Biznesmen może podjąć decyzję o przekazaniu do używania niektórych rzeczy z wyposażenia technicznego i produkcyjnego swojej firmy innemu podmiotowi.
Przedsiębiorca może wydzierżawić od innej firmy lub osoby fizycznej maszyny i urządzenia potrzebne do prowadzenia przez pewien czas produkcji, np. takiej, którą do tej pory się nie zajmował i dlatego brakuje mu odpowiedniego sprzętu. Opłaca się mu to zrobić wówczas, gdy wymaga tego wykonanie konkretnego zamówienia, natomiast nie planuje rozszerzyć na stałe zakresu swojej działalności o nowy rodzaj produkcji. W tym celu dzierżawca (czyli
przedsiębiorca, który chce otrzymać maszyny i urządzenia) zawiera umowę z wydzierżawiającym (czyli biznesmenem dysponującym tymi rzeczami) tylko na czas oznaczony, w którym będą mu one potrzebne. Zobowiązuje się również przez ten okres płacić umówiony czynsz. Może to być dla niego bardziej korzystne rozwiązanie niż zawarcie umowy leasingu, szczególnie wówczas, gdy czynsz dzierżawny będzie niższy niż płacone w ratach wynagrodzenie pieniężne w ramach rozliczeń między finansującym a korzystającym.
Skorzysta też właściciel maszyn i urządzeń. Po zawarciu umowy na okres, w którym nie będą mu potrzebne, bo np. z powodu braku nabywców lub problemów z zakupem surowców wstrzymał konkretną produkcję, dostanie przynajmniej
czynsz. Wydzierżawiającym może też być osoba fizyczna, która np. odziedziczyła te rzeczy, nie może lub nie chce ich sprzedać, a sama nie prowadzi firmy, więc przynajmniej uzyska dochód po zawarciu umowy.
Umowa dzierżawy
Dzierżawa jest umową wzajemną i dochodzi do skutku wówczas gdy obie strony złożą zgodnie oświadczenie woli. Wydzierżawiający zobowiąże się w niej do oddania konkretnych rzeczy do używania i pobierania pożytków, a dzierżawca z kolei zobowiąże się do płacenia określonego w umowie czynszu. Można go określić w gotówce lub świadczeniach innego rodzaju, a nawet w ułamkowej części pożytków, niekoniecznie pochodzących z dzierżawionej rzeczy. Strony mogą dowolnie określić terminy płatności i uściślić, czy będzie on płacony z góry czy z dołu. Najczęściej wprowadzają do
umowy obowiązek uiszczania go co miesiąc. Można też dopuścić możliwość zmiany wysokości stawki w okresie trwania umowy i nałożyć obowiązek uiszczenia odsetek ustawowych w razie zwłoki w terminowym wnoszeniu opłat.
Nie wolno zawrzeć umowy dzierżawy nieodpłatnie, tzn. bezczynszowo. Jednak przy dzierżawach krótkoterminowych czynsz w gotówce lub w innych rzeczach zamiennych dzierżawca może uregulować jednorazowo z góry lub z dołu. Taki sposób płatności należy też określić w umowie. Zostaje ona zawarta na czas oznaczony albo nieoznaczony.
Kogo obciążają naprawy
Właściwe korzystanie z maszyn i urządzeń wymaga od dzierżawcy dokonywania napraw i konserwacji. Aby uniknąć w związku z tym sporu w trakcie trwania umowy, trzeba w niej sprecyzować, na kim ciążą takie obowiązki. Najczęściej wskazuje się, że dzierżawcę obciążają naprawy drobne, bieżące i te większe, które pozwolą uniknąć doprowadzenia do pogorszenia się stanu wydzierżawionych rzeczy. Oprócz tego będzie naprawiał też uszkodzenia, które sam spowodował ze swojej winy. W umowie najczęściej przyjmuje się, że uszkodzenia, które wystąpiły z przyczyn niezawinionych przez dzierżawcę ( np. z powodu wady ukrytej rzeczy) powinien naprawić wydzierżawiający na własny koszt.
