym, że przekazane do biura dane o zadłużeniu nie są prawdziwe.
Podstawa prawna
Art. 29–31 ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. z 2010 r. nr 81, poz. 530 ze zm.).
Czy mogę pozwać wierzyciela o naruszenie dóbr
Jeden z kontrahentów wpisał bezpodstawnie moją firmę do rejestru dłużników. Okazało się, że wskutek tego straciłem kilku ważnych klientów. Czy mogę wytoczyć mu proces o naruszenie dóbr osobistych?
Uprawnienia dłużnika do kwestionowania zasadności wpisu w rejestrze, które wynikają z ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i ich wymianie, nie wyłączają ochrony zainteresowanego na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o ochronie dóbr osobistych. W procesie powód winien udowodnić wyłącznie to, że jego dobra osobiste zostały naruszone przez pozwanego. Na pozwanym spoczywa ciężar dowodu okoliczności, że naruszenie nie było bezprawne. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, czy doszło do naruszenia wskazanego w pozwie dobra osobistego strony powodowej, jakim jest jej dobre imię. Do naruszenia może dochodzić nawet wtedy, gdy zamieszczona w rejestrze dłużników informacja gospodarcza zawiera wzmiankę o kwestionowaniu przez dłużnika istnienia zobowiązania. Odrębną kwestią jest rozważenie, czy zachowanie wymogów ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych wyłącza bezprawność naruszenia dobrego imienia przedsiębiorcy poprzez umieszczenie informacji o jego zadłużeniu. Dla przesądzenia tej kwestii kluczowe jest rozstrzygnięcie, czy zadłużenie rzeczywiście istniało. W procesie o ochronę dóbr osobistych wierzyciel, na którego wniosek zamieszczono informację gospodarczą, powinien udowodnić, że zobowiązanie objęte tą informacją istnieje i jest wymagane.
Podstawa prawna
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 21 maja 2010 r., sygn. akt I ACa 430/2010, LexPolonica nr 2504908
Czy mogę zwrócić się o dane osobowe dłużnika
Zamierzam złożyć pozew o zapłatę przeciwko dłużnikowi. Posiadane przeze mnie jego dane adresowe są niepełne i nieaktualne. Czy mogę wystąpić o udostępnienie tych informacji ze zbioru PESEL?
Dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych muszą zostać udostępnione osobom, które wykażą w tym interes prawny. W przypadku powoływania się na interes prawny wnioskodawca jest zobowiązany wskazać przepis prawa materialnego, na podstawie którego jest uprawniony do żądania udostępnienia danych osobowych innej osoby lub załączyć dokumenty potwierdzające ten interes. Należy jednak podkreślić, że interes prawny w uzyskaniu danych osobowych w rozumieniu ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych wynika już z samego istnienia wierzytelności wnioskodawcy, która może być zrealizowana dopiero po ustaleniu danych dłużnika (patrz odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości z 4 listopada 2010 r. na interpelację poselską nr 19086).
Podstawa prawna
Art. 44h ust. 2 pkt 1 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 ze zm.).
Czy mogę wpisać każdego dłużnika do rejestru
Sklep, który zaopatruje się w mojej hurtowni, od miesiąca zalega z płatnością za towar i nic nie wskazuje, że zapłaci. Czy mogę złożyć wniosek o wpisanie go na listę dłużników?
Zalegającego z zapłatą przedsiębiorcę można wpisać do rejestru dłużników jedynie pod pewnymi warunkami. Leżące u podstaw zadłużenia zobowiązanie musi powstać w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności. Łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela musi wynosić co najmniej 500 zł (w przypadku dłużnika będącego konsumentem może to być już 200 zł) oraz musi być wymagalna od co najmniej 60 dni. Za dłużników niebędących konsumentami ustawa uznaje osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, zobowiązane względem wierzyciela w związku z wykonywaną działalnością, i osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej zobowiązane w związku z wykonywaną działalnością lub stosunkiem prawnym. Warunkiem wpisania na listę dłużników jest upływ co najmniej miesiąca od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura.
Podstawa prawna
Art. 15 ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. z 2010 r. nr 81, poz. 530 ze zm.).
Czy wierzyciel może zataić sprzeciw dłużnika wobec długu
Firma budowlana wystawiła mi dodatkową fakturę za roboty, które miały być wykonane w ramach uzgodnionej ceny budowy domu. Tej faktury nie zapłaciłam. Sprawa trafiła do sądu. Mimo tego wpisał on mnie do rejestru dłużników i nie nadmienił, że kwestionuję dług. Czy miał takie prawo?
Zamieszczenie w rejestrze prowadzonym przez biuro informacji gospodarczej informacji o wymagalnym zobowiązaniu dłużnika jest tylko wtedy działaniem zgodnym z prawem, gdy zobowiązanie to istnieje i jest wymagalne. Jeżeli pozwany, będąc przekonanym o swoich racjach co do istnienia zobowiązania powódki, mimo że było ono kontrowersyjne i że toczył się o nie spór sądowy przez niego zainicjowany, chciał, aby informacja o zadłużeniu została umieszczona w rejestrze, powinien, zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 5 ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i ich wymianie, ujawnić także informacje o kwestionowaniu przez dłużnika zobowiązania i toczącym się postępowaniu sądowym. Nieujawnienie tych danych powoduje, że rejestr dłużników zawiera informację nieprawdziwą, przedstawiającą wezwanego do zapłaty jako nieuczciwego kontrahenta gospodarczego.
Podstawa prawna
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 6 września 2013 r., sygn. akt I ACa 456/2013, orzeczenia.ms.gov.pl
Czy wierzyciel może popełnić przestępstwo
Kilka lat temu uregulowałam zadłużenie wobec firmy, od której otrzymałam pożyczkę. Gdy chciałam wziąć kolejną w banku, dostałam decyzję odmowną, bo wpis o moim długu wciąż jest w BIG. Czy wierzyciel może ponieść za to konsekwencje?
Każdy wierzyciel w przypadku całkowitego wykonania zobowiązania albo jego wygaśnięcia musi najpóźniej w terminie 14 dni zażądać aktualizacji informacji od biura, któremu przekazał dane o zobowiązaniu. W przeciwnym razie popełnia przestępstwo, za które grozi grzywna do 30 tys. zł. Taka sama kara grozi za niezaktualizowanie danych w BIG w razie stwierdzenia nieistnienia zobowiązania czy przekazywanie nieprawdziwej informacji.
Podstawa prawna
Art. 47 pkt 3, art. 48 ust. 1 ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. z 2010 r. nr 81, poz. 530 ze zm.).