Uważają, że to lepszy pomysł niż kolejne nowelizacje, tym bardziej że niektóre przepisy obowiązującej ustawy o komornikach (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 231, poz. 1376 z późn. zm.) utraciły już moc wskutek orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.
– Obecna ustawa jest niespójna, zawiera wiele sprzeczności, stąd zmienianie wybranych przepisów i dodawanie nowych nie będzie służyło przejrzystości i poprawności nowych uregulowań. Stan ten ulegnie dalszemu pogorszeniu po wejściu w życie ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (deregulacyjnej) – ocenia Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej.
Dodaje, że wzorem innych zawodów prawniczych nowa ustawa powinna regulować wyłącznie ustrój samorządu zawodowego.

Ugodowe dochodzenie należności

Autorzy projektu chcą m.in. ograniczyć możliwość wybierania komornika przez wierzyciela jedynie do terenu danego sądu apelacyjnego. Obecnie może on powierzyć prowadzenie egzekucji każdemu komornikowi bez względu na jego siedzibę. Tylko egzekucję z nieruchomości musi dziś prowadzić komornik działający przy sądzie, w którego okręgu jest położona.
Projekt założeń przewiduje też wprowadzenie nowej instytucji – ugodowego dochodzenia należności przez komorników i możliwość reprezentowania wierzycieli przez tych funkcjonariuszy w postępowaniu uproszczonym, nakazowym i upominawczym. Nie jest to pomysł nowy, ale prowadzenie mediacji przez komorników budzi u wielu prawników wątpliwości.
– Komornik postrzegany jest jako narzędzie w rękach wierzyciela, służące do odzyskania określonego świadczenia, a mediator powinien być bezstronny – zauważa radca prawny Piotr Czachorowski z kancelarii Radców Prawnych Czachorowscy.
– Mediacje komornicze mogą się udać, jeżeli będą je wykonywać właściwie przygotowani komornicy. Obawiam się jednak, że po otwarciu zawodów prawniczych pojawią się wśród nich osoby, które zaczną wywierać presję na dłużników, jak obecnie robią to niektóre firmy windykacyjne – dodaje ekspert.

Komornik nie prowadzi przedsiębiorstwa

Zgodnie z propozycjami środowiska należy utrzymać dotychczasowy status komornika jako funkcjonariusza publicznego, ale nie będzie to stanowisko jednolite. W projekcie pojawia się np. pomysł wprowadzenia funkcji zastępcy komornika odwołanego lub zmarłego, który faktycznie nie zastępuje konkretnej osoby, lecz tymczasowo pełni funkcję do czasu obsadzenia stanowiska i działa na własny rachunek.
– Należy przewidzieć sposób powoływania zastępcy w razie braku chętnych do objęcia tej funkcji, a także zasady likwidacji kancelarii zmarłego lub odwołanego komornika w razie braku chętnych do objęcia stanowiska po nim, z czym należy się liczyć po wejściu w życie deregulacji – zauważa Rafał Fronczek.
Autorzy projektu chcą też, aby komornik przy wykonywaniu czynności był samodzielny i niezależny oraz podlegał wyłącznie przepisom prawa i orzeczeniom sądów. Z tego powodu nie będzie mógł zostać uznany za przedsiębiorcę. Zaproponowali także zmianę zasad prowadzenia kancelarii. Chcą, aby komornik prowadził tylko jedną, ale aby kilku komornikom z tego samego rewiru wolno było prowadzić wspólnie jedną kancelarię w formie spółki.

Taksa czynnościowa

Kolejna istotna propozycja dotyczy wprowadzenia taksy czynnościowej, zbliżonej do stosowanej w egzekucji administracyjnej. W ten sposób komornicy chcą rozwiązać problemy wysokości opłat egzekucyjnych, które wywołują sporo dyskusji. Wystarczy przypomnieć kilka projektów poselskich wniesionych ostatnio w tej sprawie do Sejmu, co do których komornicy odnosili się krytycznie, twierdząc, że opłata powinna zostać tak ukształtowana, aby mogła zapewnić finansowanie całego systemu egzekucji.
– Trzeba rozróżnić kwestię zwrotu wydatków poniesionych przez komornika w toku egzekucji oraz w toku zabezpieczenia, ale także np. wprowadzić minimalną opłatę od wniosku o wszczęcie egzekucji i opłatę stosunkową za dokonanie zabezpieczenia roszczeń osób zwolnionych od kosztów sądowych – wylicza Rafał Fronczek.
Projekt trafił już do Ministerstwa Sprawiedliwości i ma być podstawą dalszych prac.

1300 komorników działa w Polsce

Etap legislacyjny
Projekt przekazany do konsultacji