Po zakończeniu umowy dzierżawca ma obowiązek zwrócić maszyny i urządzenia w stanie, który odpowiada wymaganiom prawidłowej
gospodarki w czasie ich oddawania. Nie odpowiada jedynie za pogorszenie przedmiotu dzierżawy wówczas, gdy zostało to spowodowane następstwem prawidłowego używania i użytkowania.
Wydzierżawiającemu będą przysługiwały roszczenia o naprawienie szkody, gdy np. podczas trwania umowy maszyny i urządzenia uległy uszkodzeniu bądź zaginęły. Jednakże przedawniają się one po roku, licząc od dnia zwrotu. Natomiast do innych roszczeń wydzierżawiającego związanych z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy stosowane są ogólne terminy przedawnienia, określone w art. 118 k.c. Stanowi on, że termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o
świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata, jeżeli przepis szczególny nie uregulował tego inaczej.
Z kolei dzierżawca ma prawo domagać się zwrotu nakładów lub zapłaty ich równowartości przez rok od dnia, w którym zwrócił przedmiot dzierżawy, bo po upływie tego terminu jego roszczenia przedawnią się.
Warto też do umowy wprowadzić zapis zabraniający dzierżawcy rzeczy oddanie ich do użytkowania osobie trzeciej lub poddzierżawienia ich bez zgody wydzierżawiającego pod rygorem natychmiastowego wypowiedzenia. Gdy jednak takiego zastrzeżenia w umowie nie będzie, to wówczas dzierżawę też będzie wolno wypowiedzieć bez zachowania terminów. Taka możliwość wynika z innych przepisów kodeksu cywilnego dotyczących zobowiązań.
Zdarza się, że w razie naruszenia przewidzianego w kontrakcie zakazu wydzierżawiający poniósł szkodę. Wtedy może żądać odszkodowania od dzierżawcy.
Natomiast umowa poddzierżawy zawarta między dzierżawcą a osobą trzecią będzie ważna mimo że została sporządzona bez zgody wydzierżawiającego.
Zdarza się też sytuacja odwrotna, że wydzierżawiający nie ma żadnych zastrzeżeń co do poddzierżawienia maszyn i urządzeń przez dzierżawcę. Może wyrazić zgodę albo zachowywać się biernie wówczas, gdy dowie się o postępowaniu dzierżawcy. Wtedy poddzierżawa jest dozwolona i mają do niej zastosowanie przepisy regulujące podnajem.
Jak uniknąć sporów
Sporządzona w sposób właściwy umowa umożliwi stronom uniknąć sporów w przyszłości np. związanych z kosztami naprawy wydzierżawionych maszyn i urządzeń oraz stanem, w jakim zostaną zwrócone po zakończeniu umowy. Dlatego w umowie należy w sposób bardzo precyzyjny określić stan techniczny oraz cechy umożliwiające identyfikację rzeczy, szczególnie wówczas gdy nie jest ona nowa, lecz była już przez pewien czas używana. Gdy zaś przedmiot został zaopatrzony w instrukcję obsługi, to wówczas warto zastrzec, że dzierżawca powinien używać go zgodnie z instrukcją.
Dzierżawca ma prawo rozwiązać umowę bez zachowania terminu wypowiedzenia W dwóch przypadkach:
● gdy dzierżawca zalega z czynszem za dwa pełne okresy płatności. W dodatku zwłoka nie musi dotyczyć kolejnych okresów, wystarczy, że niezapłacona kwota jest równa należności za dwa pełne okresy,
● gdy dzierżawca powinien płacić czynsz rocznie, a termin zapłaty upłynął już przed trzema miesiącami.
Jednakże zanim nastąpi rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia, wydzierżawiający ma obowiązek uprzedzić dzierżawcę o swoim zamiarze i udzielić mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu. Nie musi wprawdzie tego zrobić na piśmie, ale wypowiedzenie powinno być w sposób jasny i zrozumiały sformułowane. Gdy w tym czasie dłużnik ureguluje zaległości, to wówczas wydzierżawiający nie ma prawa rozwiązać z nim umowy bez wypowiedzenia. Może to zrobić tylko w razie bezskutecznego upływu tego terminu.
