Adwokaci i radcowie prawni to specjaliści wysokiej klasy, doskonale znający przepisy prawa i potrafiący je zastosować w praktyce. Jednak w każdej grupie zawodowej może się trafić czarna owca. Klienci reprezentowani przez nonszalanckich prawników bardzo długo odczuwają skutki ich działań. Dlatego powinni starannie wybierać pełnomocników i bacznie obserwować ich poczynania
Czy pełnomocnik z urzędu zajmie się fachowo sprawą
Chciałabym odzyskać należną mi kwotę przed sądem. Nie stać mnie jednak na prawnika, a sama nie wiem, jak się do tego zabrać. Czy mogę starać się o wyznaczenie fachowego pełnomocnika? Czy taki prawnik ma obowiązek dbać o moje interesy – pyta pani Katarzyna
TAK
Osoba fizyczna może ubiegać się o pomoc adwokata lub radcy prawnego z urzędu. Warunkiem jest złożenie oświadczenia, z którego wynika, że nie ma możliwości opłacenia kosztów jego wynagrodzenia bez uszczerbku utrzymania własnego i rodziny. Niezbędne jest wystąpienie do sądu, przed którym sprawa się toczy, z wnioskiem. Należy do niego załączyć druk oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Wniosek można również złożyć ustnie do protokołu. Sąd ustanowi pełnomocnika z urzędu, jeżeli uzna jego udział w danej sprawie za potrzebny. Pełnomocnik jest zobowiązany podejść do sprawy z pełną odpowiedzialnością, z uwzględnieniem swego zawodowego charakteru. Zaniedbanie obowiązków grozi karami pieniężnymi, a nawet utratą prawa do wykonywania zawodu.
Podstawa prawna
Art. 117 par. 1 i 2, art. 1171, 1172 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).
Czy mogę wypowiedzieć pełnomocnictwo
Wytoczyłam powództwo o przywrócenie do pracy i wypłatę wynagrodzenia za okres pozostawania bez zatrudnienia – pisze pani Joanna. – Nie zarabiam wiele i sąd zgodził się przydzielić mi pełnomocnika z urzędu. Wyznaczony radca prawny w ogóle się ze mną nie skontaktował, a na pierwszej rozprawie nie miał pojęcia, o co chodzi. Czy mogę z niego zrezygnować?
TAK
Strona niezadowolona z pracy mecenasa może wypowiedzieć pełnomocnictwo. Dotyczy to zarówno prawników z wyboru, to jest tych, z którymi zawarto umowę, jak i z urzędu, a więc tych, za których płaci państwo. Nie ma żadnych przeszkód, aby czytelniczka zakończyła współpracę z reprezentującym ją pełnomocnikiem. Ale uwaga! Po wypowiedzeniu pełnomocnictwa należy zgłosić wniosek o wyznaczenie kolejnego adwokata lub radcy prawnego. Inaczej sąd nie wyznaczy następnego prawnika. Mało tego, w piśmie procesowym pani Joanna powinna wyjaśnić, dlaczego zdecydowała się zakończyć współpracę. W przeciwnym razie sąd wysnuje wniosek, że nie wymaga ona wsparcia profesjonalisty. Skład orzekający może także uznać, iż nie ma do czynienia z osobą nieradzącą sobie w procesie, a więc potrzebującą pomocy pełnomocnika. W uzasadnieniu trzeba podkreślić, że radca prawny zaniedbał interesy klienta, a dalsze jego postępowanie zagraża jego żywotnym interesom.
Podstawa prawna
Art. 117 par. 2 i 5 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).
Czy możliwe jest postępowanie dyscyplinarne
Pani Maria rozwiodła się z mężem, a następnie postanowiła złożyć wniosek o podział majątku. – Adwokat, z którym zawarłam umowę, nie popisał się – mówi czytelniczka. Wniosek, który sporządził, z łatwością stworzyłabym sama. Mało tego, wziął za usługę kosmiczne pieniądze, a rezultaty są mierne. Czy mogę sprawić, aby prawnik, który lekceważy swój zawód, odpowiedział dyscyplinarnie?
TAK
Adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej. Karane jest postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu. Odpowiedzialność grozi też za naruszenie obowiązków zawodowych, co miało miejsce w sytuacji opisanej przez czytelniczkę. Aby zainicjować postępowanie wobec pełnomocnika, trzeba powiadomić zarówno Okręgową Radę Adwokacką, jak i rzecznika dyscyplinarnego. Jeśli są podstawy, aby wymierzyć karę, to podjęta zostanie stosowna uchwała. Możliwe rozstrzygnięcia sądu dyscyplinarnego wobec pełnomocnika to: upomnienie, nagana, kara pieniężna, zawieszenie w czynnościach zawodowych na czas od trzech miesięcy do pięciu lat, a nawet wydalenie z adwokatury.
