Wprowadzenie maksymalnej wysokości opłaty egzekucyjnej, ustalenie opłaty manipulacyjnej w wysokości 40 zł i obniżenie opłaty za czynności egzekucyjne w przypadku dobrowolnego uregulowania należności – to główne zmiany zaproponowane w projekcie ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (u.p.e.a.)
Nowelizacja przygotowana przez resort finansów ma dostosować obowiązujące przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2016 r. (sygn. akt SK 31/14; Dz.U. poz. 1244). TK orzekł w nim o niezgodności z konstytucją przepisów u.p.e.a. w zakresie, w jakim nie określają maksymalnej wysokości opłaty za dokonane czynności egzekucyjne oraz opłaty manipulacyjnej. We wskazanym wyroku trybunał wskazał, że dla właściwej realizacji tego orzeczenia konieczna jest interwencja ustawodawcy, który powinien określić maksymalną wysokość opłaty egzekucyjnej, o której mowa w art. 64 par. 1 pkt 4 u.p.e.a., oraz opłaty manipulacyjnej uregulowanej w art. 64 par. 6 u.p.e.a., a także unormować sposób obliczania wysokości tych opłat, w razie umorzenia postępowania w związku z dobrowolną zapłatą egzekwowanej należności po dokonaniu czynności egzekucyjnych.
Uwzględniając wytyczne TK, w projekcie nowelizacji określono, odmiennie niż obecnie, sposób naliczania opłaty manipulacyjnej, przyjmując zamiast procentowej metody wyliczania stawkę kwotową (40 zł) i to bez względu na wysokość należności objętej tytułem wykonawczym.
Zrezygnowano też z większości opłat naliczanych w egzekucji należności pieniężnej za dokonanie przez organ czynności egzekucyjnych. Zaproponowano z kolei wprowadzenie jednej opłaty pobieranej w wysokości 10 proc. wyegzekwowanej kwoty. Uwzględniając zarzuty konstytucyjne, określono górną granicę (40 tys. zł) tej opłaty, jednocześnie przyjmując jej dolny pułap w wysokości 40 zł.
W projekcie zaproponowano też rozwiązanie mające zachęcić dłużników do nieprzymuszonego uregulowania należności. W przypadku dobrowolnej zapłaty organowi egzekucyjnemu albo wierzycielowi opłata wynosić będzie 5 proc. wyegzekwowanej w ten sposób kwoty pieniężnej, jednak nie mniej niż 20 zł i nie więcej niż 20 tys. zł.