W ubiegłym roku pokrzywdzeni rozmaitych przestępstw złożyli do sądów tylko 131 wniosków o kompensaty przysługujące ofiarom przestępstw od Skarbu Państwa. To alarmująco niski wynik.
Po odszkodowania coraz mniej chętnych
Dane Ministerstwa Sprawiedliwości są alarmujące. W 2006 roku, czyli zaraz po wejściu w życie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw (Dz.U. 2005 r. nr 169, poz. 1415 z późn. zm.), liczba złożonych wniosków o odszkodowania wynosiła 322, od tamtego czasu jednak systematycznie spada.
W 2010 r. było ich 161, a w 2011 r. zaledwie 131 na łączną kwotę ledwie 412 tys. zł.
– To nie tylko polski problem. W pozostałych krajach członkowskich UE również wpływ wniosków o wypłatę kompensaty jest niski– mówi Marzena Mazur z departamentu praw człowieka w Ministerstwie Sprawiedliwości i wskazuje na niską świadomość społeczną w tej mierze.
Kampania informacyjna
– Dlatego w 2010 roku przeprowadziliśmy kampanię informacyjną „Poznaj swoje prawa. Wyjdź z cienia. Pozwól sobie pomóc”.
Powstała strona internetowa www.pokrzywdzeni.gov.pl, gdzie zamieściliśmy informację o państwowej kompensacie.
Wystarczy, że osoba pokrzywdzona wejdzie do zakładki „katogorie przestępstw” i tam w punkcie „pomoc materialna i prawna” znajdzie informacje o kompensacie.
Przedstawiciele resortu przyznają też jednak, że ofiary przestępstw nie zawsze są w wystarczającym stopniu informowane przez policjantów czy prokuratorów o swoich prawach.
Dla kogo kompensata?
Do starań o kompensatę może zniechęcać także jej maksymalna wysokość, która została ustalona na 12 tys. zł.
Co więcej, w ubiegłym roku tylko 28 proc. wniosków (37 ze 131) zostało przez sądy w całości lub w części zatwierdzonych.
Państwowa kompensata nie należy się jednak każdemu i w wypadku każdego rodzaju przestępstwa. Osobą uprawnioną do otrzymania tego świadczenia jest osoba fizyczna, która na skutek przestępstwa doznała naruszenia narządu ciała lub rozstroju zdrowia określonych w art. 156 par. 1 k.k. (a w wypadku śmierci – jej rodzina).
– Czyli np. osoba, która doznała utraty wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia czy innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, ale też skutków określonych w art. 157 par. 1. czyli innego naruszenia czynności narządów ciała lub rozstroju zdrowia – precyzuje Marzena Mazur.
Co jednak istotne, kompensatę przyznaje się dopiero wówczas, gdy pokrzywdzony nie może odzyskać utraconych zarobków lub innych kosztów utrzymania od sprawcy przestępstwa ani też z tytułu ubezpieczenia czy opieki społecznej.