Podstawa prawna
Art. 80, art. 81 ust. 1, art. 88 ust. 4a ustawy z 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.).
Czy ktoś sprawuje kontrolę nad pełnomocnikiem
Sąd wyznaczył dla mnie adwokata – pisze pan Janusz. – Niestety, sprawa zakończyła się niepowodzeniem i mam podejrzenia co do profesjonalizmu mojego pełnomocnika. Czy mogę coś w tej sprawie zrobić?
TAK
Adwokaci, a także radcowie prawni są członkami samorządów zawodowych, które kontrolują ich działalność. Pełnomocnicy należący do obu korporacji są obowiązani rzetelnie prowadzić sprawy. Powinni zachować należytą staranność i dbać o interes klientów, przy poszanowaniu zasad etyki zawodowej. Jeżeli w trakcie prowadzenia sprawy doszło do zaniedbania obowiązków przez pełnomocnika, może on ponosić odpowiedzialność przed samorządem, do którego należy. Te korporacje to Okręgowa Rada Adwokacka i Okręgowa Izba Radców Prawnych.
Podstawa prawna
Art. 80 ustawy z 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.).
Art. 64 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 233 ze zm.).
Czy mogę zgłosić nieobecność prawnika na rozprawie
Mój pełnomocnik z urzędu, mimo że został zawiadomiony przez sąd, nie stawił się na rozprawie i sprawa zostanie rozpoznana dopiero za miesiąc – opowiada pani Krystyna. – Obawiam się, że nie będę mogła liczyć na fachową pomoc z jego strony. Czy mogę gdzieś zgłosić zaistniałą sytuację?
TAK
Adwokat albo radca prawny, który podejmuje się prowadzenia sprawy, jest obowiązany do rzetelnego działania. Gdyby doszło do kolizji terminów sądowych, jest zobowiązany do znalezienia zastępstwa. Żadna z prowadzonych spraw nie może bowiem doznać uszczerbku. Wyjątkowo adwokat lub radca prawny mogą złożyć wniosek do sądu o odroczenie terminu rozprawy. W uzasadnieniu powinni wskazać, że nie można udzielić substytucji (przekazać sprawy) innemu pełnomocnikowi ze względu na skomplikowany charakter postępowania. Należy pamiętać, że w razie odmowy odroczenia terminu przez sąd powinno zostać wyznaczone zastępstwo. Uchybienie obowiązkowi stawiennictwa na rozprawie może stanowić podstawę wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.
Podstawa prawna
Art. 25 ust. 3 ustawy z 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.).
Art. 28 ust. 10 kodeksu etyki radcy prawnego obowiązującego od 1 lipca 2015 r.
Czy dostanę zwrot, gdy prawnik przegrał sprawę
Pani Dorota wytoczyła powództwo przeciwko kontrahentowi o zwrot dłużnej sumy. – W postępowaniu brał udział radca prawny. Okazało się, że podczas całego przewodu sądowego nie zażądał zapłaty odsetek. Wyrok jest już prawomocny i nic się nie da zrobić. Straciłam dużą kwotę, którą otrzymałabym, gdyby pełnomocnik w odpowiedni sposób prowadził sprawę. Czy mimo to mogę odzyskać pieniądze?
TAK
Każdy profesjonalny pełnomocnik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej. Dlatego o wypłatę świadczenia można się zwrócić bezpośrednio do podmiotu, który wystawił polisę. Ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie, jeżeli prawnik sam stwierdzi, że zawinił, albo zostanie wydane odpowiednie orzeczenie sądu dyscyplinarnego. Odmowa wypłacenia świadczenia nie zamyka drogi do odzyskania należnych pieniędzy. Przy braku współdziałania ze strony ubezpieczyciela pani Dorota może wytoczyć powództwo przed sądem cywilnym. W pozwie trzeba określić wartość przedmiotu sporu, która powinna wynosić tyle, ile odsetki, o których zapomniał niestaranny pełnomocnik. To na czytelniczce, jako powódce, będzie spoczywał ciężar dowodu. Musi więc wykazać, że niedbalstwo radcy prawnego doprowadziło do wydania niekorzystnego wyroku. W toku procesu należy udowodnić związek przyczynowy między powstałą szkodą a zawinionym działaniem prawnika.
Podstawa prawna
Art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).