Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa jest instytucją prawniczą, której zadaniem jest zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przed sądami i Trybunałami. Prokuratoria jest także organem opiniodawczym w sprawach dotyczących istotnych praw i interesów Skarbu Państwa, opiniuje projekty aktów normatywnych odnoszących się do praw lub interesów Skarbu Państwa. Według danych ze strony internetowej prokuratorii na koniec 2013 r. prowadziła ona ok. 7200 spraw sądowych. Znaczna część z tych spraw (1525) miała wartość przedmiotu sporu przekraczającą 1 mln zł. Wartość przedmiotu sporu jedynie w sprawach wszczętych w 2013 r. wynosiła ok. 15 mld zł.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, sprawy, które z punktu widzenia ochrony praw i interesów Skarbu Państwa są mało istotne, sprawy jednorodne lub o stabilnej linii orzeczniczej stanowią ok. 40 proc. wszystkich nowych spraw, wpływających rocznie do Prokuratorii. Przykładowo, w 2012 r. na 4709 nowych spraw ok. 1900 stanowiły tzw. rutynowe, a w 2013 r. wśród 4330 nowych spraw było ok. 1700 rutynowych. Większość z nich stanowiły sprawy z powództwa osób fizycznych odbywających karę pozbawienia wolności w zakładach karnych.
Dlatego celem proponowanej przez rząd regulacji ma być wyeliminowanie utrudnień w funkcjonowaniu Prokuratorii Generalnej oraz zmniejszenie obciążania jej sprawami mniejszej wagi. Jak argumentowano na etapie rządowych prac nad projektem, Prokuratoria została utworzona do ochrony ważnych praw i interesów Skarbu Państwa i w jej gestii pozostaje prowadzenie skomplikowanych i precedensowych spraw.
"Wyższa skuteczność ochrony praw i interesów Skarbu Państwa powinna przełożyć się na mniejszą liczbę przegranych spraw cywilnych i zmniejszenie kwoty odszkodowań oraz kosztów postępowań, które musi ponosić Skarb Państwa" - czytamy w uzasadnieniu.
Projekt zakłada, że Prokuratoria będzie mogła - z własnej inicjatywy lub na wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa - przekazać mu do prowadzenia sprawę lub grupę spraw. Nie mogą jednak to być sprawy istotne dla Skarbu Państwa, skomplikowane i precedensowe - tymi ma się zajmować sama Prokuratoria. Prokuratoria nie będzie mogła też przekazać sprawy, której przedmiot przekracza 10 mln zł.
Wniosek o przekazanie sprawy będzie mógł też złożyć szef rządu lub minister skarbu - taki wniosek będzie dla Prokuratorii wiążący, niezależnie od istotności sprawy.
Pozostałe przepisy nowelizacji doprecyzowują mechanizmy rozliczenia kosztów, wynikających z zastępstwa procesowego wykonywanego przez Prokuratorię oraz zasady polityki kadrowej Prokuratorii.
Projektowana nowela ma zobowiązać także np. radców Prokuratorii do przestrzegania zasad etyki wykonywania zawodu. Jeżeli będą chcieli podjąć dodatkowe zatrudnienie, to będą musieli uzyskać pisemną zgodę prezesa Prokuratorii Generalnej.
W projekcie wskazano także, że zarówno prezes, jak i wiceprezesi Prokuratorii podlegają wszystkim rygorom wynikającym z ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne i składają oświadczenia o stanie majątkowym.