Posiadanie dowodu osobistego przez pełnoletnich polskich obywateli zamieszkujących na terenie Rzeczypospolitej jest jednocześnie prawem i obowiązkiem. Oznacza to, że osoba, która ukończyła 18. rok życia, musi posiadać ten dokument. Jest on wydawany na wniosek zainteresowanego. Co prawda przepisy przewidują możliwość jego składania zarówno w formie papierowej, jak i w postaci dokumentu elektronicznego, ale w praktyce na razie funkcjonuje tylko ta pierwsza. Wniosek przez internet ma być udostępniony jeszcze w tym roku w ramach uruchomionej w lipcu – przejściowo w wersji beta – elektronicznej platformie usług administracji publicznej (ePUAP 2). Na razie trzeba go wydrukować i złożyć w dowolnie wybranym przez siebie urzędzie gminy (w Warszawie dodatkowo w urzędach dzielnic), niekoniecznie w miejscu stałego zamieszkania. Na terenie całego kraju obowiązuje jednorodny wzór wniosku, który można pobrać ze strony rządowej: www.obywatel.gov.pl.
HFPC chwali ustawę o uzgodnieniu płci: Wprowadza brakujące standardy
HFPC chwali ustawę o uzgodnieniu płci: Wprowadza brakujące standardy

Zobacz również
We wniosku podaje się podstawowe dane osobowe i adresowe. Te drugie są konieczne, mimo że adres zamieszkania w samym dokumencie nie jest już zamieszczany. Nie trzeba za to wskazywać koloru oczu ani wzrostu. Do wniosku należy dołączyć zdjęcie. Musi być ono aktualne, przedstawiać na wprost wizerunek twarzy, który powinien zajmować 70–80 proc. powierzchni fotografii. Nie można mieć nakrycia głowy (chyba że z powodów religijnych), dozwolone są natomiast okulary korekcyjne i soczewki. W tym drugim przypadku szkła kontaktowe nie powinny zmieniać koloru oczu fotografowanego, choć w praktyce urzędnicy nie sprawdzą, czy nie doszło do jakichś modyfikacji w tym zakresie. Warto skorzystać z usług punktu foto, którego pracownicy znają wymogi techniczne zdjęć do dokumentów.
Ponieważ dowody osobiste są obecnie wydawane również osobom poniżej 18. roku życia, wniosek można złożyć przed osiągnięciem pełnoletniości. Jednak w takiej sytuacji w imieniu zainteresowanego musi to zrobić jego przedstawiciel ustawowy, np. rodzic. Jeśli nasza czytelniczka chce samodzielnie pojawić się w urzędzie i wystąpić o dowód, to najwcześniej może to zrobić w dniu 18. urodzin. Ważne jest, by zabrać jakiś dokument potwierdzający tożsamość, np. legitymację szkolną. Po złożeniu wniosku otrzymuje się potwierdzenie.

Na wydanie dowodu urzędnicy mają 30 dni, choć doniesienia z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wskazują, że w większości przypadków dokument jest gotowy do odbioru już po kilkunastu dniach od złożenia wniosku. Aby dowiedzieć się, czy można już odebrać dokument, nie trzeba osobiście kontaktować się z urzędem gminy. Wystarczy na stronie internetowej www.obywatel.gov.pl wpisać numer wniosku o wydanie dowodu, który jest uwidoczniony na potwierdzeniu jego złożenia. Wydanie dowodu osobistego jest wolne od opłat. Odbiór potwierdza się podpisem.

Podstawa prawna
Art. 5, art. 7, art. 24–25, art. 28-30 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010 r. nr 167, poz. 1131 ze zm.).