Subskrybuj nas na Youtube
Obcokrajowiec ma prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej, zabezpieczenia socjalnego i opieki medycznej.
Czy już obowiązują nowe przepisy o cudzoziemcach
Polska była zobowiązana do wdrożenia tzw. pakietu azylowego. Czy można już skorzystać z nowych regulacji?
TAK
Nowe przepisy w tym zakresie obowiązują już od listopada br. Nadal jednak cudzoziemcowi udziela się ochrony przez:
● nadanie statusu uchodźcy,
● udzielenie ochrony uzupełniającej,
● udzielenie azylu,
● udzielenie ochrony czasowej.
Obcokrajowcowi nadaje się status uchodźcy, jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem w kraju pochodzenia z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony tego państwa.
Natomiast ma prawo wnioskować o ochronę uzupełniającą, w przypadku gdy powrót do kraju może narazić go na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy przez orzeczenie kary śmierci lub wykonanie egzekucji, tortury, nieludzkie lub poniżające traktowanie albo karanie, poważne i zindywidualizowane zagrożenie dla życia lub zdrowia wynikające z powszechnego stosowania przemocy wobec ludności cywilnej w sytuacji konfliktu zbrojnego.
Podstawa prawna
Art. 3–18 ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 680 ze zm.).
Czy za fałszywe zeznania można stracić ochronę
Może się okazać, że niektóre osoby skorzystają z pomocy międzynarodowej w Polsce, choć nie powinny jej otrzymać, bo np. przedstawiły fałszywe dokumenty. Czy osoby, które otrzymają status uchodźcy, mogą zostać go pozbawione?
TAK
Cudzoziemca pozbawia się statusu uchodźcy, jeżeli:
● dobrowolnie ponownie przyjął ochronę państwa, którego jest obywatelem,
● przyjął nowe obywatelstwo i korzysta z ochrony państwa, którego obywatelstwo przyjął,
● nie może dłużej odmawiać korzystania z ochrony państwa, którego jest obywatelem, z powodu ustania okoliczności, w związku z którymi uzyskał status uchodźcy, i nie przedstawił przekonywających powodów związanych z prześladowaniami, w związku z którymi uzyskał ten status,
● będąc bezpaństwowcem, może powrócić do państwa, w którym miał poprzednio stałe miejsce zamieszkania, z powodu ustania okoliczności, w związku z którymi uzyskał status uchodźcy i nie przedstawił przekonywających powodów związanych z prześladowaniami, w związku z którymi uzyskał ten status, lub innych powodów uzasadnionej obawy przed prześladowaniem, uzasadniających jego odmowę powrotu do tego państwa,
● popełnił zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię wojenną lub zbrodnię przeciwko ludzkości w rozumieniu prawa międzynarodowego,
● jest winny działań sprzecznych z celami i zasadami Narodów Zjednoczonych,
● zataił informacje lub dokumenty albo przedstawił fałszywe informacje lub dokumenty o istotnym znaczeniu dla nadania statusu uchodźcy.
Podstawa prawna
Art. 21 ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 680 ze zm.).
Czy wystarczy złożyć wniosek o status uchodźcy
Wielu uchodźców może nie posiadać przy sobie żadnych dokumentów albo nie będzie chciało ich ujawnić. Czy brak dokumentów uniemożliwi nadanie statusu uchodźcy?
NIE
Osoba, która chce złożyć wniosek do szefa Urzędu ds. Cudzoziemców o udzielanie ochrony międzynarodowej, musi zgłosić się do placówki Straży Granicznej. Podczas jego składania powinna okazać wszystkie posiadane dokumenty oraz dowody, które mogą potwierdzać jej sytuację. Wniosek o nadanie statusu uchodźcy jest wypełniany w języku polskim na specjalnym formularzu w oparciu o informacje uzyskane podczas rozmowy cudzoziemca z funkcjonariuszem Straży Granicznej. W razie potrzeby w rozmowie uczestniczy tłumacz języka, w którym porozumiewa się zainteresowany. To nie koniec procedury. Obcokrajowcowi będą wykonane zdjęcia oraz zostaną pobrane odciski palców. Ponadto przejdzie badania lekarskie i zabiegi sanitarne. Wnioskodawca zostanie na piśmie i w języku dla niego zrozumiałym poinformowany o zasadach i trybie postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej. Przyjęcie wniosku rozpoczyna procedurę. Każda dorosła osoba otrzyma wówczas dokument – tymczasowe zaświadczenie tożsamości, które uprawnia osobę do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wydanie decyzji w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej powinno nastąpić w ciągu sześciu miesięcy od dnia złożenia wniosku. Jednak w szczególnych przypadkach termin ten może zostać przedłużony do 15 miesięcy. Natomiast jeśli wniosek rozpatrywany jest w trybie przyspieszonym, czas na załatwienie sprawy dotyczącej udzielenia ochrony międzynarodowej wynosi 30 dni.
