TEZA: O tym, jakie prawa i obowiązki w wyniku podziału przez wydzielenie przechodzą ze spółki dzielonej na spółkę przejmującą, rozstrzyga plan podziału (art. 531 par. 1 kodeksu spółek handlowych).
Sygn. akt I CSK 865/14
WYROK SĄDU NAJWYŻSZEGO
z 16 października 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Małżonkowie A. i T.T. wnieśli o zasądzenie od banku P. SA kwoty 100 tys. zł na wskazany cel społeczny, a także o nakazanie wydania im dokumentów stanowiących zabezpieczenie umowy kredytowej zawartej z bankiem A. SA (łączącej ich w następstwie sukcesji prawnej najpierw z bankiem B. SA, a następnie z bankiem P. SA) oraz o nakazanie bankowi P. SA złożenia oświadczenia, że T. spłacali kredyt rzetelnie i terminowo. W celu zabezpieczenia spłaty kredytu A. i T. T. ustanowili bowiem hipotekę na nieruchomości należącej do spółdzielni budowy domków jednorodzinnych (dalej: SBDJ). Powodów łączyła z SBDJ umowa budowy domu jednorodzinnego, odstąpili jednak od niej. Kiedy bank B. SA na mocy umowy przelewu przeniósł wierzytelność kredytową na SBDJ, wydał jej przy tym dokumenty związane z wierzytelnością, w tym umowę kredytową. Sąd okręgowy uznał, że ujawniono tajemnicę bankową i naruszono dobra osobiste powodów. Zasądził od banku P. SA 50 tys. zł na wskazany przez powodów cel społeczny, nakazał też złożyć pozwanemu oświadczenie. Sąd apelacyjny uwzględnił apelację P. SA i zmienił wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo o zapłatę oraz o nakazanie złożenia oświadczenia. Wskazał, że odpowiedzialność niemajątkowa z tytułu dóbr osobistych jest ściśle związana z osobą naruszyciela, nie podlega sukcesji prawnej. Powodowie zaskarżyli wyrok.
Egzekucja wierzytelności nie tylko od dłużnika

Zobacz również
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy wskazał, że obowiązek usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych ma charakter niemajątkowy i jako taki wiąże się ściśle z osobą naruszyciela. W tej sytuacji roszczenie o usunięcie skutków naruszenia dóbr osobistych wywołanego wydaniem dokumentów SBDJ powodowie mogli więc skierować tylko przeciw bankowi B. SA, a nie przeciw bankowi P. SA. Ten drugi podmiot nie ma w tym zakresie bowiem legitymacji biernej.
Z kolei roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny w razie naruszenia dóbr osobistych ma charakter majątkowy (art. 24 par. 1 i art. 448 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121; dalej: k.c.). W związku z tym obowiązek ten może przejść na inny podmiot w drodze następstwa prawnego.
Sąd Najwyższy zauważył, że w tej sprawie sąd apelacyjny nie wziął pod uwagę, iż o tym, jakie prawa i obowiązki w wyniku podziału przez wydzielenie przechodzą ze spółki dzielonej na spółkę przejmującą, rozstrzyga plan podziału (art. 531 par. 1 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030; dalej: k.s.h.).
Zauważył też, że sąd apelacyjny nie rozważył możliwości zastosowania art. 546 par. 1 k.s.h., w którym przewidziano w pewnych granicach solidarną odpowiedzialność spółki przejmującej za zobowiązania w spółce dzielonej.
W opisywanej sytuacji istotna dla rozstrzygnięcia o zasadności skargi kasacyjnej okazała się jednak ocena, czy roszczenie powodów uległo przedawnieniu. Ponieważ okazało się przedawnione, skargę kasacyjną oddalono.