Wydzierżawiający nie musi wykazać, że ma prawo własności do maszym i urządzeń
Wzór umowy dzierżawy maszyn i urządzeń
Zawarta w dniu 20 maja 2014 r. w Warszawie między:
........................................, zamieszkałym w ....................................
nr NIP .............. zwanym dalej Wydzierżawiającym,
a
.......................................... zamieszkałym w ....................................
nr NIP .............. zwanym dalej Dzierżawcą
Par. 1
Wydzierżawiający zobowiązuje się oddać 2 czerwca 2014 r. Dzierżawcy do wykorzystania przy prowadzonej w jego firmie produkcji maszynę (w tym miejscu należy ją dokładnie opisać i podać jej typ, nr ......, rok produkcji ...... i producenta ............................) i oświadcza, że jest jej właścicielem.
Dzierżawca zobowiązuje się podpisać protokół przyjęcia maszyny, który stanowi część niniejszej umowy.
Par. 2
Strony oświadczają, że wiedzą o tym, iż przedmiot umowy jest fabrycznie nowy, posiada gwarancję do 2 czerwca 2015 r.
Par. 3
Umowa dzierżawy zostaje zawarta na okres od 2 czerwca 2014 r. do 2 czerwca 2015 r.
Par. 4
Dzierżawca zobowiązuje się użytkować przedmiot dzierżawy zgodnie z jego przeznaczeniem i wymogami właściwej eksploatacji, a także ponosić opłaty i koszty z tym związane.
Par. 5
Dzierżawca zobowiązuje się ubezpieczyć wydzierżawioną maszynę.
Par. 6
Strony ustalają, że czynsz dzierżawny będzie płatny miesięcznie do 10. dnia każdego miesiąca kalendarzowego, z góry do rąk Wydzierżawiającego. W razie zwłoki z zapłatą naliczone zostaną odsetki ustawowe należne od Dzierżawcy.
Par. 7
Dzierżawca zobowiązuje się płacić czynsz we wskazanym w par. 6 terminie.
Par. 8
Dzierżawca zobowiązuje się, że bez zgody wydzierżawiającego nie będzie udostępniał maszyny opisanej w par. 1, stanowiącej przedmiot dzierżawy do bezpłatnego użytkowania osobie trzeciej i nie będzie jej poddzierżawiał.
Par. 9
W razie nienależytego wykonywania przez Dzierżawcę postanowień niniejszej umowy, a w szczególności w razie użytkowania w sposób niewłaściwy przedmiotu dzierżawy, Wydzierżawiający na prawo odstąpić od niej ze skutkiem natychmiastowym.
Par. 10
Każda strona ma prawo rozwiązać niniejszą umowę z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia, bez podawania przyczyny.
Par. 11
Po zakończeniu umowy Dzierżawca zobowiązuje się zwrócić przedmiot dzierżawy Wydzierżawiającemu w stanie niepogorszonym ponad zużycie wynikające z normalnej eksploatacji.
Par. 12
Wszelkie zmiany do niniejszej umowy mogą zostać wprowadzone wyłącznie na piśmie w formie aneksu.
Par. 13
W sprawach nieuregulowanych w niniejszej umowie stosowane będą przepisy kodeksu cywilnego.
Par. 14
Koszty związane z zawarciem niniejszej umowy obciążają .................................................................................................................
Par. 15
Strony zgodnie postanawiają, że do rozstrzygnięcia sporów, jakie wynikną w przyszłości w związku z wykonywaniem niniejszej umowy, właściwy będzie sąd powszechny.
Par. 16
Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.
Wydzierżawiający
(własnoręczny podpis )
Dzierżawca
(własnoręczny podpis )
Art. 693–703 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).
Subskrybuj nas na Youtube