Subskrybuj nas na Youtube
Wspólnicy w ten sposób zmniejszą ryzyko, m.in. dzięki ograniczeniu ich odpowiedzialności za zobowiązania podmiotu. Jednocześnie zachowają korzystne zasady opodatkowania oraz pełną kontrolę nad działalnością.
/>
Wielu przedsiębiorców funkcjonujących na rynku w ramach spółki cywilnej prawidłowo identyfikuje zagrożenia wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej i poszukuje sposobu na jej optymalizację. Przede wszystkim chodzi o zakres ich odpowiedzialności oraz ciążące na nich zobowiązania publicznoprawne (podatkowe).
Dotyczy to w szczególności przedsiębiorców prowadzących działalność w większym rozmiarze lub wiążącą się z ryzykiem poniesienia wobec kontrahentów odpowiedzialności o znacznych rozmiarach. Spółka cywilna, w odróżnieniu od spółek prawa handlowego, nie jest bowiem odrębnym od wspólników podmiotem. Jest umową cywilnoprawną, w ramach której osoby fizyczne – przedsiębiorcy – wspólnie prowadzą działalność gospodarczą. Działalność taka wiąże się zatem z osobistą odpowiedzialnością wspólników za powstałe zobowiązania.
Dla takich przedsiębiorców interesującą propozycją dającą możliwość ograniczenia pełnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki oraz oferującą wiele innych korzyści może być przekształcenie spółki cywilnej w spółkę komandytową. Po takie rozwiązanie sięga coraz większa liczba przedsiębiorców.
Ciągłość działalności, podmiotowość prawna
Dzięki przekształceniu spółki cywilnej w spółkę komandytową przedsiębiorcy zachowują ciągłość prowadzonej działalności gospodarczej. Z obowiązujących przepisów wynika bowiem wprost, że po przekształceniu spółce komandytowej przysługiwać będą wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników spółki cywilnej. W szczególności następstwo prawne dotyczy umów, zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce cywilnej przed jej przekształceniem (chyba że ustawa lub konkretna decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowić będzie inaczej) oraz praw i obowiązków przewidzianych w przepisach prawa podatkowego. Spółka komandytowa zachowa także dotychczasowe NIP i REGON nadane spółce cywilnej. Dla przedsiębiorców takie rozwiązanie będzie o tyle korzystne, że nie będzie się wiązało z koniecznością rozpoczynania całej działalności na nowo ani z nierzadko kłopotliwym i czasochłonnym przenoszeniem całości praw i obowiązków spółki cywilnej na spółkę komandytową. Przedsiębiorcy będą mogli zatem płynnie kontynuować swoją dotychczasową działalność w innej (korzystniejszej) formie prawnej.
Inaczej niż spółka cywilna, spółka komandytowa ma podmiotowość prawną. Jest ona zatem samodzielnie podmiotem praw i obowiązków. Oznacza to, że spółka ta jako odrębny od wspólników byt może w obrocie prawnym:
wbyć stroną umów,
wposiadać własny majątek i w celu jego gromadzenia nabywać we własnym imieniu prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe,
wzaciągać zobowiązania,
wpozywać oraz być pozywana.
Spółkę przy dokonywanych przez nią czynnościach reprezentuje komplementariusz (komplementariusze).
Komandytariusze i komplementariusze
Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki komandytowej wiąże się także z ograniczeniem odpowiedzialności wspólników. W spółce komandytowej inne są bowiem zasady ponoszenia przez wspólników odpowiedzialności za zobowiązania spółki niż te obowiązujące w spółce cywilnej. Przede wszystkim w spółce komandytowej mamy do czynienia z dwoma rodzajami wspólników: komandytariuszem i komplementariuszem. W zależności od tego, jaki status będzie miał dany wspólnik, taki będzie zakres jego odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Komandytariusz jako wspólnik, który co do zasady nie prowadzi spraw spółki i nie reprezentuje jej, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki wyłącznie do wysokości sumy komandytowej, określonej w umowie spółki. Przy tym nie ma określonej minimalnej wysokości sumy komandytowej, co powoduje, że odpowiedzialność komandytariusza może zostać ustalona na dowolnym poziomie.
Z kolei komplementariusz, który reprezentuje spółkę komandytową oraz prowadzi jej sprawy, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Ze względu na tak specyficzną konstrukcję dla jeszcze dalej idącego zabezpieczenia interesów wspólników spółki komandytowej często jako komplementariusza do spółki komandytowej wprowadza się spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością posiadającą minimalny kapitał zakładowy (5000 zł). W praktyce skutkuje to przeniesieniem odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej na spółkę z o.o., która za wszelkie swoje zobowiązania odpowiada wyłącznie ze swojego majątku. Dlatego w obrocie gospodarczym działają spółki o nieco wydawałoby się dziwnym dodatku w nazwie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa”.
Daniny bez zmian
Spółka komandytowa, podobnie jak spółka cywilna, nie jest odrębnym podatnikiem podatku dochodowego. Podatek od dochodów spółki komandytowej nadal będą rozliczać jej wspólnicy. W zależności od tego, czy wspólnikami będą osoby fizyczne czy prawne, przychody i koszty spółki komandytowej zostaną przez nich uwzględnione odpowiednio w rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) albo w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Przekształcenie pozwala zatem zachować dotychczasowe, korzystne dla wspólników, zasady opodatkowania.
Przychody i koszty spółki komandytowej rozpoznawane będą na bieżąco – miesięcznie lub kwartalnie – przez wspólników, proporcjonalnie do ich udziału w zysku spółki. Od tak ustalonego dochodu wspólnicy odprowadzać będą w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy, analogicznie jak to czynili w spółce cywilnej. Końcowe rozliczenie dokonywane będzie w rocznym zeznaniu podatkowym.
Zmiany w księgowości
Istotne zmiany związane są z prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę komandytową wiąże się bowiem z obligatoryjnym rozpoczęciem prowadzenia ksiąg rachunkowych (o ile w spółce cywilnej nie były one prowadzone) oraz przejściem przedsiębiorcy na pełną księgowość, i to niezależnie od tego, jakie przychody osiąga spółka i jaka jest jej struktura właścicielska. Dla przedsiębiorcy oznaczać to może nieznaczne zwiększenie kosztów obsługi księgowej.
Podsumowanie
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej powinni rozważyć przekształcenie w spółkę komandytową. Wybór akurat takiej formy działalności gwarantuje im bowiem zachowanie korzystnych rozwiązań stosowanych w spółce cywilnej przy jednoczesnym ograniczeniu ciążącego na wspólnikach ryzyka. Forma spółki komandytowej może być korzystna także dla osób fizycznych – przedsiębiorców jednoosobowych, działających poza spółką cywilną, choć oczywiście zmiana formy działalności będzie przebiegała proceduralnie w inny sposób niż w przypadku spółek cywilnych.
Podstawa prawna
Art. 860–875 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
Art. 551–570 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.).
/>