Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem, wyróżniamy dwa poziomy stężenia alkoholu w organizmie: stan po użyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwości. Oznacza to, że jazda pod wpływem alkoholu może być wykroczeniem lub przestępstwem, za które grozić może nawet kara pozbawienia wolności.
Stan po użyciu alkoholu
Występuje wtedy, gdy osoba w wydychającym powietrzu ma 0,1 do 0,25 mg/dm³ alkoholu lub 0,2 do 0,5 promila alkoholu we krwi. Zatrzymana przez policję osoba będzie karana wtedy za wykroczenie. Jaką karę może orzec sąd? Areszt od 5 do 30 dni lub grzywnę w wysokości od 50 zł do 5000 zł. Ponadto sąd jest zobligowany do orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów (od 6 miesięcy do 3 lat), przy czym zakaz ten powinien obejmować pojazd, którym sprawca dopuścił się wykroczenia.
Stan nietrzeźwości
Stan nietrzeźwości może być stwierdzony u osób, we krwi których zawartość alkoholu przekracza 0,5 promila lub zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg. Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości w świetle obowiązującego w Polsce prawa jest przestępstwem, za które grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do lat 2.
Dodatkowo, zaostrzone przepisy karne dotkną kierowców, którzy znajdując się w stanie nietrzeźwości, spowodowali wypadek drogowy, w którym poszkodowani zginęli lub odnieśli ciężki uszczerbek na zdrowiu (np. utracili wzrok, słuch, mowę, możliwość spłodzenia dzieci, zostali poważnie oszpeceni lub zniekształceni). Za to przestępstwo grozi bowiem od 2 do 12 lat pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zawieszenia kary, a na zmniejszenie wymiaru kary nie mają wpływu nawet okoliczności łagodzące lub wcześniejsza niekaralność skazanego.
Co więcej, sąd obligatoryjnie orzeka karę pozbawienia wolności za przypisane sprawcy przestępstwo w wymiarze od dolnej ustawowego zagrożenia zwiększonej o połowę, aż do górnej granicy zwiększonej o połowę (nadzwyczajne obostrzenie kary), w przypadku skazania sprawcy za:
• spowodowanie katastrofy (art. 173 k.k.);
• sprowadzenia niebezpieczeństwa tej katastrofy (art. 174 k.k.);
• spowodowanie wypadku, którego następstwem jest ciężki uszczerbek na zdrowiu lub śmierć osoby (art. 177 k.k.),
• czyny popełnione pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, a także gdy sprawca po popełnieniu przestępstwa uciekł z miejsca zdarzenia.
Kiedy orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów?
Sąd może tego dokonać w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, jeżeli uzna, że okoliczności popełnionego przestępstwa wskazują na to, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.
Obowiązkiem sądu jest jednak orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów konkretnego rodzaju, na okres nie krótszy niż 3 lata, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, był w stanie nietrzeźwości lub odurzenia.
Dodatkowo sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 173, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub w art. 355 § 2, był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