Podstawa prawna
Art. 3–18 ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 680 ze zm.).
Czy Polska musi każdemu udzielić pomocy
Zastanawiam się, czy Polska jest zobowiązana do pozytywnego rozpatrzenia wniosku o udzielenie ochrony każdemu cudzoziemcowi, który o nią poprosi?
NIE
W ustawie wskazany jest katalog sytuacji, w jakich pomoc nie zostanie udzielona. Wynika z niego, że cudzoziemcowi odmawia się nadania statusu uchodźcy, jeżeli:
● nie istnieje uzasadniona obawa przed prześladowaniem w kraju pochodzenia,
● korzysta z ochrony lub pomocy organów lub agencji Narodów Zjednoczonych pod warunkiem, że w danych okolicznościach cudzoziemiec ma praktyczną i prawną możliwość powrotu na terytorium, gdzie taka ochrona lub pomoc jest dostępna, bez zagrożenia jego życia, bezpieczeństwa osobistego lub wolności,
Ponadto status uchodźcy nie zostanie przyznany, jeżeli istnieją poważne podstawy, aby sądzić, że:
● popełnił zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię wojenną lub zbrodnię przeciwko ludzkości w rozumieniu prawa międzynarodowego,
● jest winny działań sprzecznych z celami i zasadami Narodów Zjednoczonych,
● popełnił zbrodnię o charakterze innym niż polityczny poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed złożeniem wniosku o udzielenie ochrony,
● jest uważany przez organy władzy Rzeczypospolitej Polskiej za osobę mającą prawa i obowiązki związane z posiadaniem obywatelstwa polskiego.
Nadania statusu uchodźcy odmawia się także osobie, wobec której istnieją poważne podstawy, aby sądzić, że podżegała albo w inny sposób brała udział w popełnieniu zbrodni.
Natomiast cudzoziemcowi, który złożył kolejny wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, można odmówić nadania statusu uchodźcy, jeżeli obawa przed prześladowaniem jest oparta na okolicznościach, które celowo wytworzył po opuszczeniu kraju pochodzenia.
Podstawa prawna
Art. 19–20 ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 680 ze zm.).
Czy państwo zapewni miejsce do zamieszkania
Osoby, które w Polsce otrzymują status uchodźcy, nie mają ani miejsca zamieszkania, ani pracy. Czy mogą liczyć na pomoc socjalną?
TAK
Cudzoziemiec może zostać zakwaterowany w ośrodku dla obcokrajowców. Przebywając w nim, musi przestrzegać zasad określonych w regulaminie, np. wracać przed godziną 23. Ma również prawo do wyżywienia, zwrotu kosztów za przejazdy środkami komunikacji publicznej w określonych przypadkach (np. związanych z postępowaniem o nadanie statusu uchodźcy, stawieniem się na badania lekarskie lub szczepienia). Otrzyma także pieniądze na zakup środków higieny osobistej (20 zł miesięcznie) oraz kieszonkowe (50 zł). Będzie mu też przysługiwał jednorazowy dodatek na zakup odzieży i obuwia (140 zł).
Natomiast obcokrajowcy, którzy przebywają poza ośrodkiem, mają prawo do świadczenia pieniężnego na pokrycie we własnym zakresie kosztów pobytu na terytorium Polski. Jego wysokość zależy od liczby członków rodziny. Jedna osoba otrzyma 750 zł miesięcznie. Jeżeli rodzina jest np. czteroosobowa, wówczas na jedną będzie przysługiwało 375 zł.
Dodatkowo obcokrajowcy mogą korzystać z publicznych szkół, bezpłatnej nauki języka polskiego, opieki medycznej.
Podstawa prawna
Art. 71, 72 ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 680 ze zm.).
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z 23 października 2015 r. w sprawie regulaminu pobytu w ośrodku dla cudzoziemców (Dz.U. poz. 1828).