Zgodnie z treścią testamentu F.N. była zobowiązana z tytułu zapisu do przeniesienia udziału w 1/2 spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Zmarła jednak, nie wykonawszy zapisu. W efekcie to dziedziczne zobowiązanie przeszło na jej spadkobierczynię – córkę M.B. Ta jednak wcześniej nabyła prawo do całości mieszkania w drodze darowizny.
Sprawa trafiła do sądu. S.N. żądał bowiem wykonania zapisu.

Zobowiązanie z zapisu nie umiera

Sąd I instancji uznał córkę spadkodawczyni za zobowiązaną do przeniesienia na rzecz S.N. udziału w 1/2 mieszkania. Kobieta złożyła apelację. Przekonywała, że jako spadkobierca z tytułu zapisu odpowiada do wysokości stanu czynnego spadku. Sporny zaś lokal nie wchodził w skład spadku, ponieważ wcześniej został jej darowany.
Sąd II instancji uwzględnił apelację i oddalił powództwo. Stwierdził, że art. 1033 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym odpowiedzialność spadkobiercy z tytułu zapisów zwykłych i poleceń ogranicza się do wartości stanu czynnego spadku, dotyczy wyłącznie spadkobiercy pierwotnie zobowiązanego do wykonania zapisu. A takim była matka pozwanej, ale już nie ona sama. Córka jest zaś zobowiązana z tytułu obowiązku uregulowania długów spadkowych. Sąd odwoławczy uznał jednak, że nie ma ona możliwości wykonania tego obowiązku wobec przysługującego jej własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, obejmującego również sporny udział. Przez to nie ma możliwości uwzględnienia powództwa.
Powód wniósł skargę kasacyjną.
Rozdzielność majątkowa: wierzyciel chroniony bardziej niż żona
Rozdzielność majątkowa: wierzyciel chroniony bardziej niż żona

Zobacz również

Odpowiedzialność za dług

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i oddalił apelację. Wyjaśnił, że córka nabyła w drodze dziedziczenia obowiązek wykonania zapisu. Należy on do długów spadkowych z mocy art. 922 par. 3 k.c.
Córka odpowiada więc za nabyty w drodze spadkobrania dług spadkowy swojej matki, obejmujący obowiązek wykonania zapisu w kształcie obciążającym zmarłą w chwili jej śmierci. Istnienia tego obowiązku nie eliminuje fakt, że w dacie otwarcia spadku nie obejmował on już prawa do lokalu, które wcześniej przeszło na spadkobierczynię. Ta ostatnia okoliczność nie zwalnia jej z obowiązku wykonania zapisu jako nabytego w wyniku dziedziczenia długu spadkowego ani nie czyni niemożliwym spełnienie go.

Z godnie z art. 922 par. 3 kodeksu cywilnego do długów spadkowych należą m.in. obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów zwykłych i poleceń

Rewolucja w prawie spadkowym: Długi wyjęte spod dziedziczenia

Zobacz również
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 20 września 2013 r., sygn. akt II CSK 42/13.