Subskrybuj nas na Youtube
Prowadzę działalność gospodarczą. Korzystałem z dofinansowania na jej podjęcie (10 tys. zł). Starosta zakwestionował jednak wiele wydatków i zgodnie z jego decyzją mam zwrócić środki. Przyczyną problemów był nie tylko brak klientów i brak środków do życia, lecz także choroba, która uniemożliwiła mi pracę. Nie mam możliwości dokonać jednorazowo spłaty. Starosta uważa, że nie ma obowiązku rozłożenia spłaty na raty ani podstaw do umorzenia. Nie mam żadnego majątku, aby go sprzedać. Czy jest podstawa, aby się odwołać od decyzji starosty?
Tak, opisane przez czytelnika okoliczności uzasadniają złożenie odwołania od decyzji starosty (w ciągu 14 dni od doręczenia). Nawet jeśli sama decyzja o nakazie zwrotu środków została wydana prawidłowo, to istnieje możliwość ubiegania się o rozłożenie kwoty na raty lub nawet w szczególnych przypadkach o jej umorzenie.
Zwrot środków
Problematyka przyznawania środków dla bezrobotnych rozpoczynających działalność gospodarczą ujęta jest w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej: u.p.z.). W art. 46 ust. 1 pkt 2 u.p.z. ustawodawca wskazał, że starosta może jednorazowo przyznać bezrobotnemu środki z Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej. Natomiast z art. 46 ust. 3 u.p.z. wynika, że osoba, która otrzymała ww. środki, jest zobowiązana w terminie 30 dni od doręczenia wezwania starosty dokonać zwrotu otrzymanych środków wraz z odsetkami ustawowymi, jeżeli prowadziła działalność gospodarczą lub była członkiem spółdzielni socjalnej przez okres krótszy niż 12 miesięcy albo zostały naruszone inne warunki umowy dotyczące przyznania tych środków.
Jak wynika z opisu sytuacji przedstawionej przez czytelnika, wystąpiła przesłanka zwrotu ww. środków, skoro zakwestionowano kwalifikowalność wydatków poniesionych z tych środków.
Możliwość umorzenia lub oddania w częściach
W art. 76 ust. 7 u.p.z. wskazano, że starosta może odroczyć termin płatności lub rozłożyć na raty nienależnie pobrane świadczenie, zwrot refundacji oraz jednorazowo przyznanych środków w przypadkach, o których mowa w art. 46 ust. 2 i 3 u.p.z., albo po zasięgnięciu opinii powiatowej rady zatrudnienia umorzyć te należności w całości albo w części, jeżeli wystąpiła jedna z przesłanek:
1) w postępowaniu egzekucyjnym lub na podstawie innych okoliczności lub dokumentów stwierdzono, że osoba lub inny podmiot, które pobrały nienależne świadczenie, refundację lub otrzymały jednorazowo środki, o których mowa w art. 46 ust. 1 u.p.z., nie posiadają majątku, z którego można dochodzić należności,
2) dochodzenie należności mogłoby pozbawić osobę, która pobrała nienależne świadczenie lub otrzymała jednorazowo środki, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 u.p.z., albo osobę pozostającą na jej utrzymaniu niezbędnych środków utrzymania,
3) osoba, która pobrała nienależne świadczenie lub otrzymała jednorazowo środki, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 u.p.z., zmarła, nie pozostawiając majątku, z którego można dochodzić należności,
4) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty nienależnie pobranego świadczenia, refundacji lub jednorazowo przyznanych środków, o których mowa w art. 46 ust. 1, przewyższającej wydatki egzekucyjne.
Uznanie administracyjne
Co jednak istotne, jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 stycznia 2012 r. (sygn. akt II GSK 1445/10), decyzje wydawane na podstawie ww. art. 76 ust. 7 u.p.z. należą do instytucji uznania administracyjnego charakteryzującego się tym, że po ustaleniu przez organ spełnienia przez wnioskodawcę przesłanek normatywnych warunkujących wydanie decyzji po stronie organu administracji brak jest obowiązku orzeczenia zgodnie z wnioskiem. W przypadku uznania administracyjnego decyzja zgodna z prawem powinna być poprzedzona rzetelnym przeprowadzeniem postępowania dowodowego, poprawną oceną zgromadzonych dowodów oraz wyjaśnieniem powodów podjętego rozstrzygnięcia. Sąd zaakcentował, że w przypadku uznania administracyjnego decyzja powinna zawierać ocenę sytuacji majątkowej, rodzinnej i zdrowotnej skarżącego odnoszącą się do chwili rozstrzygania wniosku.
W opisywanej sytuacji starosta nie dokonał analizy sytuacji pod kątem przesłanek z art. 76 ust. 7 u.p.z. Tym samym naruszył art. 7, art. 77 par. 1 i art. 80 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23). Przepisy te nakładają zaś obowiązek rzetelnego i dokładnego rozpatrzenia materiału dowodowego i wyjaśnienia sprawy. I właśnie podane okoliczności np. trudna sytuacja, brak majątku, długi, choroba powinny być ocenione m.in. w kontekście przesłanek z art. 76 ust. 7 u.p.z. (por. wyrok WSA w Poznaniu z 26 marca 2015 r., sygn. akt II SA/Po 1154/14).
Opisane przez czytelnika okoliczności uzasadniają złożenie odwołania od decyzji starosty (14 dni od doręczenia) do wojewody z przytoczeniem ww. argumentów prawnych. W przypadku negatywnego rozstrzygnięcia przedsiębiorcy przysługuje jeszcze skarga (30 dni od doręczenia) do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
WAŻNE
Jeżeli osoba, która otrzymała środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, naruszyła ustalone warunki umowy, to jest zobowiązana dokonać zwrotu przyznanej dotacji wraz z odsetkami ustawowymi w terminie 30 dni od doręczenia wezwania starosty.
!W uzasadnionych przypadkach przedsiębiorca, któremu nakazano zwrot refundacji lub jednorazowo przyznanych środków, może wystąpić do starosty o odroczenie terminu płatności lub o rozłożenie należności na raty.
Podstawa prawna
Art. 46 ust. 1 pkt 2, ust. 3, art. 76 ust. 7 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 645 ze zm.).
