Jeżeli sąd zobowiązał rodzica do utrzymania tylko tego dziecka, które z nim zostało po rozwodzie, nie oznacza to, że nie musi zwracać gminie wydatków związanych z pobytem drugiego potomka w opiece zastępczej.
Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), który oddalił skargę kasacyjną rodzica na uchwałę rady miasta Jastrzębie-Zdrój. Dotyczyła ona określenia szczegółowych warunków umorzenia w całości lub części (razem z odsetkami), odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty opłaty pobieranej za umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej. Rozpatrywany przez NSA zarzut skarżącego odnosił się do par. 4 ust. 2 uchwały. Radni postanowili w nim, że samorząd może odstąpić w części od ustalenia opłaty za pobyt małoletniego w pieczy – w wysokości odpowiadającej kwocie alimentów płaconych przez rodzica biologicznego na to dziecko.
Zdaniem skarżącego ta przesłanka narusza jego interes prawny. Wskazywał, że rozwiódł się z żoną, z którą ma dwójkę dzieci. W trakcie rozprawy przez sądem rodzice postanowili, że jedno dziecko zostaje z matką, a drugie z ojcem. Jednocześnie obowiązek alimentacyjny został ustalony w taki sposób, że każdy z rodziców ponosi koszty związane z wychowaniem tego dziecka, które pozostało u niego na utrzymaniu. W związku z tym skarżący nie widzi podstaw do tego, aby gmina domagała się od niego ponoszenia opłaty za drugiego potomka, który został z matką, ale trafił po jakimś czasie do pieczy zastępczej.
Zarzuty skarżącego zostały odrzucone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (sygn. akt IV SA/Gl 542/14). Uznał on, że ponieważ w wyroku rozwodowym nie zostały ustalone kwotowo alimenty, to par. 2 pkt 4 uchwały nie może być stosowany do skarżącego. Tym samym nie został naruszony jego interes prawny. Podobnie uznał też NSA. Podkreślił, że rodzic wychodzi z założenia, że skoro jest wyrok sądu powszechnego, zgodnie z którym opiekuje się jednym z dzieci, to wyczerpuje to jego obowiązek alimentacyjny względem drugiego potomka pozostającego na wychowaniu matki, a aktualnie przebywającego w pieczy. Dlatego czuje się zwolniony z konieczności zwrotu gminie środków wydanych na jego utrzymanie. Zdaniem NSA takie założenie jest jednak nieprawidłowe.
– Obowiązek alimentacyjny i konieczność ponoszenia opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej to nie to samo, a obydwoje rodzice są solidarnie zobligowani do pokrywania jego kosztów – mówił Dariusz Chaciński, sędzia NSA.
Są sposoby, by zmusić męża do finansowania rodziny
Są sposoby, by zmusić męża do finansowania rodziny

Zobacz również
Dodał, że rada miasta może wprawdzie na podstawie ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 332) odstąpić od pobierania opłaty, ale nie jest to obowiązkowe. Nie można więc uznać, że samorząd naruszył prawa skarżącego, bo zwolnienie z opłaty jest tylko preferencją, która może mu zostać przyznana, ale nie jest czymś, co zostało mu na skutek uchwały odebrane.
ORZECZNICTWO
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 listopada 2015 r., sygn. akt I OSK 534/15.