Subskrybuj nas na Youtube
O tym, że od kilku miesięcy powinien płacić córce znacznie wyższe alimenty niż do tej pory, pan Karol dowiedział się od komornika, który zawiadomił go, że z powodu zaległych świadczeń wszczął egzekucję. Czytelnik ustalił, że odbyła się rozprawa i zapadł wyrok podwyższający świadczenie. W aktach sprawy znalazł informację o ustanowieniu przez sąd kuratora reprezentującego jego interesy, bo była żona podała, że nie zna adresu. – To niemożliwe, mieszkamy przy tej samej ulicy – denerwuje się czytelnik. – Czy mam prawo domagać się wznowienia postępowania, które doprowadziłoby do ponownego rozpoznania sprawy przez sąd, mimo że został wydany prawomocny wyrok? Jeśli tak, to co powinienem zrobić – pyta pan Karol
/>
Można żądać wznowienia postępowania w sprawie, mimo że wcześniej zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Sąd jednak rozpozna ją ponownie tylko wyjątkowo, tzn. od orzeczeń określonych w przepisach procedury cywilnej oraz na wskazanej tam podstawie (patrz opinia eksperta). Po ponownym rozpoznaniu może oddalić skargę albo uwzględnić ją i zmienić bądź uchylić zaskarżone orzeczenie, a nawet pozew odrzucić lub postępowanie umorzyć.
Pan Karol ma prawo żądać wznowienia z powodu nieważności postępowania, uzasadniając to tym, że był niewłaściwie reprezentowany na rozprawie. Wprawdzie sąd ustanowił dla niego kuratora, ale nie przeprowadził postępowania w celu ustalenia jego miejsca zamieszkania lub pobytu. Wnioskując o ustanowienie kuratora strona powodowa nie uprawdopodobniła też, że miejsce zamieszkania lub pobytu pozwanego rzeczywiście nie jest jej znane. Powinno to nastąpić na podstawie dowodów pisemnych albo zeznań świadków. W dodatku takie naruszenie przepisów w sprawie o podwyższenie alimentów uniemożliwiło pozwanemu, czyli panu Karolowi, obronę swoich interesów.
Wprawdzie wniesienie skargi o wznowienie postępowania nie tamuje wykonania zaskarżonego wyroku, ale nasz czytelnik może również wystąpić z wnioskiem o wstrzymanie egzekucji podwyższonych alimentów do momentu rozstrzygnięcia skargi.
Po złożeniu przez skarżącego wniosku o wstrzymanie wykonania wyroku sąd wydaje postanowienie. Strona niezadowolona z zawartego w nim rozstrzygnięcia (zarówno powód, jak i pozwany) mogą odwołać się i złożyć zażalenie. Oprócz tego pan Karol ma również prawo wystąpić z wnioskiem o zwrot świadczenia, które spełnił, albo zostało od niego wyegzekwowane. Sąd rozpatrzy jego wniosek, orzekając o uchyleniu lub zmianie wyroku.
Co powinno się znaleźć w skardze o wznowienie postępowania
Pan Karol powinien w niej oznaczyć kwestionowane orzeczenie (podając datę wyroku i sygnaturę akt sprawy), wskazać podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, a także okoliczności potwierdzające, że termin do zachowania skargi został zachowany (w tym przypadku należy napisać, że o wyroku podwyższającym alimenty dowiedział się dopiero od komornika wszczynającego egzekucje niezapłaconego świadczenia). Skarga powinna także zawierać wniosek o uchylenie albo o zmianę zaskarżonego orzeczenia.
PORADA EKSPERTA
Instytucja wznowienia postępowania jest szczególnym środkiem odwoławczym pozwalającym na zmianę prawomocnego orzeczenia, zarówno wyroku, jak i postanowienia, zawierającego rozstrzygnięcie co do istoty sprawy. Skarga o wznowienie postępowania od wyroku rozwodowego, unieważniającego małżeństwo lub ustalającego jego nieistnienie, możliwa jest jednak tylko wtedy, gdy żaden z byłych małżonków nie wstąpił w nowy związek małżeński. Nie można też żądać wznowienia postępowania od orzeczenia, które zapadło w wyniku skargi o wznowienie.
Podstawy żądania wznowienia postępowania zostały ściśle określone przez ustawodawcę. Należą do nich nieważność postępowania, przyczyny restytucyjne i wydanie orzeczenia na podstawie aktu normatywnego, o którego niezgodności z konstytucją, ratyfikowaną umową lub ustawą orzekł Trybunał Konstytucyjny.
O nieważności postępowania mówimy wtedy, gdy w składzie orzekającym zasiadała osoba nieuprawniona lub sędzia wyłączony z mocy ustawy. Zachodzi ona także przy braku zdolności procesowej lub sądowej strony, niewłaściwej jej reprezentacji lub spowodowanym naruszeniem przepisów brakiem możliwości do obrony.
Przyczyny restytucyjne to uzyskanie wyroku w wyniku przestępstwa, oparcie go na dokumentach podrobionych, przerobionych, wyroku karnym skazującym, następnie uchylonym, wykrycie prawomocnego wyroku dotyczącego sprawy lub nowych dowodów i faktów mających znaczenie dla jej rozstrzygnięcia.
Skarga o wznowienie musi spełniać wymogi pozwu, zostać złożona w terminie, opłacona i dodatkowo wskazywać skarżone orzeczenie, podstawy żądania wznowienia i to, czego skarżący się domaga. Termin do jej wniesienia upływa po trzech miesiącach od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawach złożenia skargi lub wejścia w życie orzeczenia TK. Niedopuszczalne jest wniesienie skargi po upływie pięciu lat od wydania skarżonego orzeczenia. Właściwy do jej rozpoznania, zależnie od podstaw wznowienia, jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie lub ten, który jako ostatni orzekał co do istoty sprawy. Prawidłowość sporządzenia skargi i zachowania terminu do jej wniesienia badana jest na posiedzeniu niejawnym. Po pozytywnej ocenie sprawa zostaje skierowana na rozprawę. W przeciwnym razie skarga jest odrzucana. W wyniku wznowienia zostanie rozpoznawana ponownie od momentu, w którym uprzednie postępowanie zostało dotknięte wadą. Po zamknięciu przewodu sąd wyda wyrok, w którym oddali skargę, jeżeli uzna ją za bezzasadną, zmieni zaskarżone orzeczenie lub je uchyli i umorzy postępowanie albo odrzuci pozew.
Podstawa prawna
Art. 399–4161 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).