Na problem niekonstytucyjności odrzucania ze względów formalnych, bez wcześniejszego wezwania do usunięcia braków, skargi kasacyjnej złożonej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, zwrócił uwagę latem zeszłego roku Trybunał Konstytucyjny.
TK rozpatrywał przepis Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zgodnie z którym następuje odrzucenie, bez wezwania do usunięcia braków, skargi kasacyjnej niespełniającej formalnego wymogu zamieszczenia w niej wniosku o uchylenie lub zmianę orzeczenia wraz z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.
Trybunał wskazał, że obecnie niespełnienie tych formalnych wymogów prowadzi do odrzucenia skargi kasacyjnej i oznacza nieodwracalne pozbawienie strony skarżącej możliwości rozpoznania jej sprawy przez NSA. Natomiast zgodnie z przepisami skarga kasacyjna musi być przygotowana przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego - adwokata lub radcę prawnego.
Według TK obowiązek odrzucenia skargi kasacyjnej z powodu błędów formalnych stanowi ograniczenie dostępu do sądu drugiej instancji. "W imię szybkości postępowania sądowego nie można poświęcać ochrony praw podmiotowych jednostek, a przymus adwokacki nie może usprawiedliwiać automatycznego odrzucania środków zaskarżenia" - zaznaczył Trybunał.
"Zakazane jest zastawianie prawnych +pułapek+ na obywatela. Tymczasem ustawodawca z jednej strony objął skargę kasacyjną przymusem adwokacko-radcowskim, czyli wymusił na stronie postępowania działanie w zaufaniu do zawodowych umiejętności pełnomocnika i ponoszenie kosztów jego ustanowienia, z drugiej jednak - obciążył ową stronę wszystkimi nieodwracalnymi konsekwencjami błędu popełnionego przez owego pełnomocnika" - wskazał wówczas TK.
Z tych powodów 9 lipca uchwalono przygotowana w Senacie nowelizację, w myśl której jeżeli skarga kasacyjna nie spełnia wymagań formalnych, sąd ma wezwać autora kasacji do usunięcia braków - na co ma on siedem dni - pod rygorem odrzucenia skargi. Zapisano też, że do skarg kasacyjnych wniesionych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się już nowe przepisy.