Nowelizacja prawa zamówień publicznych czeka już tylko na podpis prezydenta. Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. Można więc się spodziewać, że w połowie lipca zaczną obowiązywać m.in. wymogi zatrudniania na etat, a skończy się dyktat najniższej ceny.
Tak jest Tak będzie
Warunki udziału w przetargu Dokumenty potwierdzające spełnienie warunków należy złożyć wraz z ofertą (wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu). Startując w przetargu, wykonawca będzie składał oświadczenie o spełnianiu warunków i braku podstaw do wykluczenia (a w przypadku zamówień o wartości wyższej od progów unijnych – tzw. jednolity europejski dokument zamówienia). Dopiero wykonawca, którego oferta zostanie najwyżej oceniona, będzie proszony o przedstawienie dokumentów (w przetargach poniżej progów unijnych zamawiający będzie mógł poprzestać na samym oświadczeniu). Przepisy dają jednak zamawiającym w uzasadnionych sytuacjach prawo żądania wybranych lub wszystkich dokumentów na dowolnym etapie postępowania.
Firma posługująca się cudzym doświadczeniem i cudzymi pracownikami o określonych kwalifikacjach musi udowodnić, że będzie mogła z nich skorzystać. Nie zawsze oznacza to jednak, że przedsiębiorca użyczający swych zasobów musi pracować jako podwykonawca. W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia wykonawcy będą mogli polegać na zdolnościach innych podmiotów tylko wówczas, gdy będą one następnie uczestniczyć w wykonaniu robót budowlanych lub usług, do realizacji których te zdolności są wymagane (niezbędne będzie zatrudnienie ich jako podwykonawców).
Kryteria oceny ofert Przepisy nakazują stosowanie pozacenowych kryteriów, ale nie narzucają wagi, jaka ma być im przypisana. Cena nie będzie mogła stanowić więcej niż 60 proc. wagi kryteriów oceny ofert, chyba że zamawiający określi w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych jego cech.
Kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć jakichkolwiek właściwości wykonawcy. Zamawiający będzie mógł określić kryteria oceny ofert odnoszące się do organizacji, kwalifikacji i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli może to mieć znaczący wpływ na jakość jego wykonania (promowanie fachowców).
Klauzule społeczne Zamawiający może (ale nie musi) wymagać, aby osoby realizujące zamówienia były zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Zamawiający będzie musiał wymagać, by wykonawcy (a także podwykonawcy) zatrudniali na podstawie umowy o pracę osoby, które będą wykonywać wskazane czynności, o ile polegają one na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 22 par. 1 ustawy – Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
Zamawiający może zastrzec, że o udzielenie zamówienia mają prawo ubiegać się wyłącznie wykonawcy, u których ponad 50 proc. zatrudnionych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne. Zamawiający będzie mógł zastrzec, że o zamówienie mają prawo ubiegać się zakłady pracy chronionej lub inni wykonawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne bez wskazywania limitów ich zatrudnienia (paradoksalnie może to zwiększyć udział osób niepełnosprawnych w realizacji zamówień publicznych).
Zamówienia in-house (zaczną obowiązywać z początkiem 2017 r.) Przepisy nie przewidują żadnych ułatwień dla zamówień udzielanych podmiotom, nad którymi zamawiający sprawuje kontrolę (np. należąca do gminy spółka komunalna). Zamówienia in house będą mogły być przekazywane z wolnej ręki podmiotom, nad którymi zamawiający ma pełną kontrolę, o ile 90 proc. ich działalności jest świadczona na rzecz zamawiającego i nie ma w nich bezpośredniego udziału kapitału prywatnego. Przyjęte przez Sejm poprawki senackie ustanowiły kontrolę wojewodów nad samorządami chcącymi korzystać z tej procedury (będą mogli zakazać zawarcia umowy z wolnej ręki). Zgodnie z inną przyjętą poprawką w przypadku wywozu odpadów z niezamieszkanych nieruchomości (sklepy, fabryki, biurowce) gmina jest zobowiązana ogłosić przetarg.
Partnerstwo innowacyjne Nie istnieje taki tryb. Nowy tryb udzielania zamówień publicznych, który ma służyć do nabywania szczególnie innowacyjnych produktów, usług lub robót budowlanych. Chodzi przede wszystkim o takie, które nie istnieją jeszcze w chwili wszczęcia postępowania lub muszą być mocno zmodernizowane. Zamawiający wie, co chce osiągnąć, ale nie wie, w jaki sposób. Zaprasza więc innowacyjne firmy – czyli w rozumieniu ustawy partnerów do negocjacji – i dowiaduje się, jakie rozwiązania mogą zaoferować.
Nadzór nad inwestycją Obecne przepisy nie wymagają, by w przetargu uczestniczyły osoby, które będą nadzorować realizację inwestycji. Przy zamówieniach na roboty budowlane i usługi o wartości równej co najmniej 1 mln euro będzie powoływany specjalny zespół do nadzoru nad realizacją inwestycji. Co najmniej dwóch jego członków będzie musiało pracować w komisji przetargowej.
Zmiana umowy Co do zasady zmiana umowy jest możliwa w zakresie przewidzianym w specyfikacji. Pojawi się możliwość zmiany umowy bez konieczności przewidywania tego w specyfikacji. Będzie to dopuszczalne np., jeśli wartość zmian nie przekroczy progu unijnego i jednocześnie będzie mniejsza niż 10 proc. wartości zamówienia na dostawy lub usługi i 15 proc. wartości zamówienia na roboty budowlane.
Odwołania do progu unijnego Przy zamówieniach do tzw. progu unijnego odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej można dziś wnieść wyłącznie na wybór niekonkurencyjnego trybu, niewłaściwy opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków i wykluczenie lub odrzucenie oferty. Możliwość składania odwołań do progu unijnego zostanie poszerzona. Poza istniejącym obecnie katalogiem czynności, na które przysługuje odwołanie, wolno będzie też kwestionować opis przedmiotu zamówienia oraz wybór najkorzystniejszej oferty. Wbrew początkowej propozycji rządu nie będzie można jednak podważać unieważnienia przetargu.