Prowadzę firmę, która organizuje przyjęcia weselne. Na podstawie umowy od jednego z klientów odebrałam zadatek w kwocie 5000 zł. Klient ten wielokrotnie przesuwał termin uroczystości, aż w końcu odstąpił od umowy. Żąda zwrotu wpłaconej kwoty. Czy klient mógł odstąpić od umowy i czy w związku z tym powinnam oddać mu pieniądze?
Klient mógł odstąpić od umowy, ale czytelniczka może zachować wpłaconą jej kwotę, chyba że nie poniosła żadnych wydatków związanych z organizacją przyjęcia. Kontrakt łączący strony był umową o dzieło. Jej przedmiotem było zorganizowanie w określonym dniu konkretnej imprezy, tj. przyjęcia weselnego. Zatem jest to umowa rezultatu (umowa o dzieło), a nie starannego działania (zlecenie). W związku z tym klient mógł odstąpić od umowy. Takie uprawnienie wynika z art. 644 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym dopóki dzieło nie zostało wykonane, zamawiający może odstąpić od umowy w każdej chwili, ale płacąc umówione wynagrodzenie. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła.
Nieuiszczenie tego wynagrodzenia wraz ze złożeniem oświadczenia o odstąpieniu powoduje, że przyjmujący zamówienie może go dochodzić od zamawiającego na drodze sądowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 2003 r., sygn. akt IV CK 294/02 Legalis nr 222986). Należy jednak zauważyć, że w orzecznictwie podkreśla się, że skuteczne odstąpienie od umowy o dzieło nie jest uwarunkowane faktyczną zapłatą wynagrodzenia (por. wyrok SN z 22 maja 2003 r., sygn. akt II CK 367/02, Legalis nr 64392 i wyrok SN z 19 grudnia 2002 r., sygn. akt II CKN 1334/00, Legalis nr 56898).
Odstępując od umowy, zamawiający musi się więc liczyć z obowiązkiem zapłaty umówionego wynagrodzenia, zatem co najmniej zadatku, który został wpłacony czytelniczce. Może on jednak wykazać, że wykonawca zaoszczędził przez to, że dzieło nie zostało zrealizowane. W opisywanej sprawie klient musiałby więc udowodnić, że czytelniczka przyjętej kwoty 5000 zł nie wydała na organizację przyjęcia weselnego.
Podstawa prawna
Art. 644 ustawy z 23 kwietnia 1963 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
