Sejmowa komisja administracji i spraw wewnętrznych przygotowała projekt nowelizacji ustawy o policji (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2067 ze zm.), który doprecyzowuje zasady kontroli.
Konieczność zmian wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K17/14). TK nie kwestionował co prawda samego uprawnienia funkcjonariuszy służb do przeprowadzania kontroli osobistej i przeszukania człowieka, ani nawet katalogu sytuacji, w których te czynności mogą być podejmowane. Z uwagi na to, że przeszukanie jest ingerencją w gwarantowane konstytucyjnie prawo do prywatności i nietykalności osobistej, trybunał jednak uznał, że istniejące procedury są nie dość szczegółowo uregulowane.
Sejmowe przedłożenie doprecyzuje treść art. 227 kodeksu postępowania karnego poprzez określenie, że granice przeszukania (rzeczy i osoby) wyznacza ich cel. A jest nim znalezienie przedmiotów mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym. Warunkiem podjęcia przeszukania są uzasadnione podstawy, że wymienione rzeczy tam się znajdują.
Z kolei art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy o policji stanowi, że funkcjonariusze są uprawnieni do dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania ładunku w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego, w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary. Projekt dodaje do tego przepisu nową przesłankę w postaci możliwości podjęcia czynności w celu poszukiwania dowodów, a także w związku z uzasadnionym przypuszczeniem, iż kontrolowany posiada np. broń lub rzeczy użyte do popełnienia czynu zabronionego.
Do puli czynności objętych kontrolą osobistą dodano również te polegające na sprawdzeniu jamy ustnej, nosa, uszu oraz włosów, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach „pozostałych części ciała, w tym przykrytych odzieżą”. Z tym że w owe „pozostałe części ciała” będzie można zajrzeć tylko, gdy ujawniono broń lub inne niebezpieczne przedmioty, których nie udało się odebrać przy normalnej kontroli. Co do zasady kontroli osobistej musi dokonywać funkcjonariusz tej samej płci i w miejscu niedostępnym dla postronnych. Odstąpić od tego wymogu będzie można tylko w sytuacji zagrożenia dla życia, zdrowia lub mienia. Osoba kontrolowana ma prawo zażądać sporządzenia protokołu z przeprowadzonej kontroli i w ciągu tygodnia złożyć zażalenie do sądu w celu zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jej dokonania. O tych prawach będzie musiała zostać pouczona. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do Sejmu