Kodeks spółek handlowych (k.s.h.) umożliwia łączenie spółek również w sposób, którego istota polega na tym, że spółka córka przejmuje spółkę matkę. Czy w przypadku takiego połączenia należy podwyższyć kapitał zakładowy spółki córki?
Tomasz Kański, radca prawny, partner w kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak
Generalną zasadą przy łączeniu spółek przez przejęcie jest podwyższanie kapitału zakładowego w spółce przejmującej, na którą przechodzi cały majątek spółki przejmowanej. W zamian za majątek spółki przejmowanej spółka przejmująca wydaje swoje udziały lub akcje wspólnikom lub akcjonariuszom spółki przejmowanej.
Wyjątki od wspomnianej zasady są określone w art. 515 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem połączenie może być dokonane bez podwyższania kapitału, jeżeli spółka przejmująca posiada własne udziały lub akcje.
Ponadto połączenie bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej może być dokonane, gdy spółka posiada udziały lub akcje spółki przejmowanej. Z sytuacją taką mamy do czynienia w przypadku przejmowania przez spółkę matkę swojej spółki córki.
Jednak żadne z wymienionych wyłączeń nie ma zastosowania do łączenia polegającego na przejęciu spółki matki przez spółkę córkę. W takim przypadku należy zatem dokonać podwyższenia kapitału zakładowego spółki córki, mimo że często jedynym majątkiem spółki przejmowanej mogą być udziały/akcje posiadane przez przejmowaną spółkę w spółce córce.
W wyniku połączenia dojdzie zatem do sytuacji, w której kapitał zakładowy spółki córki zostanie sztucznie podwyższony, gdyż spółka stanie się posiadaczem wszystkich swoich dotychczasowych udziałów lub akcji, w zamian za które wyda nowe udziały/akcje wspólnikom (lub akcjonariuszom) spółki przejmowanej.
Sytuacja taka nie wydaje się właściwa. Dlatego w praktyce warto rozważyć dokonanie – po rejestracji połączenia – obniżenia kapitału zakładowego i nieodpłatnego umorzenia wszystkich udziałów/akcji własnych spółki córki nabytych w wyniku połączenia. Niestety, w tym celu spółka będzie musiała przeprowadzić postępowanie konwokacyjne zgodnie z art. 264 k.s.h. lub art. 456 k.s.h.