Podwykonawcy nie zawsze należy się zapłata od inwestora

Przepisy przewidują solidarną odpowiedzialność inwestora i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Czy jednak otrzyma on zapłatę od inwestora w razie odstąpienia od umowy przez wykonawcę?

Regulacje o solidarnej finansowej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy budzą wątpliwości interpretacyjne. Związane są one szczególnie z art. 647¹ par. 5 kodeksu cywilnego (k.c.), w którym jest mowa o zapłacie wynagrodzenia. Rozbieżności w orzecznictwie i doktrynie dotyczą m.in. tego, czy inwestor ponosi odpowiedzialność wobec podwykonawcy w przypadku zmiany, rozwiązania czy też odstąpienia przez niego od umowy o roboty. Wyrażany jest pogląd, że wspomniany przepis kodeksowy kreuje szczególny stosunek zobowiązaniowy między inwestorem, wykonawcą a podwykonawcą, czyniąc inwestora odpowiedzialnym za cudzy dług. W konsekwencji odpowiedzialność inwestora ma samodzielny charakter, niezależny od późniejszych zmian umowy, a także jej istnienia. Jednocześnie wyrażane jest też zupełnie inne stanowisko, z którego wynika, że warunkiem odpowiedzialności inwestora jest istnienie ważnego stosunku umownego, o którego treści i zakresie inwestor został powiadomiony. Tym samym zmiany umowy, a tym bardziej rozwiązanie takiego stosunku prawnego, zwalnia inwestora od odpowiedzialności za zapłatę.

Nie da się wszystkiego zrzucić na inwestora zastępczego

Z uwagi na te rozbieżności do Sądu Najwyższego (SN) skierowane zostało pytanie: czy będące realizacją umownego prawa odstąpienie przez wykonawcę od zawartej z podwykonawcą umowy o roboty budowlane, na którą inwestor wyraził zgodę, powoduje ustanie wskazanej w art. 647¹ par. 5 k.c. solidarnej z wykonawcą odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę, czy takie odstąpienie nie wpływa na istnienie tej odpowiedzialności? SN wydał 10 lipca 2015 r. uchwałę wskazującą, że w razie odstąpienia przez wykonawcę od umowy o roboty budowlane zawartej z podwykonawcą inwestor nie ponosi odpowiedzialności gwarancyjnej wobec podwykonawcy (sygn. akt III CZP 45/15).