Subskrybuj nas na Youtube
„Z dniem 1 stycznia 2017 r. współużytkowania wieczyste gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe związane z prawem odrębnej własności lokalu albo z udziałem we własności budynku przekształcają się we współwłasność tych gruntów” – tak ma brzmieć pierwszy artykuł ustawy, która – w zamyśle rządzących – rozwiąże problemy użytkowników wieczystych.
Chodzi o właścicieli mieszkań w blokach czy kamienicach, którzy chcieliby uwłaszczyć się na gruntach pod tymi budynkami. Obowiązujące przepisy nie gwarantują bowiem realizacji roszczeń o takie przekształcenie. Powód? Zgodnie z ustawą o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz.U. z 2012 r. poz. 89) do uwłaszczenia potrzebna jest zgoda wszystkich właścicieli lokali w danym budynku. A więc choćby z żądaniem przekształcenia wystąpiła uprawniona liczba współużytkowników (których suma udziałów wynosi co najmniej połowę) wystarczy, gdy jeden z sąsiadów zgłosi sprzeciw i postępowanie jest zawieszane. Sprawa kierowana jest do sądu, a to istotnie odwleka w czasie cały proces.
Pomysł na rozwiązanie tego problemu, przedstawiony właśnie przez resort infrastruktury i budownictwa, jest prosty. Zakłada mianowicie, że z początkiem 2017 roku użytkownicy wieczyści gruntów pod budynkami wielorodzinnymi stają się współwłaścicielami tych działek. Przez 20 lat mają jednak uiszczać roczne opłaty przekształceniowe. Ich wysokość ma być równa opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej 31 grudnia 2016 r. Podlegać ona jednak będzie waloryzacji – z urzędu albo na wniosek osoby zobowiązanej do jej ponoszenia, ale nie częściej niż raz na 5 lat. W przypadku sprzedaży lokalu przed końcem 20-letniego okresu obowiązek wnoszenia opłaty przechodzić ma na każdorazowego nabywcę.
– W przypadku gruntów Skarbu Państwa, przy jednorazowej płatności możliwa będzie bonifikata w wysokości 50 proc. należnej opłaty. Oznacza to, że nabycie prawa własności może nastąpić za 10 proc. jego wartości – podkreśla adwokat Maciej Górski.
Jak zaznaczają autorzy projektu, przy konstruowaniu systemu odpłatności chcieli pogodzić interesy dotychczasowych właścicieli gruntów, tj. Skarbu Państwa oraz gmin, z interesem współużytkowników wieczystych nabywających własność tych parceli. A ponieważ przekształcenie praw do gruntu następowałoby z mocy prawa, bez wyrażania woli obu stron na zmianę praw do nieruchomości, najbardziej racjonalne było oparcie zasad zapłaty na dotychczasowym systemie opłat rocznych. „Będzie to rozwiązanie najmniej obciążające finansowo nabywców współwłasności gruntu, a dotychczasowym właścicielom, tj. Skarbowi Państwa oraz jednostkom samorządu terytorialnego, zapewni stałe dochody przez okres 20 lat za władczo >odebrane< prawo własności” – przekonują w uzasadnieniu projektu.
Co istotne, szykowane rozwiązanie nie jest skrojone wyłącznie dla osób fizycznych.
– Projektodawca określając zakres zastosowania ustawy nie uzależnił przekształcenia od osoby użytkownika wieczystego. Oznacza to, że na takich samych zasadach przekształceniu ulegnie udział w prawie użytkowania wieczystego związany z własnością lokalu mieszkalnego przysługującą osobie fizycznej, jak i prawo użytkowania wieczystego przysługujące deweloperowi w związku z własnością niewyodrębnionych jeszcze lokali – zauważa mecenas Górski.
Przez 20 lat trzeba będzie wnosić roczne opłaty przekształceniowe
Etap legislacyjny: projekt przesłany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych.
