Powództwo w imieniu spółki zwykle wnosi zarząd. Gdy zaś to zarząd wyrządził spółce szkodę, wtedy powództwo wobec niego wytacza rada nadzorcza lub pełnomocnik ustanowiony przez zgromadzenie wspólników. Czy prawo do wniesienia pozwu ma też wspólnik?
ikona lupy />
Stanisław Rachelski, radca prawny, wspólnik zarządzający, Kancelaria Prawnicza Rachelski i Wspólnicy
W szczególnych sytuacjach, jeżeli zarząd lub rada nadzorcza nie wytoczy powództwa w ciągu roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, prawo do wniesienia pozwu o naprawienie szkody wyrządzonej spółce zyskuje każdy jej wspólnik (art. 295 par. 1 k.s.h.).
W takiej sytuacji wspólnik działa we własnym imieniu – jako powód, ale na rzecz spółki. To oznacza, że ewentualnie zasądzone odszkodowanie przypadnie spółce, a nie wspólnikowi.
Prawo do wniesienia powództwa nie jest uzależnione od liczby i rodzaju posiadanych udziałów w spółce.
O wyłączeniu wspólnika z reprezentowania spółki decyduje sąd
O wyłączeniu wspólnika z reprezentowania spółki decyduje sąd

Zobacz również
Ważne jest, aby wnoszący powództwo posiadał status wspólnika nie tylko w momencie wnoszenia powództwa, ale również w trakcie trwania procesu i wydania wyroku. Wydając wyrok, sąd bierze bowiem za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (umocowanie procesowe wspólnika do dochodzenia roszczeń na rzecz spółki). Wynika to z art. 316 par. 1 k.p.c.
W celu przeciwdziałania bezzasadnym pozwom pozwany może zgłosić przy pierwszej czynności procesowej żądanie złożenia przez występującego w roli powoda kaucji na zabezpieczenie pokrycia grożącej mu szkody.
Wspólnicy spółki kapitałowej mogą odpowiadać za jej zobowiązania
Wspólnicy spółki kapitałowej mogą odpowiadać za jej zobowiązania

Zobacz również
Niezłożenie kaucji w terminie powoduje odrzucenie pozwu i umorzenie postępowania.

Sąd Najwyższy w uchwale z 27 lutego 1995 r. (sygn. akt III CZP 18/95) stwierdził, że na postanowienie sądu nakazujące powodowi złożenie kaucji na zabezpieczenie grożącej pozwanemu szkody zażalenie nie przysługuje.

Dopuszczalna jest natomiast kontrola tego postanowienia przez sąd drugiej instancji w postępowaniu wywołanym wniesieniem zażalenia na postanowienie o odrzuceniu pozwu.
Istotne jest też, że w przypadku gdy powództwo okaże się nieuzasadnione, a wnoszący je powód działał w złej wierze lub dopuścił się rażącego niedbalstwa, zobowiązany jest naprawić szkodę pozwanemu (art. 295 par. 4 k.s.h.).