Prowadzę firmę handlową, mam wielu kontrahentów, w tym z sektora publicznego. Zostałem właśnie wezwany w charakterze świadka na kilka rozpraw sądowych do odległych o kilkaset kilometrów sądów. Czy mogę domagać się zwrotu kosztów dojazdu - około dwóch tys. zł - jeśli pojadę własnym samochodem?
Zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży z miejsca jego zamieszkania do miejsca wykonywania czynności sądowej. Przy czym świadek uzyska refundację kosztów, które zostały rzeczywiście poniesione, a na dodatek są racjonalne i celowe. To sąd będzie oceniał, czy środek transportu, z którego świadek korzystał, jest adekwatny kosztowo. Sąd Okręgowy w Kaliszu w postanowieniu z 15 maja 2018 r., sygn. akt II Cz 254/18, stwierdził, że świadek może korzystać z własnego samochodu i nie uzależnił prawa do żądania zwrotu kosztów od przedniej lub następczej zgody sądu na skorzystanie z tego środka transportu. Decydujące jest kryterium racjonalności i celowości ich poniesienia w związku ze stawiennictwem świadka na wezwanie sądu. Ustawodawca wprowadził jednak pewne ograniczenie co do wysokości kwoty zwrotu. Nie może ona bowiem przekroczyć wysokości kosztów określonych w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Zgodnie z par. 3 ust. 4 tego aktu pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez ustaloną przez pracodawcę stawkę za jeden kilometr przebiegu, która nie może być wyższa niż określona w rozporządzeniu ministra infrastruktury w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia koszty używania pojazdów do celów służbowych pokrywa pracodawca wg stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu, które nie mogą być wyższe niż dla samochodu osobowego:
  • pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,5214 zł,
  • pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 0,8358 zł.
Jeśli koszty przejazdu będą mieścić się w tych granicach, to z dużym prawdopodobieństwem można uznać, że wnioski o przyznanie zwrotu kosztów podróży odbytych przez przedsiębiorcę jego pojazdem zostaną uznane przez sądy za usprawiedliwione.
Podstawa prawna
Art. 85 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 300 ze zm.)
Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 167).
Art. 34a ust. 2 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2200 ze zm.).
Rozporządzenie ministra infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. nr 27, poz. 271).