Fundusz alimentacyjny 2016: Sprawdź zmiany w przyznawaniu świadczeń

Jedna z najważniejszych zmian dotyczy sposobu odzyskiwania należności od dłużników alimentacyjnych należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego. Obecnie są one odzyskiwane w praktyce dwutorowo: przede wszystkim przez naczelników urzędów skarbowych (w trybie egzekucji administracyjnej) i przez komorników sądowych (w ramach egzekucji sądowej alimentów). Z analiz wynika, że egzekucja administracyjna przynosi gorsze efekty zwłaszcza w porównaniu do kosztów jej prowadzenia, dlatego po wejściu w życie zmian należności budżetu państwa będą egzekwowane w drodze egzekucji sądowej.

Ujednolicone zostały przepisy dotyczące ustalania dochodu osób ubiegających się o świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego w oparciu o dochód uzyskany i dochód utracony.

Nowe regulacje dotyczyć będą rodzin, które w wyniku śmierci rodzica, który płacił alimenty, alimentów tych już nie otrzymują. Do dochodu takich osób ubiegających się o świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie będą już wliczane kwoty alimentów otrzymanych od tego rodzica przed jego śmiercią.

Uregulowano również sytuację, gdy po śmierci osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego, pieniądze nadal wpływały na jej rachunek, gdyż organ wypłacający nie wiedział o śmierci osoby uprawnionej. Dzięki nowym przepisom banki oraz kasy oszczędnościowo-kredytowe będą musiały zwrócić te świadczenia organowi który je wypłacał.

Dzięki zmianom do dochodu osób ubiegających się o świadczenia rodzinne nie będą wliczane dochody pochodzące z umów o dzieło w sytuacji ich utraty.
Zmieniono także sposób przekazywania gminom środków z odzyskanych od dłużników alimentacyjnych należności budżetu państwa. Należna samorządom część odzyskanych środków, tj. 40 proc., będzie trafiać tylko do tej gminy, która wypłacała osobom uprawnionym świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Komu przysługuje prawo do świadczeń?

Fundusz alimentacyjny wypłaca świadczenia osobie uprawnionej do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja alimentów okazała się bezskuteczna. Podstawowym kryterium przyznania ww. świadczeń jest kryterium dochodowe – przeciętny miesięczny dochód netto na osobę w rodzinie nie może przekroczyć bowiem kwoty 725 zł. Następnie osoba, która jest dłużnikiem alimentacyjnym musi zwrócić właściwemu organowi kwotę świadczeń wypłaconą wierzycielowi przez fundusz alimentacyjny wraz ustawowymi odsetkami.

Wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest równa wysokości bieżąco ustalanych alimentów, nie może jednak przekroczyć 500 zł miesięcznie.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego tylko osobom, które nie ukończyły 18 roku życia albo która nie ukończyły 25 roku życia i wciąż uczy się w szkole lub szkole wyższej. Jeżeli osoba uprawniona posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności świadczenia te przysługują bezterminowo.

Wniosek złożysz przez Internet

Ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 10 września 2015 r., poz. 1359) zmiany wprowadzające możliwość ubiegania się o świadczenia przez Internet. Jej obowiązywanie nastąpi z dniem 1 stycznia 2016 r. Należy pamiętać, iż niezależnie od sposób złożenia wniosku należy dołączyć do niego:

1) zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), każdego członka rodziny;
2) oświadczenie o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
3) zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia:
a) zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne albo oświadczenie stwierdzające bezskuteczność egzekucji – jeżeli osoba uprawniona złoży wniosek bez zaświadczenia organ właściwy wierzyciela występuje do organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne z wezwaniem o przesłanie zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji, które ma obowiązek wydać w ciągu 14 dni,
b) odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem,
c) orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dla osoby uprawnionej,
d) zaświadczenie albo oświadczenie o uczęszczaniu osoby uprawnionej do szkoły lub szkoły wyższej,
e) informacje właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z:
– brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub
– brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą,
f) inne dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do przyznania lub ustalenia wysokości świadczenia z funduszu alimentacyjnego będącego przedmiotem wniosku.

Kim jest dłużnik alimentacyjny?

Dłużnik alimentacyjny to osoba zobowiązana do płacenia alimentów, lecz skutecznie od tego się uchyla, co skutkuje tym, że egzekucja należności okazała się bezskuteczna. Egzekucja jest bezskuteczna wtedy, gdy w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie udało się wyegzekwować pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych.

Podstawa prawna

- ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 10 września 2015 r., poz. 1359), która w szczególności zawiera zmiany wprowadzające możliwość ubiegania się o świadczenia przez internet – ustawa ta, co do zasady, wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.,

- ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z dnia 3 września 2015 r., poz. 1302), która dotyczy przede wszystkim likwidacji egzekucji administracyjnej należności dłużnika alimentacyjnego wobec skarbu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego oraz zwrotów środków pozyskanych z egzekucji - ustawa ta, co do zasady, wejdzie w życie z dniem 18 września 2015 r.

- Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2015 r., poz. 1359)

Źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej