Co do zasady Polakiem zostaje się zgodnie z zasadą prawa krwi. Nie wszyscy zdają sobie jednak sprawę, że w Polsce zastosowanie może mieć również prawo ziemi. Co prawda, poprzez zawarcie małżeństwa obywatelstwa polskiego cudzoziemiec nie dostanie, lecz prawo przewiduje w tej materii kilka różnych dróg prowadzących do stania się Polakiem.

Moc prawa decyduje

Polski porządek prawny przyznaje obywatelstwo polskie małoletnim dzieciom, jeśli co najmniej jedno z rodziców posiada obywatelstwo polskie w momencie urodzenia dziecka. W tym właśnie przypadku realizowana jest zasada prawa krwi. A co z prawem ziemi? Będzie miało ono zastosowanie w momencie, gdy dziecko urodziło się na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone.

Co więcej, prawo reguluje kwestię małoletnich cudzoziemców, którzy przed ukończeniem 16. roku życia zostali przysposobieni przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie. Przyjmuje się wtedy, że osoba ta nabyła obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.

Prezydent stworzy Polaka: nadanie obywatelstwa

Specjalne uprawnienie pozwalające na nadanie obywatelstwa obowiązująca konstytucja przyznaje głowie państwa, jaką jest Prezydent RP. Może on indywidualną decyzją nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi.

Nadanie to następuje na wniosek cudzoziemca, który przebywa na terytorium RP legalnie, za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanej osoby. W sytuacji, gdy cudzoziemiec znajduje się za granicą wniosek złoży on za pośrednictwem wydziału konsularnego Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek musi zawierać uzasadnienie i istotną przyczynę, dla której obywatelstwo powinno zostać nadane.

Proces nadania obywatelstwa może być rozciągnięty w czasie, gdyż w tym przypadku nie mają zastosowania przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Odmowa nadania obywatelstwa polskiego przez prezydenta nie podlega zaskarżeniu i nie wymaga uzasadnienia
Tajny dokument ABW podstawą do wydania wyroku. Prawa człowieka zostały złamane?
Tajny dokument ABW podstawą do wydania wyroku. Prawa człowieka zostały złamane?

Zobacz również

Kiedy uznajemy cudzoziemca

Polskie prawo przewiduje sytuacje, w których możliwe jest uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego. Aby to nastąpiło, cudzoziemiec musi spełnić jeden z poniższych warunków:

• przebywać nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, który posiada w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

• przebywać nieprzerwanie w Polsce co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, który pozostaje co najmniej do 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie posiada żadnego obywatelstwa;

• przebywać nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Polsce;

• przebywać nieprzerwanie i legalnie na terytorium Polski co najmniej od 10 lat i spełniać łącznie trzy warunki: posiadać zezwolenie na osiedlenie lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, posiadać w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego.

Osobne przepisy odnoszą się do małoletnich cudzoziemców. Mogą oni zostać uznani za obywateli Polski w dwóch przypadkach, jeśli:

• jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a małoletni przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, a drugie z rodziców, nie posiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;

• co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przybywa w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, a drugie z rodziców, nie posiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie.

Uznanie za obywatela polskiego odbywa się na wniosek zainteresowanej osoby, który składa się do wojewody właściwego ze względu na miejsce faktycznego zamieszkania cudzoziemca, a nie zameldowania.

Za wyjątkiem przepisów odnoszących się do małoletnich warunkiem koniecznym do uznania za obywatela polskiego jest znajomość języka polskiego potwierdzona certyfikatem znajomości języka uzyskanym po zdaniu egzaminu państwowego, świadectwem ukończenia szkoły w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim