Subskrybuj nas na Youtube
Pan Jan, 67-letni emeryt z Mławy, wciąż jest w pełni sił. Rozważa założenie własnej działalności gospodarczej, ale nie wie, jak to wpłynie na jego prawo do emerytury. Słyszał o darmowej pomocy prawnej, ale nie wie, czy może z niej skorzystać i czy poradnictwo obejmuje swoim zakresem jego wątpliwości.
Od 1 stycznia w całej Polsce funkcjonują 1524 punkty, w których można uzyskać darmową poradę prawną. Ich utworzenie jest rezultatem wejścia w życie ustawy przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości, zakładającej stworzenie ogólnopolskiego systemu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Punkty pomocy prawnej funkcjonują w każdym powiecie (minimum dwa) i są czynne pięć dni w tygodniu przez co najmniej cztery godziny dziennie.
Uprawnionymi do skorzystania z bezpłatnego poradnictwa są:
● osoby, które ukończyły 65 lat, i te, które nie ukończyły jeszcze 26. roku życia;
● ubodzy (osoby, które w poprzednim roku miały przyznane świadczenie z pomocy społecznej);
● członkowie wielodzietnych rodzin, którzy legitymują się ważną kartą dużej rodziny;
● kombatanci i osoby będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz weterani;
● osoby, które znalazły się w sytuacji zagrożenia i poniosły straty materialne w wyniku klęski żywiołowej, katastrofy naturalnej lub awarii technicznej.
Osoby te są uprawnione do otrzymania darmowej pomocy prawnej na terenie całego kraju – niekoniecznie w miejscu zamieszkania. Mogą więc zwrócić się o poradę prawną w dowolnej gminie. Warunkiem otrzymania pomocy jest wykazanie, że jest się do niej uprawnionym. W związku z tym do punktu pomocy prawnej trzeba zabrać ze sobą dokumenty poświadczające status osoby uprawnionej. Mogą nimi być:
● oryginał (lub odpis) decyzji o przyznaniu świadczenia z ośrodka pomocy społecznej;
● ważna karta dużej rodziny;
● zaświadczenie potwierdzające, że dana osoba jest kombatantem lub ofiarą represji wojennych bądź okresu powojennego;
● ważna legitymacja weterana lub legitymacja weterana poszkodowanego.
Koniecznie trzeba też zabrać ze sobą dowód osobisty albo inny dokument poświadczający tożsamość.
Aby skorzystać z darmowej porady, trzeba wcześniej umówić się na wizytę. Można to zrobić, zgłaszając się osobiście w urzędzie gminy albo dzwoniąc do urzędu. Można też zarezerwować wizytę przez internet, bo większość urzędów gmin ma na swoich stronach WWW specjalne zakładki, które to umożliwiają.
Punkty porad prawnych udzielają pomocy w bardzo szerokim zakresie. Można w nich uzyskać informacje na temat:
● prawa pracy (a więc np. w sporach z pracodawcą dotyczących warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych);
● prawa karnego (w zakresie czynów będących przestępstwami);
● w sprawach administracyjnych i ubezpieczeń społecznych (np. w sporach z organami administracji, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych);
● w sprawach rodzinnych (np. w sprawach alimentacyjnych, spadkowych, rozwodowych);
● w kwestiach związanych z założeniem własnej działalności gospodarczej.
W punktach darmowej pomocy prawnej nie można jednak uzyskać porady w sprawach podatkowych związanych z prowadzeniem firmy. Z poradnictwa wyłączono też sprawy z zakresu prawa celnego, dewizowego i handlowego.
Wsparcie jest udzielana osobiście przez radców prawnych i adwokatów, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach, z ich upoważnienia, także przez aplikantów adwokackich lub radcowskich. Osoby upoważnione do uzyskania bezpłatnej pomocy mogą liczyć na to, że uzyskają informację o swoich prawach i obowiązkach oraz wskazówki, jak rozwiązać swój problem. Adwokaci i radcowie prawni pomogą też sporządzić pisma prawnicze na etapie przedsądowym. Zgłaszający się do punktu mogą również liczyć na pomoc w przygotowaniu wniosku do sądu o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym.
Trzeba jednak wiedzieć, że adwokat (lub radca prawny) udzielający porady nie może pełnić funkcji pełnomocnika w sądzie. Bezpłatna pomoc prawna jest bowiem udzielana wyłącznie na miejscu – w wyznaczonych punktach.
W związku z tym pan Jan może udać się do dowolnego punktu prawnego i uzyskać darmową poradę w interesującym go zakresie.
Na marginesie tylko można wspomnieć, że rozpoczęcie przez niego działalności nie wpłynie na prawo do emerytury, bo nie ma żadnych przeszkód ku temu, by osoba, która ukończyła powszechny wiek emerytalny, dorabiała w ten sposób do emerytury bez żadnych ograniczeń. Obowiązek przerwania aktywności zawodowej w trakcie pobierania emerytury dotyczy jedynie pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Na wysokość zarobków muszą z kolei uważać osoby, które otrzymują m.in. rentę lub świadczenia przedemerytalne. Warto jednak, by czytelnik udał się do punktu porad prawnych, bo może tam otrzymać sporą dawkę wiedzy, jak założyć własną firmę, i nie będzie go to nic kosztowało.
Uwaga
Po wsparcie możemy się zwrócić do dowolnego punktu, nie musi się on wcale znajdować w naszym powiecie
Podstawa prawna
Art. 3, 4, 5, 11 ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1255).
