Odpowiedzialność wspólników lub akcjonariuszy za zobowiązania spółek kapitałowych, co do zasady, ograniczona jest do zadeklarowanych wkładów. Czy istnieją jednak sytuacje, w których wspólnicy będą odpowiadać za zobowiązania spółki kapitałowej?
Tak, takie przypadki istnieją. Po pierwsze, jeżeli wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością otrzyma od niej wypłatę wbrew przepisom prawa lub umowie spółki, pozostali wspólnicy mogą być zobowiązani do zwrotu takiej wypłaty proporcjonalnie do posiadanych udziałów. Stanie się tak w sytuacji, gdy takiej wypłaty nie będzie można ściągnąć od wspomnianego wspólnika ani członków organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za jej dokonanie. Wynika to z art. 198 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.).
Wspólnicy spółki kapitałowej będą również odpowiadać za podatkowe zobowiązania takiej spółki w organizacji – czyli spółki w okresie po jej utworzeniu, a przed rejestracją – w przypadku gdy nie został powołany jej zarząd ani ustanowiony pełnomocnik (art. 116 ust. 3 Ordynacji podatkowej).
Z kolei gdy wspólnik udzieli spółce kapitałowej pożyczki, a spółka taka w terminie dwóch lat od zawarcia umowy pożyczki ogłosi upadłość, to wierzytelność wspólnika z tytułu pożyczki będzie uważana za jego wkład do spółki (art. 14 ust. 3 k.s.h.). W praktyce oznacza to, że taka wierzytelność wspólnika nie będzie zaspokojona z masy upadłości.
Wspólnik spółki może również zostać pozwany przez wierzycieli spółki za swoje działania w ramach spółki (odpowiedzialność odszkodowawcza za czyn niedozwolony). W praktyce tego typu roszczenia są jednak zazwyczaj trudne do wykazania.
Dodatkowo umowa o zarządzaniu spółką zależną lub przekazywaniu zysku spółki zależnej, zawarta pomiędzy spółką zależną a spółką dominującą (art. 7 k.s.h.), może wprowadzać postanowienia o odpowiedzialności spółki dominującej za zobowiązania spółki zależnej wobec jej wierzycieli. W przypadku braku takich postanowień, moim zdaniem, nie można takiej odpowiedzialności kreować na podstawie samej treści wspomnianego art. 7 k.s.h.